Bayram öncesinde 'sahte baklava' tehlikesi! Antep fıstığı diye bezelye, ıspanak yemeyin: Renginden kendini ele veriyor

Bayram günlerinin vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan baklavayı satın alırken çok dikkatli olmak gerekiyor. Piyasada giderek artan sahte gıda olaylarına karşı bilinçli davranmak, en doğru ve kaliteli baklavayı seçmenize yardımcı olacaktır. İşte baklavanın sahtesini anlamanın tüm yolları!

Bayramın vazgeçilmezi baklavayı alırken dikkatli olun! Sahte baklava, kullanılan malzemeler ve fiyatıyla kendini belli eder. Kaliteli baklava, gerçek fıstık ve özenli şerbetle yapılır. Sahte gıdalardan kaçınmak için güvenilir yerlerden alışveriş yaparak, tat ve görünüme dikkat edin.

BAKLAVADA SAHTECİLİĞE DİKKAT EDİLMELİ!
Bayramda misafirlere ikram edilen geleneksel tatlılardan baklava üretilen imalathanelerde ramazan ayının son günlerinde yoğun mesai başladı. Aile bireylerine misafirlere ikram için alışveriş yapanlar, günler öncesinde sofraların vazgeçilmezi baklava siparişi vermeye başladı. Pastane, fırın gibi tatlı imalathaneleri, işletmelerine 'bayram baklavası siparişi alınır' ifadelerinin yer aldığı broşürler astı.

CEVİZLİ 400- 600, ANTEP FISTIKLI 800-1000 LİRA
Bayramlık tatlı için sipariş vermeyi düşünenler, bütçesine ve damak tadına uygun baklavanın satıldığı yer arayışına girdi. Pastane ve fırınlarda cevizli baklava kilosu 400 ila 600, Antep fıstıklı baklava ise 800 ila 1000 lira civarında satışa sunuldu. Antalya Pastacılar Odası Başkanı Kerim Üre, baklavanın bazı işletmelerde daha ucuz ya da pahalıya satıldığına dikkati çekti. İş yeri maliyetine göre, kullanılan malzemeye göre baklava fiyatının yükselebileceğine değinen Üre, kilosu 400 liranın altında satılan baklavayı almayı tercih edenlere yönelik uyarıda bulundu.

HİLELİ ÜRÜN UYARISI
Vatandaşlara, bayram tatlısını güvendiği pastane, fırın, tatlı dükkanından almasını öneren Kerim Üre, “Baklavayı ucuza da pahalıya da mal eden var. Ucuza mal edenler hileli ürünlerle merdiven altı üretim baklavayı piyasayı sürüyor. Baklava yapımında hile yapanlar var. Hazır şerbet, glikoz kullanılıyor. Vatandaşlarımız alacağı baklavanın tadına baksın. Cevizli baklavada yer fıstığı, çekirdek içi kullananlar var. Antep fıstıklı baklavada içeriğindeki üründe gıda boyası kullanılıyor. Hileli ürünle yapılan baklavayı kilosu 120 liraya satıyorlar, 'ucuz baklava' diye afiş basıyorlar" diye konuştu.

SAĞLIĞA ZARARLARI
Gıda Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Ali Manavoğlu, baklava üreticilerinin maliyeti düşürmek için kullanmayı tercih ettiği ürünlerin sağlığa etkileri hakkında bilgi verdi. Tüketicilerin ucuz baklava yerken sağlığını riske atmaması gerektiğine dikkati çeken Manavoğlu, şunları söyledi:
“Bazı yerlerde baklava kilosu 1500 liraya kadar çıkabiliyor, bazı yerlerde ise çok ucuza satılıyor. Çok uygun fiyata satılan baklavada sağlık riski olabilir. Kullanılan yağ, şeker alt kalitede, fıstıklı baklavada yeşil renkli farklı ürünler ya da gıda boyası yer alabilir. Baklava alırken ürün kalitesi, hijyene dikkat edilmeli. Çok ucuza baklava yerken sağlığımızı tehdit etmemesi gerekiyor. Glikoz gibi şeker şurubundan üretilen tatlıların fazla tüketimi, obezite, kalp damar hastalığı, kanser, diyabete neden olabilir.
Hijyen ortamına uyulmayan ortamlarda muhafaza edilen ceviz, fıstıkta oluşabilecek küflenme sebebiyle aflatoksin benzeri toksinler kansere neden olabilir. Fıstık yerine sebze, ıspanak, bezelye benzeri ürünler veya farklı ürünlerde sentetik gıda boyaları kullanarak piyasaya sürülebiliyor. Gıda boyaları alerjik reaksiyonlara yol açabiliyor. Maliyet düşürmek için üretici kaliteyi düşürüyor. Sade beyaz yağ yerine alt sınıf kaliteli yağlar kullanıyor."

BAYRAM İÇİN TAKLİT VE TAĞŞİŞ UYARISI!
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ulaş Kırım, bayrama sayılı günler kala çikolata ve şeker gibi ürünlerdeki taklit ve tağşişe dikkat çekip, "Buradaki en büyük risklerden biri, şekerle yapılan şerbet yerine nişasta bazlı olan glikoz ve fruktoz şuruplarının ürünlerin içine tatlandırıcı olarak katılması oluyor. Bu da vücutta emilimi zorlaştırdığı için insan sağlığı açısından risk taşıyor" dedi.

Ramazan Bayramı'na sayılı günler kala çikolata, şeker ve şerbetli tatlılara talep artarken, taklit ve tağşiş ürünlere karşı gıda güvenliği gündeme geldi. Bayramlarda geleneksel olarak şerbetli tatlılar, çikolata ve şeker gruplarının çokça tüketilip ikram edildiğini ya da hediye olarak gönderildiğini söyleyen TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ulaş Kırım, bayramlarda bu ürünlerin tüketiminin arttığını söyledi.

ŞERBET YERİNE GLİKOZ VE FRUKTOZ ŞURUBU
Kırım, "Bunu fırsat bilen bazı kişiler de bu dönemlerden yararlanmaya çalışarak, merdiven altı üretim yapıp halkın tüketimine sunabiliyor. Sirkülasyon olduğu için bu tarz merdiven altı üretimleri yakalamak da zorlaşıyor. Buradaki en büyük risklerden biri ise şekerle yapılan şerbet yerine nişasta bazlı olan glikoz ve fruktoz şuruplarının ürünlerin içine tatlandırıcı olarak katılması oluyor. Bu da vücutta emilimi zorlaştırdığı için insan sağlığı açısından risk taşıyor. Özellikle fazla tüketildiğinde çocuklarda ve yetişkin sağlığında yine riskli olmaktadır" diye konuştu.

'ANTEP FISTIĞI' UYARISI
Tatlı alışverişinin bilinen yerlerden yapılması gerektiğini söyleyen Kırım, "Sırf bayramlar ve özel günlerde tüketim arttığı için ucuza bulunan ya da açıkta satılan yerlerden alınmaması gerekir. Evlerde şerbetli tatlı üretim ve tüketimin de yüksek derecede şeker kaynatıldığı için çok fazla risk barındırmıyor. En çok karşılaştığımız bir diğer durum ise fıstıklı baklava da şerbette yapılan hile gibi Antep fıstığı yerine yer fıstığını gıda boyaları ile renklendirerek koyulması ya da bezelyenin bir alternatif olarak kullanılması. Bu açık bir şekilde taklit ve tağşiş oluyor. Antep fıstığının belli bir maliyeti vardır ve bunu göz ardı etmeden alışveriş yapmakta fayda var" dedi.

'TRK KODU OLMAYAN ÜRÜNLERİ ALMAYIN'
Kırım, "Gündelik hayatımızın yanı sıra bayramlarda aşırı şeker tüketimi olabiliyor. Bu nedenle öncelikle aşırı tüketime dikkat etmek gerekiyor. İnsanların başta açıkta satılan şeker ve çikolatalardan geri durmaları gerekiyor. Ambalajsız, tavsiye edilen tüketim tarihi, içindekiler bilgisi olmayan, bakanlık tarafından verilen Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği olan TRK kodu bulunmayan ürünleri almamaya özen göstermeleri gerekiyor. Güneşin altında çok fazla bekleyen ürünlerden de uzak durulmalı. Çünkü çok fazla güneş ışınına maruz kalıp eriyen ve tekrar donan ürünlerin hem kalitesi yönünden hem de sağlık açısından birçok riski içinde barındırıyor. Çikolata alırken kakao içeriğinin fazla olmasına özen göstermelerini tavsiye ederiz. Çünkü kakao içeriği arttıkça ürünün kalitesi de artar" diye konuştu.

RENGİNE DİKKAT EDİN!
- İyi pişmiş bir baklava, altın sarısı renginde olup çıtır çıtır bir dokuya sahiptir. Bu renk, baklavanın fırında doğru sürede ve doğru ısıda pişirildiğini gösterir. Pişirme süresi ve sıcaklık, baklavanın lezzetini ve dokusunu doğrudan etkileyerek, mükemmel bir tatlı deneyimi sunar.

FISTIK YERİNE BEZELYE KULLANILMASI
- Sahte baklavaların en yaygın hilelerinden biri, gerçek Antep fıstığı yerine bezelye kullanmaktır. Bezelye, yeşil rengi nedeniyle fıstık gibi gösterilebilir. Kurutulup öğütülerek baklava harcına eklenir. Ancak, bezelye fıstık kadar aromatik olmadığı için baklavanın tadı bozulur ve fark edilir.

ISPANAK VE FISTIK KARIŞIMI
- Bir diğer hile, ıspanak kullanmaktır. Ispanak, baklava harcına püre haline getirilerek karıştırılır. Ispanağın kendine has tadı baskın olmadığından, çoğu kişi fark etmeden bu baklavayı tüketir. Fakat gerçek fıstıklı baklavanın aroması oldukça farklıdır ve ıspanaklı baklava lezzet açısından eksiklik gösterir.

TAT VE KOKUSUNA DİKKAT EDİN
- Gerçek baklava, ağzınıza aldığınızda kavrulmuş yağlı ve fıstıklı bir tat bırakır. Sahte baklava ise genellikle kuru, tatsız ve lezzetsiz olur. Ayrıca, kokusuna dikkat ettiğinizde, gerçek baklavanın kokusu oldukça belirgindir. Sahte baklava ise genellikle kokusuz veya hoş olmayan bir kokuya sahiptir.

EVDE YAPABİLECEĞİNİZ LEZZETLİ BAKLAVA TARİFİ!
Malzemeler:
Yufka İçin:
- 3 su bardağı un
- 1/2 su bardağı su
- 1/4 su bardağı sıvı yağ
- 1 yumurta
- 1 tatlı kaşığı sirke
- Yarım çay bardağı tuz
İç Harcı İçin:
- 2 su bardağı dövülmüş ceviz veya fıstık
Şerbet İçin:
- 3 su bardağı su
- 3 su bardağı toz şeker
- 1 dilim limon
Üzeri İçin:
- 200 gr tereyağı (eritilmiş)
YAPILIŞI:
- Un, su, sıvı yağ, yumurta, sirke ve tuzu bir kaba alın. Karıştırarak yumuşak bir hamur yoğurun. Hamurun üzerini nemli bir bezle örtüp, 30 dakika dinlendirin.
- Dinlenen hamuru 10 eşit parçaya ayırın. Her bir parçayı incecik açın. Yufkaları açarken un serpebilirsiniz. Yufkaların çok ince olması, baklavanın çıtır çıtır olmasını sağlar.
- Açtığınız ilk yufkayı fırın tepsisine serin ve üzerine eritilmiş tereyağını sürün. Ardından bir kat daha yufka serip, tekrar tereyağı sürün. Üzerine dövülmüş ceviz veya fıstık serpin. Bu işlemi kat kat devam ettirin. Son olarak, 5-6 kat yufka üst üste koyduktan sonra, baklavanın üstünü düzgünce kapatın.
- Baklavayı kesmeden önce, bir bıçakla kareler veya baklava dilimleri şeklinde kesin. Bu, pişme sırasında baklavanın düzgün açılmasını sağlar.
- Şerbeti hazırlamak için, su ve şekeri bir tencerede kaynatın. Kaynadıktan sonra, içine limon dilimini ekleyip 5 dakika daha kaynatın. Şerbetin soğuması için bir kenarda bekletin.
- Önceden ısıtılmış 180 derece fırında baklavayı yaklaşık 35-40 dakika altın rengini alana kadar pişirin.
- Fırından çıkan sıcak baklavanın üzerine soğuyan şerbeti dökün. Şerbetin baklava tarafından çekilmesi için 2-3 saat bekletin.
- Baklavanız servise hazır! Soğuduktan sonra dilimleyip, afiyetle yiyebilirsiniz.
- Afiyet olsun!