Ciddiye almıyoruz ama kanser habercisi bile olabilir! Uzmanı uyardı: 7 gün içinde geçmiyorsa dikkat!

Beyza Erdoğan – Posta.com.tr / Halk arasında ağız yarası olarak da bilinen aft; ağız içerisinde tek veya çok sayıda görülebilen, oldukça ağrılı, genellikle mercimek veya nohut büyüklüğünü aşmayan, kenarı kabarık, etrafında kırmızı hale bulunan, üzerinde kirli beyaz veya gri renkte zar benzeri bir tabakanın olduğu yuvarlak veya oval şekilli yaralardır. Aftlar; dudak ve yanakların iç kısmında, dilde, damakta veya diş etinde görülebilirler. Çok ağrılı ve tekrarlayıcı olmaları en önemli özellikleridir ve bulaşıcı değillerdir. Yaraların bazılarının büyüklüğü fındık boyutunda veya daha büyük olabilir. Bu yaraların iyileşmesi daha uzun sürebilir ve iyileşirken iz bırakabilirler. Peki, aftlar neden çıkar? Hangi rahatsızlıkların habercisidir? İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Derya Arğun aftlar hakkında merak edilenleri tüm detayları ile ele aldı. Uzman isim, aftların görülme sıklığı ve nedenleri ile ilgili olarak, “Aftlar, erkeklere kıyasla kadınlarda daha çok görülür. Aftların nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, stres, darbe, ağız içini ısırma, gıdalara karşı hassasiyet, vitamin eksiklikleri, stres, ağız ve diş sağlığına dikkat etmeme, bazı hastalıklar ve hormonal değişimlerin aft ile bağlantılı olduğu söylenebilir.” açıklamasını gerçekleştirdi. Aftların çıkış nedenleri her birey için aynı olmayabilir. Dr. Arğun, aftların çıkmasında etkili olan başlıca gerekçeleri şu şekilde sıraladı:“Vitamin ve mineral eksiklikleri (folik asit, B12, demir, çinko)Yanağı ısırmakAğza darbe almakErgenlik, regl veya hamilelik döneminde görülen hormonal değişikliklerSert veya çok sıcak yiyecekler tüketmekStres ve kaygıGenetik faktörlerGıda hassasiyeti (glüten, çikolata, süt, fıstık, fındık, badem, domates,incir, limon, çilek, inek sütü, sirke, turşu, tuzlu, baharatlı ve acılı yiyecekler)Asitli içeceklerAğza tam oturmayan takma dişlerDiş teli kullanımıKırık dişBazı ilaçlarBazı romatizmal hastalıklarBazı deri hastalıklarıAğız kanseriÇölyak hastalığıBehçet hastalığıMide mikrobuSigara içmekBağışıklık sisteminin zayıf olması” Aftların da kendi içlerinde gruplara ayrıldığını dile getiren uzman isim, “Aft, boyut ve iyileşme süresine göre üç grupta sınıflandırılır. Çapı 1 cm’den küçük olan minör aft, en sık görülen aft türüdür ve iz bırakmadan kısa bir sürede iyileşir. 1 cm’den büyük olan majör aft ise daha uzun sürede iyileşir ve iz bırakabilir. Majör aft, yutak veya yemek borusunda da görülebilir. Herpetiform aft ise çok nadir görülen bir aft türüdür. Çok sayıda ülserin bir arada görüldüğü bu aft, 7 ila 30 gün arasında iyileşir. Genellikle 5 ile 15 günlük süre içerisinde tedavi edilmese bile, iz bırakmadan iyileşirler ancak bir süre sonra tekrarlayabilirler. Aft, ağız içerisinde hassas bölgelerde ortaya çıkmasından dolayı kişinin yemek yemesine ya da içmesine engel olabileceği gibi, kimi zaman yutma güçlüğüne de neden olur. Bazı hastalarda bu çok sık tekrarlayabilir ve biri iyileşmeden bir yenisi çıkabilirken bazılarında daha az sıklıkla tekrarlamalar gözlenebilir.” dedi. Son derece rahatsız edici olan ve tümüyle yaşam kalitesini düşüren aftların hızla iyileşmesi için de dikkat edilmesi gereken belli başlı noktalar bulunur. Arğun, “Aftın sebep olduğu ağrı ya da rahatsızlıktan daha kısa sürede kurtulmak için bazı yöntemler uygulanabilir.Tahriş edici, sıcak, baharatlı, acı ve asitli yiyecek/içeceklerden uzak durulmalıdır. Özellikle tespit edilmiş spesifik bir vitamin eksikliği var ise ona yönelik vitamin ve mineral takviyesi alınmalıdır. Mümkün olduğunca stresten uzak durulmalı veya stresle baş etme yöntemlerine başvurulmalıdır (yoga, meditasyon,hobi edinmek, spor yapmak gibi). Mekanik temizlik açısından, tuzlu ya da karbonatlı su ile gargara yapılabilir. Ağrının azaltılabilmesi ve yemek yemenin kolaylaştırılabilmesi için yemeklerden önce aftın üzerine ağız için kullanılan anestezik krem sürülebilir.” diyerek aftı iyileştirmede özellikle beslenme ve bakımın önemine dikkat çekti. Özellikle sigara içen ve bağışıklık sistemi düşük olanlarda devamlı görülen aftlarla ilgili olarak ise “Tekrarlayıcı karakteri sebebiyle esas önemli olan aftların oluşumunun engellenmesidir.En önemli önlemlerden biri, dengeli ve sağlıklı beslenerek bağışıklık sistemini güçlü tutmak ve sigara içmemektir. Sert, kabuklu ve tahriş edici yiyeceklerden uzak durmak, ağza tam oturmayan takma diş kullanmamak, ağız bakımına özen göstermek ve düzenli olarak diş doktoruna gitmek ağız içindeki travmayı azaltacaktır.” dedi. Uzman isim son olarak aftlara eşlik eden belli başlı belirtilerin Behçet gibi farklı ve daha ciddi rahatsızlıklara işaret edebileceğine şu sözleri ile dikkat çekti:“Aftın alınan önlemlere rağmen 7-10 gün içerisinde geçmediği durumlarda doktora başvurmak gerekir. İlerleyen aftlar, bazı komplikasyonlara neden olabileceği gibi, ciddi sağlık sorunlarının belirtisi de olabilir. Ayrıca, ağızda çıkan yaralara aşağıdaki belirtilerin eşlik ettiği durumlarda mutlaka bir doktora görünmeli ve özellikle Behçet hastalığı açısından ileri tetkik edilmeli ve gereken tedavi planı uygulanmalıdır:Genital bölgede iyileştikten sonra yerinde deriden açık renkte iz bırakan yaralar,Gözde kızarıklık, ağrı ve bulanık görme ile kendini gösteren görme tabakasınıniltihabı (üveit),Genelde bacakların ön yüzünde kırmızı ve ağrılı düğme gibi şiş sertlikler,Vücutta sivilceler,Bacakta çizgisel kızarıklık, şişlik ve ağrı, eklemlerde ağrılı şişlikler”