Giriş
Ihlamuru sakın böyle tüketmeyin! Böbrekleri bitiriyor...
Kış aylarının vazgeçilmezi olan ve şifa deposu olarak bilinen ıhlamur, kurak geçen yaz ve az hasat sebebiyle bu yıl daha da değerli hale geldi. Bitki çayları içinde yararları bileşenler, mineraller ve vitaminler barındırıyor. Her bitkinin meyve, çiçek, yaprak, kök gibi farklı kısımları bulunuyor ve hangi kısmından çay yapılacağının iyi bilinmesi gerekiyor.
Hem faydaları hem de aromasıyla özellikle kış aylarında tercih edilen ıhlamur, bağışıklık sistemini güçlendirmesi, grip ve nezle gibi hastalıklara iyi gelmesi, öksürüğü kesmesi, ateş düşürücü ve terletici özellikleri sayesinde solunum yolu rahatsızlıklarına iyi gelmesiyle tanınıyor. Ayrıca, boğaz ağrısı ve solunum yolundaki tahrişlere iyi gelmesi, iltihaplanmayı önleyici etkileri ve kemik iltihabı tedavisinde destekleyici rolüyle hem doktorlar hem de kullanıcılar tarafından tavsiye ediliyor.
Düzce’de hizmet veren aktar Aydın Eren, "Kış geldi, havalar soğudu. Ihlamura olan talep arttı. Yoğun talep var çünkü soğuyan havalarla birlikte vatandaşlarda öksürükler başladı. Bunu önlemek için klasik bir yöntem olan ıhlamuru demleyip içiyorlar. Ancak bu sene kurak geçen yaz nedeniyle fiyatlar yükseldi" dedi.
"Piyasadaki ürün talepleri karşılamıyor"
Yaz mevsiminin kurak geçtiğini ve ıhlamur ağaçlarının zarar gördüğünü ifade eden Eren, "Ürün yeterince toplanamıyor. Talep fazla ancak ürün az olduğu için fiyatlar yükseliyor. Piyasadaki ürün talepleri karşılamıyor" diye konuştu.
Bitki çayları içinde yararları bileşenler, mineraller ve vitaminler barındırıyor. Her bitkinin meyve, çiçek, yaprak, kök gibi farklı kısımları bulunuyor ve hangi kısmından çay yapılacağının iyi bilinmesi gerekiyor. Çayı hazırlarken suyun derecesinin de önemli olduğunu vurgulayan Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Örnek, “Bitki çaylarının yararlı olabilmesi için kalitesini belirleyen faktörleri coğrafi, tarımsal ve çevresel etkenler, işlenme şekli, saklama koşulları oluşturuyor. Bitki çayları güneş ışınlarından korunmalı, tercihen karanlık yerlerde sıkı kapalı kaplarda saklanmalı. Ayrıca 100°C’ye ısıtılan suyun bitkinin üzerine dökülmeden önce tercihen 80°C’ye soğuması beklenmeliki demleme süresinde uçucu yağların uçarak aromasının ve etkisinin azalması önlensin” dedi.
“BU ŞEKİLDE BİR FAYDASI OLMAZ”
Kış mevsiminde yaygın olarak tüketilen ıhlamurun çoğu yaprak kısmı olmak üzere suda uzun uzun kaynatılarak hazırlandığını söyleyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Örnek, şöyle konuştu:
“Bu şekilde hazırlanan ıhlamurun bir faydası olmaz. Bir tatlı kaşığı kurutulmuş ıhlamur çiçeğinin üzerine kaynatılmış sıcak su ilave edilerek 15 dakika demlendikten sonra içilmesiyle istenen maddeler suya geçer. Ihlamur çiçeğinin flavonoit tipi bileşenleri iltihap giderici ve ağrı kesici etkisiyle boğazda tahrişleri önler, uçucu bileşenleri ise hastaların rahatlamasını sağlar.”
Hakkında pek çok bilimsel yayın da hazırlanan yeşil çayın içeriğindeki kuvvetli antioksidanlar sayesinde birçok hastalığa karşı koruyucu olduğunu paylaşan Tuba Örnek, “Yeşil çayın kalp-damar hastalıklarından, kanserlerden koruyucu olduğunu ve sinir sistemi üzerinde olumlu rol oynadığını, kan şekeri metabolizmasını düzenlediğini, soğuk algınlığı enfeksiyonlarında iyileşmeyi hızlandırdığını ve kilo verme programlarında destek olduğunu görebiliyoruz” dedi.
Günde 3-4 fincan (600-700ml) yeşil çay tüketimi üzerine yapılan çalışmalarda kötü kolesterol ve trigliserit seviyelerinin düşerken iyi huylu kolesterolün arttığını söyleyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Örnek, “Yeşil çay özellikle, kolon kanseri riskini azaltıyor. Taşıdığı kafein gibi pürin alkaloitleri nedeniyle merkezi sinir sistemi üzerinde uyarıcı etkisi bulunuyor. Algılama bozukluklarının önemli ölçüde önlenebileceği yorumuna varılıyor. İdrar artırıcı olarak vücuttan ödemin boşaltılmasına yardım ediyor” şeklinde konuştu.
Yeşil çayın hafif ishal vakalarında şikayetlerin giderilmesi amacıyla yararlı olduğunu hatırlatan Tuba Örnek, Ağız hijyeni üzerine de yeşil çayın etkili olduğu görülmüş. Yeşil çay şekersiz içilmesi ya da gargara olarak kullanılması durumunda diş çürümelerinin önlenmesinde de yardımcı oluyor. Yeşil çayın içerisindeki etkili bileşenlerden epigallokateşin gallat (EGCG) ile kafeinin birlikte bulunması yağ yakıcı etki de gösteriyor” açıklamasında bulundu.
BÖBREK VE KALP HASTALARI DİKKAT
Yeşil çayın böbrek hastaları, hipertiroidi hastaları, bazı kalp ve damar hastaları, tansiyon hastaları ve panik atak gibi bazı psikolojik vakalar ve kan sulandırıcı ilaç kullananlar tarafından tüketilmemesi veya doktoruna danışarak tüketmesi gerektiğini vurgulayan Tuba Örnek, “Ayrıca tıpkı siyah çay gibi yeşil çayın da demir emilimini azaltmak gibi etkisi bulunduğundan yemekten hemen sonra değil, 1-2 saat sonra, öğün aralarında tüketilmesi önerilir. Yeşil çay günde 3-4 fincandan fazla tüketildiğinde sağlık sorunları ortaya çıkardığı için bu ölçüleri geçmemeye özen gösterilmeli” hatırlatmasında bulundu.
Yeşil çay tarifi: 1 tatlı kaşığı yeşil çay yaprağı üzerine 150-200 ml (bir büyük fincan) taze kaynatılmış sıcak su biraz ılıyınca (80°C) ilave edilir. 3-5 dakika demlendikten sonra içilebilir. Hatta 1 çay kaşığı doğal bal karıştırdığınızda antioksidan kapasitesini arttırmış olursunuz.