Giriş
Bu yüzden ölüyoruz! 'Bu şartlarda uyuyan sürücü ne kadar dinlenebilir'
Ankara’da 9 kişinin öldüğü, 27 kişinin de yaralandığı trafik kazasının ardından, otobüs kazasında ölenlerin artışı dikkat çekti.Trafik güvenliği uzmanı anlattı: Bu yüzden ölüyoruz!
Türkiye’de 2023’te otobüs kazalarında ölen kişi sayısı 2022 yılına göre yüzde 55 oranında artarak 148’den 230’a yükseldi. Türkiye’de otobüslerde hız sınırlayıcı sistemlerin 20 yıldır zorunlu olduğunu ama merdivenaltı atölyelerde bunların devre dışı bırakıldığını anlatan Trafik Kazalarını Önleme Derneği Başkan Yardımcısı, trafik güvenliği uzmanı, makine yüksek mühendisi Alpay Lök, ofisinin yanındaki otobüs tamircisinde çektiği bir fotoğrafı paylaştı. Lök, yerde bir mukavva, üzerinde katlanmış bir battaniye ile iki yastığın olduğu fotoğraf için “Bu şartlarda uyuyan sürücü ne kadar dinlenebilir? Günlük uykusunu otelde ya da evinde uyumalıdır. Otobüsün içinde, bagajında değil. Yerde mukavva üzerinde hiç değil” dedi.
Hürriyet'ten Aysel Alp'in haberine göre, Lök şunları söyledi:
“Araç muayenesinde bu görülüyor ve ‘hafif kusur’ sayılıyor. Oysa ‘ağır kusur’ sayılmalı. Ankara’daki kazada aracın hızı yüksek gibi, şoförün de uyuduğu tahmin ediliyor. Hız sınırlayıcılar devre dışı bırakılmış mı? Mesela kritik hatlara 2016 ve üzeri model otobüsler zorunlu kılınmalı. 2016 ve üzeri modellerde güvenlik sistemi üst düzeyde oluyor. Kazadaki araç 2016 model ve üzeri bir otobüs olsaydı ve hız kesici, gelişmiş fren sistemleri devre dışı bırakılmamış olsaydı şoför uyusa bile otobüs kendisi fren yapardı ve bu kaza olmazdı.”
HIZ VE UYKUSUZLUK SORUNU
Lök, otobüs yolculuğunda hedefin ‘sıfır ölüm’ olması gerektiğini vurgularken alınması gereken önlemleri 6 maddede şöyle sıraladı:
“1- Otobüslerde fabrika çıkışı takılı ve 100km/h hıza ayarlı, hız sınırlayıcı donanımların ve elektronik denetim sistemlerinin (ADAS, AEBS, ESP, AdBlue, takograf) merdivenaltı atölyelerde sabunlama ve iptalleri önlenmeli. Merdivenaltı tamirhanelerde hız sınırlayıcılar devre dışı bırakılıyor. Böylece otobüslerin hızları 150-160 km/h’e çıkabilir duruma getiriliyor ki şoförler mesai süreleri içinde daha fazla sayıda sefer yapabilsin. Buna ağır cezalar getirilmeli ve araç muayenesinde ‘hafif kusur’ değil, ‘ağır kusur’ sayılmalı. 2- Sürücü takograflarının değişimi önlenerek, mevzuattaki mesai süreleri ve izin kurallarına uyumları sağlanmalı. 3- Sürücüler günlük uyumalarını, haftalık izinlerini otobüs bagajında değil, evlerinde ya da otel odasında yapmalı. 4- Araç muayenesi AB seviyesinde (2014/45/EC) olmalı ve arıza tespit cihazı (OBD) kullanılmalı. 5- Şehirlerarası otobüsler Almanya’da uygulandığı gibi, üçü sökme/takmalı ek muayene (SP) olmak üzere, yılda dört kez muayene edilmeli. 5- Yolculara emniyet kemeri zorunluluğu takip edilmeli. 6- Kışın otobüslerin tüm tekerlerinde üç tepeli dağ içinde kar tanesi (3pmsf) logosu olan kış lastiği zorunlu olmalı.
BİLİRKİŞİ UYARDI: SÜRÜCÜNÜN SON 28 GÜN VERİLERİ İNCELENMELİ
Mahkemelerde bilirkişi olarak da görev yapan, elektronik mühendisi, takograf uzmanı Bilal Yeşil, Ankara’daki kazanın nedeninin anlaşılması için sürücü kartı olan takograf verilerinin 28 günlük kaydının çıkarılması gerektiğini söyledi. Yeşil, “Bu sürücü en son ne zaman dinlendi? Dinlenmesi yeterli miydi? Belki o hafta dinlendi ama önceki haftalarda dinlenmedi ve birikmiş yorgunluğu vardı. Bu nedenle son birkaç güne değil, 28 günlük takograf kaydına bakılmalı. Sürücü yorgunsa yoldaki ve çevredeki riskleri değerlendiremez. Ya da çok hızlıdır, görmüştür ama kaçınamamıştır. Takograf verileri indirilerek analizi gerekir” dedi.
