İşte 10 bin 500 yıl önce ilk beyin ameliyatı yapılan kafatası

Tarihi geçmiÅŸiyle birçok medeniyete ev sahipliÄŸi yapan ve Orta Anadolu'nun ilk yerleÅŸim yeri olarak bilinen Aksaray'da yaÅŸanan dünya ilkleri herkesi ÅŸaşırtıyor. Ä°lkler arasında yer alan 10 bin 500 yıl önce dünyanın ilk beyin ameliyatına ait kafatası müzedeki ziyaretçilerini ÅŸaşırtıyor. Aksaray'ın GülaÄŸaç ilçesine baÄŸlı Kızılkaya köyünde bulunan Aşıklı Höyükte kazı çalışmaları her yıl aralıksız olarak devam ettiriliyor. 1989 yılında baÅŸlatılan kazı çalışmalarında birçok yaÅŸam malzemelerinin yanı sıra genç bir kadına ait kafatası bulundu. Kafatasının 2 tarafından yaklaşık 11.2 milimetre geniÅŸliÄŸinde bir delgi ile delindiÄŸi tıbben de kanıtlanırken, yapılan bilimsel çalışmalarda hasta kadının bu ameliyattan sonra 10 gün daha yaÅŸadığı tespit edilmiÅŸ.

Aşıklı Höyük ve ilk beyin ameliyatına iliÅŸkin bilgiler veren Aksaray Müze Müdürü Yusuf Altın, kazı çalışmalarının 30 yılı aÅŸkın bir süredir devam ettiÄŸini söyledi. Tespit edilen 10 bin 500 yıl önceki yaÅŸam koÅŸullarını ve mücadelesini de anlatan Altın, ilk beyin ameliyatının burada yapıldığına iÅŸaret etti. Aşıklı Höyük'te 1300 yıllık bir yaÅŸam serüveni olduÄŸunun altını çizen Müze Müdürü Yusuf Altın, “Aşıklı Höyük bizim CumhurbaÅŸkanlığımız kararlı kazılarımızdan bir tanesidir. Kazı çalışmalarına yaklaşık 30 yılı aÅŸkın bir süreçten beri devam edilmektedir. Buradaki kafatasına geldiÄŸimiz zaman milattan önce 8500 yılıyla 7300 yılları arasında 1300 yıllık bir yaÅŸam serüveni var orada. Yani o zamanki neolitik yaÅŸam tarzı olarak normal ilkel kabileler tarafından yaÅŸanmaktaydı. O dönemde ilk önce etçil bir toplum, aynı zamanda otçul bir toplum, avcı toplayıcı bir toplum ile hayvan evcilleÅŸtirilmesi var. Obsidyen taÅŸlarımızla kemiklerle birlikte ilk deÄŸirmen yapıtlarını görmekteyiz. Sürtme taÅŸlarıyla birlikte buÄŸday ekerek tarım toplumuna da yavaÅŸ yavaÅŸ geçildiÄŸini görmekteyiz. Ä°lk mimari olarak mimari yapılarını da görmekteyiz. Etçil bir toplum, otçul bir toplum ve daha sonra da saÄŸlık meydana geliyor. SaÄŸlık meydana gelince de ilk beyin ameliyatını bundan 9500 yıl önce Aşıklı Höyük'te görüyoruz. Bu beyin ameliyatına geldiÄŸimiz zaman 25-30 yaÅŸlarında bir hanımefendinin kafatasından 2 tane delik açılarak böyle bir çalışma yapıyorlar. Bu çalışmayı da muhtemelen kemik ve obsidyen madenlerini kullanarak bu çalışma yapılmış. Bu çalışmalar yapıldıktan sonra hastanın 10 gün daha yaÅŸadığı tespit edildi. Peki yaÅŸadığı nasıl tespit ediliyor? ÖrneÄŸin bir uzvumuz kırıldığı zaman bir kaynama süreci geçer ve yeni bir doku, kemik dokusu oluÅŸma süresi var. Antropologlar ve tıp aleminde bununla ilgili gerekli çalışmalar yapıldı ve 10 gün daha yeni bir doku oluÅŸtuÄŸu tıbben ispat edilmiÅŸtir. Öyle olunca da ilk beyin ameliyatı olarak müzemizin deÄŸerli envanterlerinden bir tanesidir” dedi.