'Kara' kaderden, karla kaplı tabuta...

Madencilerin yakınları, cenazeleri alırken gözyaşlarına boğuldu. TTK Genel Müdür Yardımcısı Mahmut Özçelik, ocaktaki gaz tahliye işleminin tamamlanmasının ardından göçük altındaki 3 madencinin cesedine ulaşmak için çalışmaların başlayacağını söyledi.

>>>'BU MADEN OCAĞINDA KAZA MEYDANA GELMEMESİ TESADÜFTÜR'

>>> MADENDE 'DEGAJ' FACİASI

Dün öğle saatlerinde, taşeron firma Star İnşaat Ticaret A.Ş.’ye ait toplam 27 işçinin hazırlık çalışması yaptığı yerin 630 metre altındaki galeride, ani metan gazı püskürmesi sonucu göçük oluştu. Kazanın meydana geldiği noktada çalışan 9 madenciden 3’ü, yaklaşık 1500 ton kömür ve taş yığınından oluşan göçüğün altında kalarak can verdi. Diğer 6 madenciden 5’i ise açık alanda ortaya gazdan zehirlenerek yaşamlarını yitirirken, Hayrettin Dağkıran ağır yaralı olarak bulunup kurtarıldı.

5 MADENCİNİN CENAZESİ TESLİM EDİLDİ

Madenciler 32 yaşındaki Muharrem Yapıcı, 44 yaşındaki Hasan Bozacıoğlu, 48 yaşındaki Köksal Kadıoğlu, 36 yaşındaki Satılmış Arslan ve 33 yaşındaki Muhsin Akyüz’ün cenazeleri, bugün Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi morgu önünde ailelerine teslim edildi. Burada 5 işçi için önce dua okundu. Madencilerin tabutlarının başında okunan duada Vali Erol Ayyıldız, CHP Zonguldak Milletvekili Ali İhsan Köktürk, CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya da hazır bulundu.

’BENİ EVDEN GELİNLİKLE ÇIKARACAKTIN’

İçeride yapılan ve basın mensuplarının alınmadığı duanın ardından işçilerin Türk bayrağına sarılı tabutları tek tek çıkarılarak araçlara konuldu. Cenazelerin çıkarılması sırasında yakınları gözyaşlarına boğuldu.

Madencilerden Muhsin Akyüz’ün gözyaşı dinmeyen nişanlısı 22 yaşındaki Funda Aykanat, "Beni evden gelinlikle çıkaracaktın. Muhsinim gidiyor, Muhsinim bırakma beni, beni de alın, Muhsin ile ben de gideceğim" diye ağıtlar yaktı.

Hasan Bozacıoğlu’nun eşi Gül Ayşe Bozacıoğlu ise "Kalbimi delip geçtin" diyerek ağladı. Muharrem Yapıcı’nın kayınpederi Mehmet Yanık da eşi Nazikar Yanık’a sarılarak, "Oğlum gitti. Kıymetli oğlum nereye gidiyorsun?" diyerek gözyaşı döktü.

Madencilerin cenazeleri daha sonra toprağa verilmek üzere götürüldü.

OCAKTA GAZ TAHLİYESİ SÜRÜYOR

1500 ton kömür ve taş yığınından oluşan göçüğün altındaki işçiler 42 yaşındaki Yüksel Koca, 31 yaşındaki Ahmet Şeker ve 56 yaşındaki Hüseyin Kürekçi’yi çıkarma çalışmaları ise daha başlatılamadı. TTK Genel Müdür Yardımcısı Mahmut Özçelik, ocakta gaz tahliye işleminin sürdüğünü söyledi. Gece boyunca 2 vardiya halinde gazın tahliye edilmeye çalışıldığını belirten Özçelik, "Ocağa 2 elektrikli pervane ile temiz hava basılıyor. İçerideki gazın tahliye işlemi sürüyor. Gün boyunca bu çalışma sürecek. 16.00-24.00 vardiyası başında ocakta tekrar ölçüm yapılacak. Çalışma ortamı müsaitse göçük temizlenmeye başlanacak. 150 metrelik bir alanda 1500 tonluk göçükten söz ediyoruz. İşçilerin nerede olduğu belli değil. Göçüğün ön tarafındalarsa kolay. Ancak arkalarda ise ulaşmamız uzun sürebilir" diye konuştu.

BABASI DA AYNI OCAKTA ÖLDÜ

Göcük altındaki işçilerden evli ve 2 çocuk babası Yüksel Koca’nın babası Hasan Koca’nın da aynı maden ocağında 1982’de meydana gelen göçükte 33 yaşındayken yaşamını yitirdiği ortaya çıktı. Yüksel Koca’nın 2004’ten bu yana taşeron firmada işçi olarak çalıştığı belirtildi.

TAŞERON FİRMA 2004’TEN BU YANA ÇALIŞIYOR

Taşeron firma Star İnşaat Ticaret A.Ş.’nin, 2004’ün Ağustos ayından itibaren Kozlu Maden Ocağı ile yine TTK Üzülmez Müessese Müdürlüğü’ne ait maden ocağında kömür üretimi öncesi yapılan hazırlık çalışmalarını yürüttüğü belirtildi. Şirketin her iki ocaktaki çalışmaları toplam 300 işçi ile sürdürdüğü belirtildi.

GAZDAN ETKİLENEN İŞÇİLER, O ANLARI ANLATTI

Kazada metan gazından etkilenen 7 işçi ise Bülent Ecevit Üniversitesi (BEÜ) Uygulama ve Araştırma Hastanesi ile Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi’ndeki tedavilerinin ardından taburcu edildi.

Hastanede o anları anlatan işçiler, ani metan gazı püskürmesi sonucu oluşan göçükte 8 arkadaşlarının yaşamını yitirdiği bölgeye 500- 600 metre uzaklıkta galeri açma çalışması yaptıklarını ve patlama sesinden sonra galerinin gazla dolmaya başladığını söyledi. İşçiler, yanlarında gaz maskesi bulunmasına rağmen, uzun süre ocakta kalma ihtimalini düşünüp maskeleri kullanmadıklarını, başlarını havalandırma borusuna soktuklarını ve bu şekilde nefes almaya çalıştıklarını belirtti.

İşçilerden Hasan Baş, "Biz galeri açmak için delik deliyorduk. Patlama oldu ve gaz basmaya başladı. Neyin ne olduğunu anlayamadık. 7 arkadaş vantüp dediğimiz havalandırma borusuna başımızı soktuk. Temiz havayı öyle sağladık" dedi.

’ÖLDÜĞÜNÜ SÖYLEYEMEDİM’

Hüseyin Akyaz ise patlama sesinden sonra ocağın gazla dolduğunu söyledi. Akyaz, "Çok yoğun bir gaz vardı. Bizim kurtulmamız bir mucizeydi. Biz orada kurtarılmayı beklerken bulunduğumuz yerdeki telefon çaldı. Ocaktaki telefonlar, dışarıdan aranabiliyor. Ölen arkadaşlarımızın bulunduğu yerdeki telefon ile bizim yanımızdaki telefon paralel. O tarafta telefonu açan olmayınca ben açtım. Arayan, ölen arkadaşlarımızdan Muharrem Yapıcı’nın eşiydi. Eşini sordu. Ancak ben öldüğünü söyleyemedim. ’Merak edilecek bir şey yok’ diyerek teselli etmeye çalıştım. Ama durumu kötüydü. O sırada kendi hayatımız da film şeridi gibi gözümüzün önünden geçti" diye konuştu.

BAKAN ÇELİK: 5 EKSİKLİK TESPİT EDİLMİŞ

Dün akşam kazanın meydana geldiği Kozlu Maden Ocağı’nda incelemelerde bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, TTK Genel Müdürü Burhan İnan’dan aldığı bilgilerden sonra açıklama yaptı. Bakan Çelik, olayla ilgili soruşturmanın başlatıldığını, bu konuda idari, teknik ve hukuki çalışmaların sürdüğünü kaydederken, taşeron firma ilgili müessesede 16 Kasım 2012’de bakanlık müfettişlerince yapılan denetimde 5 eksik husus belirlendiğini söyledi. Bakan Çelik, şunları söyledi:

"Bu eksikliklerin giderilmesiyle ilgili gerekli uyarılar yapılmış. Özellike bu 5 maddeden 2’ncisi önemli. Hazırlık çalışmaları dahil tüm çalışmaları kapsayan müstakil bir sağlık güvenlik dökümanı oluşturmaları ve risk değerlendirmesi yapılması istenmiş. Ayrıca idari para cezaları da ilgili şirkete müeseseye kesilmiş."

’MASKELERİ YANINDAYDI’

Kazanın meydana geldiği galeride 27 işçinin çalıştığını, bunlardan 9’unun etkilendiğini vurgulayan Bakan Çelik, işçilerin maske ve kişisel koruyucu donanımlarıyla ilgili bir sorunlarının bulunmadığını kaydetti. Bakan Çelik, işçilerin maskelerini kullanıp kullanmadıkları yönündeki soruya, "Maskeli oldukları ifade ediliyor, maskeler yanında. Ama bu ani degajın oluşturduğu atmosferi de şu anda tahmin edemiyoruz. O ani olay ile maskenin kullanımının gerçekleşip gerçekleşmeyeceği konusunda teknik heyet bilgiyi sunacak" dedi.

TAŞERON SORUNU

Bakan Çelik, 17 Mayıs 2010’da TTK Karadon Müessese Müdürlüğü maden ocağındaki grizu faciasında da taşeron firmada çalışan 30 işçinin öldüğünün hatırlatılması üzerine şöyle dedi:

"Asıl işveren, alt işveren netice itibariyle hepsi işveren. Asıl olan kurallara uygun üretimin, kurallara uygun çalışma ortamının olup olmadığı. İş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyulup uyulmadığıdır. Bu kazalara böyle bakmak gerek. Sistem boyutu ayrı bir şey. Alt işveren nerede nasıl olmalı, bu bizim mutfakta çalıştığımız zor bir konu. Siyasi partiler, sivil toplum örgütleri, sendikalar ve işverenlerle birlikte yürüttüğümüz bir çalışma. O işin bugünkü boyutu değil. O çalışmamızı sürdürüyoruz. Ama alt işveren de asıl işveren de olsa kurallara uyulup uyulmadığı önemlidir. İnceleme de bu yönde."

TMMO BAŞKANI MEHMET TORUN: OCAKTA YETERLİ SAYIDA SONDAJ YAPILMAMIŞ

Türkiye Maden Mühendisleri Odası (TMMO) Genel Başkanı Mehmet Torun, 8 maden işçisinin yaşamını yitirdiği TTK Kozlu Maden Ocağı’nda incelemelerde bulundu. Torun, ani metan gazı püskürmesi sonucu oluşan göçüğün meydana geldiği ocakta, yeterli sondaj çalışması yapılmadığını gördüklerini söyledi. Göçüğe neden olan metan gazının kontrollü olarak boşaltılması gerektiğini, bunun için de yeterli oranda sondaj yapılması gerektiğini ifade eden Torun, şunları söyledi:

"Galeride kontrollü sondajlar yaparak, sondaj deliklerinden gazı başaltıp sağlıklı bir şekilde ilerlemeye devam edersiniz. Buradaki ilk tespitlerimize göre yeterli sayıda sondaj ve yeterli uzunlukta sondaj yapılmamış. İş güvenliği tüzüğüne göre bu tür yeraltı işletmelerinde en az 25 metre uzunluğunda her metrekareye 1’er sondaj düşecek şekilde planlanma yapılması gerekiyordu. Burada 14 metrekare kesit olan bir galeriden bahsediyoruz. Dolayısıyla en az 14 sondaj yapılmalıydı ve sondajların boyu da en az 25 metre olmalıydı. Oysa aldığımız bilgiler sondajların boyunun 10 metre olduğunu ve 7 sondaj yapıldığını gösteriyor. Bu da demek oluyor ki yeterli sondaj yapılmamıştır, yeterli metan gazı boşaltılmamıştır. Metan gazı kontrolsüz bir şekilde hızlı bir boşalmayla 8 işçimizin hayatına mal olmuştur."

FACİANIN EŞİĞİNDEN DÖNÜLDÜ

8 işçinin öldüğü olayda aslında facianın eşiğinden dönüldüğünü de kaydeden Torun, şöyle devam etti:

"Kontrolsüz boşalan metan gazı tüm ocağa yayıldı ve patlama seviyesine çıktı. 3 saniye sürecek küçük bir kıvılcım, en az 700- 800 işçinin hayatına mal olurdu. Facianın eşiğinden dönülmüştür burada. Bunu sadece 8 ölümlü bir kaza olarak görmemek gerek. Her can önemlidir, her can içimizi acıttı. Ama 800 ölümlü bir kaza yaşayabilirdik burada."

BAKAN TANER YILDIZ, MADEN İŞÇİSİNİN CENAZESİNE KATILDI

Zonguldak’ta TTK Kozlu Maden Ocağı’nda meydana gelen göçükte yaşamını yitiren maden işçilerinden 33 yaşındaki Muhsin Akyüz’ün cenazesi, Zonguldak merkeze bağlı Uzungüney Köyü’nde toprağa verildi. Cenazeye katılan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, namaz öncesi Akyüz Ailesi’ni evde ziyaret ederek taziyede bulundu. Evin önünde kılınan cenaze namazına Bakan Yıldız’ın yanısıra Vali Erol Ayyıldız, CHP Genel Başkan Yardımcısı Yakup Akkaya, Zonguldak Belediye Başkanı CHP’li Muharrem Akdemir, AK Parti Zonguldak Milletvekili Özcan Ulupınar, CHP Zonguldak Milletvekili Ali İhsan Köktürk ve CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya da katıldı.

Cenaze namazı öncesi Muhsin Akyüz’ün babası 57 yaşındaki Muharrem Akyüz, annesi 56 yaşındaki Kübra Akyüz ve diğer yakınları ile madencinin 2 ay önce nişanlandığı Funda Aykanat tabutun başında gözyaşı döktü. Muhsin Akyüz’ün cenazesi, öğlen namazından sonra kılınan cenaze namazının ardından köy mezarlığında gözyaşları arasında toprağa verildi.

MADEN OCAĞINDA İNCELEME YAPTI

Bakan Yıldız, cenazenin ardından kazanın meydana geldiği TTK Kozlu Müessese Müdürlüğü’ne geçti. Burada TTK Genel Müdürü Burhan İnan’dan kazayla ilgili bilgi alan Bakan Yıldız, daha sonra gazetecilere açıklama yaptı. Bakan Yıldız, göçük altındaki 3 madenciyi kurtarmak için ocaktaki metan gazı seviyesinin düşmesinin beklendiğini söyledi. Şu anda ocakta metan gazı oranının yüzde 1,5 olduğunu belirten Bakan Yıldız, "Akşama kadar bekliyoruz. Uygun çalışma ortamı olduğunda kurtarma çalışmaları başlayacak" dedi.

Bakan Yıldız, taşeron firmaların denetimi noktasında eksiklik olup olmadığı yönündeki soruya, "Denetimin özel şirketi ya da kamu kuruluşu olmaz. Bizim kurallarımız vardır. Bu hepsi için geçerlidir. Elimizdeki bilgiler oldukçe net. Adli soruşturmadan sonra kamuoyu ile bu bilgileri paylaşacağız" diye cevap verdi.

’İHMAL VARSA GEREĞİNİ YAPARIZ’

Bakan Yıldız, ocakta yeterli sondaj çalışmasının yapılmadığı yönündeki soru üzerine ise şöyle dedi:

"Bu hepimizin acısı. Bunun bir tarafı olmaz. Şu anda acının buluştuğu yerdeyiz. Eğer varsa bir ihmal bunu araştırır ve gereğini yaparız. Sondaj işlemi ilk kez yapılan bir işlem değil. Her zaman yapılıyor. O yüzden buradaki herkesi sorumlu olmaya davet ediyorum. Teknik raporun ardından kamuoyuna gerekli bilgileri açıklayacağız."

KARDAN İŞE GİDEMEDİ, KURTULDU

Muhsin Akyüz’ün cenazesine, dün köy yolunun kapalı olması nedeniyle işe gidemeyen ve göçükte kalmaktan kurtulan evli ve 2 çocuk babası Ramazan Ardıç da katıldı. 8 arkadaşını kaybetmenin üzüntüsünü yaşayan Ramazan Ardıç, "Her sabah köyden bir arkadaşımın arabasıyla işe giderdik. Dün onun arabası çalışmamış. Yol da kardan kapalıydı. Gidemedim. Sonra beni şirket muhasebesinden aradılar. İşe gelip gelmediğimi sordular. Ben de kardan dolayı gelemediğimi söyledim. Bir süre sonra telefonlar gelmeye başladı. Ocakta göçük olduğunu o zaman öğrendim. Hepsi mesai arkadaşımdı. Çok üzgünüm. Eğer işe gitseydim o tertibin içinde ben de olacaktım" diye konuştu.

’SENİ BU OCAKLARA GİRMEYE MECBUR BIRAKAN DÜZEN UTANSIN’

Zonguldak’ta TTK Kozlu Maden Ocağı’nda meydana gelen göçükte yaşamını yitiren işçilerden Köksal Kadıoğlu, Zonguldak merkeze bağlı Kozlu Beldesi’nde toprağa verildi. Bakan Taner Yıldız’ın da katıldığı Merkez Camii’ndeki cenaze namazı öncesi ağabeyinin tabutuna sarılan 38 yaşındaki Nilüfer Zengin, gözyaşı döktü. "Hakkını arayamayan ağabeyim" diyerek ağıt yakan Zengin, "Seni bu ocaklara girmeye mecbur kılan bu düzen utansın ağabey. Sana ’girme’ dedim. Sen, ’Girmek zorundayım, ne yapayım kardeşim, özel sektör bu çalışmadan sigorta vermiyorlar’ dedin. Emekliliğine 5 sene kalmıştı ağabeyimin" diyerek ağladı. Nilüfer Zengin’i, diğer yakınları teselli etmeye çalıştı.

Cenaze namazında madencinin oğlu 16 yaşındaki Burak Kadıoğlu da büyük üzüntü yaşadı. Köksal Kadıoğlu’nun cenazesi, ikindi namazından sonra kılınan cenaze namazının ardından gözyaşları arasında toprağa verildi.

’3 KURUŞ İÇİN DEĞER MİYDİ’

Madencilerden Hasan Bozacıoğlu’nun cenazesi Zonguldak merkeze bağlı Çırgan Köyü, Satılmış Arslan’ın cenazesi de Ereğli İlçesi’ne bağlı İskenderli Köyü’nde gözyaşları arasında toprağa verildi. Çiğdem Yapıcı, cenaze töreninde eşinin tabutu başında, "3 kuruş için değer miydi" diyerek gözyaşı döktü. Diğer madenci Muharrem Yapıcı’nın cenazesinin ise kardan kapanan Devrek İlçesi’ne bağlı Çağlar Köyü yolunun henüz açılmaması nedeniyle yarın toprağa verileceği belirtildi.

Bakan Taner Yıldız, cenaze namazının ardından Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi’ne geçerek kazadan yaralı kurtulan maden işçisi Hayrettin Dağkıran’ı ziyaret etti. Bakan Yıldız, madencinin yakınlarına hastanede geçmiş olsun dileğinde bulundu. Bakan Yıldız, daha sonra kentten ayrıldı.



Ersin ERCAN- Durmuş SEVİNDİK- Gürkay GÜNDOĞAN- Ayhan ACAR/ ZONGULDAK, (DHA)