Mehmetçik 'İstikamet Kızıl Elma' dedi... Kızıl Elma ne demek? (Afrin Operasyonu)

Afrin Operasyonu'nda (Zeytin Dalı Harekatı) bir muhabirin ''İstikamet neresi?'' sorusuna bir Mehmetçik "Kızıl Elma'' yanıtını verdi. Mehmetçiğin bu yanıtı sonrasında Kızıl Elma gündeme oturarak büyük bir merak konusu haline geldi. Merak edenler Kızıl Elma ile ilgili detaylı bilgi almak için ''Kızıl Elma nedir, Kızıl Elma ne demek, Kızıl Elma Ülküsü nedir?'' sorularını sorarak araştırmalarını sürdürüyor. Peki Türk milliyetçiliğinin önemli bir sembolü olarak nitelendirilen Kızıl Elma Ülküsü nedir? Türk devletleri için bir amacı ve hedefin göstergesi olan Kızıl Elma ne demek?

KIZIL ELMA NEDİR? KIZIL ELMA NE DEMEK?

Kızıl Elma, öncelikle Türk milliyetçiliğinin önemli bir sembolü olarak kabul edilmektedir. Türk devletleri nezdinde bir hedefi ve amacı ifade eden Kızıl Elma; ulaşılması gereken bir yeri, fethedilmesi gereken bir beldeyi belirtir. Kimi zaman ise cihan hakimiyeti idealini, kimi zaman da Türk birliği idealinin göstergesidir.

Kızıl Elma Ülküsü, yeniçeriler arasında yaygınlık kazandırılmış ve onların savaşma azmini yüksek tutmak için kullanılmış bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Öte yandan Türk edebiyatının önemli isimlerinden Ziya Gökalp, bu simgeyi Turan Ülküsü ile birleştirerek ona yeni bir anlam kazandırmıştır.

Kızıl Elma imgesinin ne zaman, nasıl ve nerede ortaya çıktığı kesin olarak bilinmemekle birlikte bu konuyla ilgili yaygın bir anlayış, Osmanlı ile birlikte tarihe ve edebiyata mal olduğu yönündedir. Osmanlılar döneminde özellikle Batı memleketlerine doğru yürütülen bir cihadın sembolü olduğu anlayışı hakimdir.

KIZIL ELMA ÜLKÜSÜ NEDİR?

"Kızıl", Türk kültüründe genellikle kıymetli sayılan bir renk; "elma" ise mistik bir yanı bulunan; bolluk, bereket, şifa kaynağı olarak görülen bir meyvedir. Ancak Kızıl Elma sembolleştirilmesinin elmaya değil, Eski Türklerde Güneş ve Ay’ı anlatan kızıl topa dayandığı düşünülür. Bu top ‘muncuk’ adıyla bayrak ve tuğların tepesini süslemiş ve bazen zaferin işareti ve hakimiyetin sembolü bazen de fethedilmek üzere hedef seçilen yeri ifade etmiştir.

Kızıl Elma imgesinin ilk kez Orta Asya Türkleri arasında doğduğu; Ergenekon Destanı'nda Ergenekon’dan dışarıya çıkma ve kaybedilmiş eski yurdu geri alma idealini simgelediği kabul edilir. Türkistan'dan Hazar Denizi'nin doğusuna gelen Oğuzların ise Hazar kağanının ipek çadırının üzerinde hakimiyetinin ifadesi olarak bulunan altın topu yani Kızıl Elma'yı ele geçirmeyi ülkü edindikleri düşünülür.



Yazılı metinlerde Kızılelma’nın ilk göründüğü yer İstanbul’dur. Ayasofya’nın önündeki bir sütun üzerinde at üstündeki Justinyanus heykelinde, Bizans imparatorunun elinde kızıl bir küre yahut bir altın top varmış. Bir başka rivayete göre bu top Ayasofya’nın kubbesinde imiş. Bu küre Bizans’ın dünya hâkimiyetini temsil edermiş. XIV. yüzyılda bu heykelin yıkılması ve kürenin düşmesi, Bizans egemenliğinin sonunun geldiği ve kapılarını Türklere açıldığı şeklinde yorumlanmış. Bu heykelin yüzü Anadolu’ya dönükmüş ve Justinyanus’un, “Beni yıkacak olanlar buradan gelecek” diyerek Anadolu’yu gösterdiği yolunda söylentiler halk içinde dolaşmaya başlamış. Evliya Çelebi’ye göre ise, Hazreti Muhammed’in doğumu ile birlikte Ayasofya’nın kubbesi çökmüş ve Kızılelma yere düşmüştür.

Türkçülüğün öncülerinden Ziya Gökalp’ın şiir ve yazılarında Kızıl Elma, Büyük Türk Birliği’ni simgeleyen bir ülküdür. Şöyle yazar: "Türk köylüsü Kızılelma’yı tahayyül ederken gözünün önüne Türk ilhanlıkları (imparatorluk) gelir. Gerçekten Turan mefkûresi (ülkü) mâzide bir hayal değil, bir gerçekti."

Gelibolulu Mustafa Âlî'nin Kühnü'l-Ahbar adlı eserinin bir yerinde Kızıl Elma Portekiz ile ilişkilendirilmiş; bir başka yerinde ise “Frenklerin ülkesinin en ücra köşesinde büyük bir kilise” ile ilişkilendirilmiştir. Edebiyat tarihçisi Orhan Şaik Gökyay, söz konusu kilisenin bazılarına göre Roma'daki Saint Pierre Kilisesi olduğunu ifade etmiştir.

KIZILELMA TDK ANLAMI

Kızılelma Türk Dil Kurumu'nda iki anlamıyla yer alıyor. TDK'da Kızılelma Tarih Osmanlılar tarafından Roma ve Viyana şehirleri için kullanılan sembolik ad olarak tanımlanmış. Kızılelma'nın diğer bir anlamı ise yeryüzündeki bütün Türkleri birleştirip büyük bir imparatorluk kurmayı amaç olarak alan ülkü. Turan kelimesinin eş anlamlısı olarak yer alıyor.