Mustafa Kemal Atatürk’ün fotoğrafını çeken makine Çanakkale’de sergileniyor

Çanakkale SavaÅŸları’nın yaÅŸandığı Tarihi Gelibolu Yarımadası’nda, 8 AÄŸustos 1915 tarihinde Anafartalar Grup Komutanlığa atanan Mustafa Kemal Atatürk, Gelibolu’da düÅŸman askerini durdurarak Anafartalar Kahramanı oldu. Mustafa Kemal Atatürk ve kahraman Mehmetçik, ‘Çanakkale Geçilmez’ destanını kıldı.

Çanakkale SavaÅŸları’nda ’Çanakkale Geçilmez Destanı’nın dönüm noktası olan ’Anafartalar Zaferi’nin kahramanı Mustafa Kemal Atatürk’ün, Binbaşı Haydar Mehmet Alganer tarafından 17 Haziran 1915 tarihinde 18’nci Alay’ın siperlerinin bulunduÄŸu bölgede tarihi fotoÄŸrafı çekildi. Atatürk’ün cephedeki orijinal fotoÄŸrafı ile fotoÄŸrafı çeken fotoÄŸraf makinesi Alganer'in torunları tarafından 2007 yılında Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığına hediye edildi. FotoÄŸraf ve fotoÄŸraf makinesi, müzenin en nadide parçaları arasında bulunuyor.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Ä°nsani ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Dr. Mithat Atabay, “Çimenlik Kalesine gittiÄŸimiz zaman oradaki sergilenen malzemelerden bir tanesi Mustafa Kemal’in Gelibolu Yarımadası’nda siperde bulunan fotoÄŸrafı ve o fotoÄŸrafı çeken fotoÄŸraf makinesiyle karşılaşırız. Bu fotoÄŸraf Haydar Mehmet Alganer tarafından 17 Haziran 1915 tarihinde çekilmiÅŸtir. Haydar Algener kendisi Psikolojik Hareket Subayı olarak görev yapmış olan bir kiÅŸidir. O kendi hatıratında baktığımız zaman 17 Haziran tarihinde 19’uncu Tümen bölgesine geldiÄŸini, Mustafa KemalpaÅŸa’yla görüÅŸtüÄŸünü görüyoruz. Onlar daha önceden de birbirlerini tanıyorlardı. Ve orada Mustafa Kemal’le karşılaÅŸtığında iki eski arkadaÅŸ olarak kucaklaÅŸtıklarını ve onun karargahında biraz oturduÄŸunu ve kahve içtiÄŸini görüyoruz. Ayrıca orada Mustafa Kemal’in karargahının çok düzenli olduÄŸunu, karargahta bir tane kuzu, bir tane de köpek bulunduÄŸunu belirtiyor. Mustafa Kemal, Haydar Algener ve yanındaki askerleriyle birlikte siperleri gezmeye çıkıyorlar. Özellikle yer altı siperlerinden de geçerek korunaklı bölgelerden geçtiklerini, Mahmut Sırtı ve Kemikli’yi görecek bir yere geldiklerini ve burada fotoÄŸraf çektiklerini görüyoruz. Bu fotoÄŸraf o bölge de çekilen bir fotoÄŸraf ve orada hatıratında diyor ki, ‘Biz bugün 27’nci Alay, 57’nci Alay ve 18’inci Alay siperlerini dolaÅŸmış olduk.’ Ve muhtemelen de bu fotoÄŸrafın 18’nci Alay’ın siperlerinin bulunduÄŸu köÅŸe de çekildiÄŸini söyleyebiliriz. AkÅŸamüzeri kendisi tekrar birliÄŸine dönmüÅŸ. Ve Vilmerle beraber o gün yaÅŸadıklarını anlatmıştır. Bu fotoÄŸraf makinesi ve çekilen fotoÄŸraf ailesi tarafından Çimenlik Kalesine hediye edilmiÅŸ ve bugün Çimenlik Kalesi’nin en önemli koleksiyonları arasında bulunmaktadır. Mutlaka Çanakkale’ye gelen bu fotoÄŸraf makinesi ve Atatürk’ün o tarihi fotoÄŸrafını görmeleri tabiki tarihimiz açısından çok önemli. Gezi yapacak kiÅŸiler için de önemli bir hatıradır” dedi.

BÄ°NBAÅžI HAYDAR MEHMET ALGANER

Haydar Mehmet Alganer, 1880'de Ä°stanbul'da doÄŸdu, 1966'da vefat etti. Çanakkale Cephesi'nde bulunduÄŸu dönemde binbaşı ve 35 yaşında olan Alganer, 28 Nisan 1915'te Arıburnu'ndaki 16'ncı Kolordu Kurmay BaÅŸkanlığı 1'nci Åžube MüdürlüÄŸüne tayin edildi. Aynı yıl 28 Mayıs'ta yeniden Gelibolu üzerinden Kolordu Kurmay BaÅŸkanı olarak cepheye hareket eden Alganer, 15 AÄŸustos'ta, 1'nci Kolordu Kurmay BaÅŸkanı sıfatıyla Kumkale civarındaki Asya Grubu'nda görev aldı. Alganer'in cephedeki son görevi ise 1 Kasım 1915'te Uzunköprü civarında bulunan 3'üncü Piyade Tümeni Kurmay BaÅŸkanlığı oldu.