NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg CNN TÜRK’e konuştu: Katkıları için Türkiye’ye müteşekkiriz

SORU: Sayın Genel Sekreter hoş geldiniz CNN Türk’e. Az önce Antakya Medeniyetler Korosu size bir müzik dinletisi yaptı ve en sevdiğiniz Norveç şarkısını çaldı. Ne hissettiniz?

-Koroyu dinlemek gerçekten harikaydı. Farklı dinlerden ve kültürlerden şarkılar vardı, Hatay’ın çok kültürlü yapısını gösteren harika bir şovdu. Ayrıca Norveçce bir şarkı da seslendirdiler. Çok beğendim.

Soru: Efendim, Hatay’dasınız buranın sembolik bir önemi var. Doğu Akdeniz’e kıyısı olan, Suriye’ye komşu bir şehir. Türkiye’nin son dönemdeki iki büyük sınaması. Buradan ne mesaj vermek istersiniz?

-Hatay’ı ziyaret ettiğimiz için minnettarız. Buranın insanlarıyla tanışma ve bölgeyi daha iyi öğrenme fırsatını yakaladığımız için mutluyuz. Hatay, uygarlığın ilk yıllarına kadar giden, büyüleyici bir tarihe sahip. Ayrıca, Türkiye’nin bu noktasında farklı kültürler, dinler ve toplumlardan insanlar bir arada, yaşamış.

Bu anlamda da, farklı toplumların nasıl barış içinde yaşadığına dair, öğreneceğimiz çok şeyin olduğu bir yer. Aynı zamanda Suriye’den gelen pek çok mülteciyi desteklemek konusunda büyük katkısı olan bir nokta. Türkiye açık ara, en çok mülteci kabul eden müttefikimiz. Hatay da bu çabaların büyük bir parçası. Türkiye’ye komşusu Suriye’den gelen mültecileri yaptığı yardımlar nedeniyle de müteşekkiriz.

Soru: Son dönemde gazetecilerden vatandaşlara en çok konuştuğumuz konu S-400’ler. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştünüz. Endişelerinizi ilettiniz. Ne cevap aldınız? S-400’lerin alınması ama kullanılmaması ya da müstakil kullanılması opsiyonlar var mı?

-S-400’ler konusu zorlu bir mesele. Ankara’daki ve Washington’daki muhataplarla, pek çok kez üzerinde görüştük. Türkiye ziyaretim kapsamında, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de ele aldığımız bir konu. Bu Türkiye’nin ulusal meselesi ama aynı zamanda, Türkiye’nin kararı konusundaki endişelerimi de dile getirdim. Amerika açık bir şekilde, füzenin alımı durumunda yaptırım uygulayacağını açıkladı.

Türkiye ve Amerika arasında bu konudaki diyalogları memnuniyetle karşılıyorum. Elbette, NATO da meseleye çözüm bulmak için uğraşıyor. Çünkü bu konu, ABD ve Türkiye için önemli olduğu gibi, NATO ülkeleri için de önem teşkil ediyor. Ben kamuoyu önünde, ne olacağına dair spekülasyonlarda bulunursam, sürece yardımcı olmamış olurum. Şu anda ihtiyacımız olan diyalog, gerçekten çaba göstermek ve fazla şiddetli mesajlar vermemek. Çünkü bu çözüme ulaşmayı sadece zorlaştırır. Ayrıca NATO için önemli olan bir diğer konu da müşterek çalışmak dediğimiz olgu. Sistemlerin beraber çalışabilmesini sağlayabilmek. Bu entegrasyon NATO müttefikleri açısından önemli.

Soru: S-400’lerin Türkiye’yi NATO’dan uzaklaştırıp Rusya’ya yakınlaştıracağı söyleniyor. Siz ne düşünüyorsunuz?

-Söylediğim gibi, Türkiye’nin kararından ve Amerika’dan gelen mesajlar konusunda endişe duyuyorum. Hem iki ülkenin yönetimi, hem de ABD kongresi açısından, yaptırım uygulama mesajlarını kast ediyorum... Hatırlamalıyız ki, NATO, Türkiye’nin hava savunma kapasitesini yükseltiyor. Adana’da Türkiye’nin savunma gücünü desteklemek için verilen İspanyol Patrıot bataryası ve İtalyan SAMP-T sistemleri var...

Ayrıca Türkiye’nin Amerika’dan Patrıot sistemlerinin alımı konusunda diyalogunu da memnuniyetle karşılıyoruz. Ayrıca İtalya Fransa ve Türkiye arasında Eurosam dediğimiz, Türkiye’nin hava savunma kapasitesini güçlendiren bir sistem de var. Yani masada farklı seçenekler var. Bence bunları da dikkate alarak Türkiye, ABD ve NATO’yu zorlu bir duruma sokmayacak bir çözüm bulmak için çalışmak önemli. Diğer yandan zaman tükeniyor. S- 400lerin teslim tarihi yaklaşıyor.

Soru: Siz NATO’nun en yetkili ismisiniz. S-400’lerin teknik anlamda Rusya’nın NATO içindeki truva atı olacağı ya da F-35’lerin sırlarını çalacağı iddiaları var. Bu mümkün mü?

-Bu konunun teknik detaylarına girme konusunda imtina ediyorum. Hem teknik detaylar olduğu için hem de, işin siyasi kısmına değinmeden teknik kısmını anlatmak zor olacağı için. Bu konuları kamuoyu önünde tartışmak sorunun çözümüne fayda sağlamaz. Önemli olan Türkiye ve ABD’de yapıcı görüşmeler yaptığımız. Bir çözüm bulabilmek adına, Amerika ve Türkiye’de farklı seviyelerden yetkililerle görüştük.

Anlaşmazlıklardan biri teknik olarak nasıl bir sonuçla karşılaşılacağını anlamak. F-35lerin konuşlandırıldığı bölgelerde, S-400lerin nasıl çalışacağı meselesi. ABD açıkça, bunun F-35lerin gizliliğini etkileyeceğini söyledi. Bu hassas bir konu.

Türkiye’nin pozisyonunun farkındayız. Ama aynı zamanda önemli bir NATO müttefiki olan Türkiye ile iş birliği içinde olmamız önemli. Türkiye ile ilişkilerimizi güçlendirmek adına yaptığımız çalışmaları sürdürmeliyiz. Türkiye kolektif savunmamıza birçok farklı yönden katkıda bulunuyor. Bütün bu katkılar için Türkiye’ye müteşekkiriz.

Soru: Geçtiğimiz hafta NATO’nun SHAPE karargahında bir devir teslim töreni oldu. Güney Kıbrıs çağrıldı ve Türkiye protesto etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan NATO’dan Doğu Akdeniz konusunda destek istiyoruz dedi. Türkiye sondaj çalışmaları yapıyor. ABD ve AB bundan rahatsızız. Siz nasıl değerlendirirsiniz?

-Bu elbette Kıbrıs’ta yıllardır süren anlaşmazlıkla ilişkili. Bence yapabileceğimiz en önemli şey, Birleşmiş Milletler ’in burada çözümü getirme yönündeki çalışmalarını desteklemek. Çok değil, birkaç ay önce, bir anlaşma bulmak adına yoğun çalışmalar yapıldı. Ancak maalesef bu bir sonuç vermedi.

Yine de çözüm arayışından vazgeçemeyiz. Ben 2 tarafı da Birleşmiş Milletler ile bir araya gelerek konuşmaları konusunda teşvik ediyorum. Bir kez daha bir çözüm üzerinde anlaşmayı denemeliler. Bu hem Kıbrıs halkı hem de bölge için önemli. Barışçıl bir çözüm bulmaktan başka bir yol yok. BM liderliğindeki sürecin ilerletilmesi en iyi yol.