Piksel, jülyen, atarlı, patso… TDK hepsini listeye aldı
Toplum tarafından bireye bağışlanan en büyük miraslar arasında kuşkusuz dil gelir. Canlı bir varlık olan dil doğar, gelişir ve konuşacak kimse kalmadığında ölür. Zamanla değişime uğrayan diller küreselleşen dünya ile birlikte yeni sözcükleri de haznesine almaya devam eder. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılında da Türkçe sözlük yeni sözcükleri ile 12. Baskı olarak karşımıza çıktı. İşte 12. Baskı Türkçe sözlüğün yeni detayları…
İpek ALEMDAR GÖDE - ipek.alemdar@posta.com.tr / Bir milletin kültürel değerlerinin başında gelen dil her geçen gün konuşuldukça tıpkı insanlar gibi gelişme göstermeye devam eder. Bireylerin geçmişten devraldıkları mirasları günümüze taşıyan dil çevresindeki birçok etmenden etkilenerek değişim de gösterir. Her geçen gün daha da genişleyen dil için zaman zaman sözlüklere yeni sözcükler eklenir. Son olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yılında Türkçe sözlük yeni kelimeleri ile 12. Baskısını gerçekleştirdi. On ikinci baskı Türkçe Sözlük Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından 2 Cilt, 3736 Sayfa olarak yayımlandı.
Daha önce sözlükte yer almayan ve küreselleşen dünya ile dilimize giren artık günlük hayatta sık sık kullanmaya başladığımız yeni kelimeler 12. Baskıda yer aldı. Aynı zamanda bazı sözcüklerin yazımları da değişmiş oldu.
DİLDE DEĞİŞİME NEDEN OLAN UNSURLAR
Dilin değişimi o dili kullananların kültürel, sanatsal faaliyetleri ve bu alanlarda gösterdiği atılımlar ile doğru orantılıdır. Dilde değişime neden olan sebepler, bilimsel ilerleme ve teknolojik gelişmeler, din değişimi, başka kültürler ile etkileşim, göç, savaşlar, yaşanılan coğrafyanın değişimi olarak örneklendirilebilir.
SÖZLÜĞE YENİ EKLENEN KELİMELER
Günlük hayatta sık sık kullandığımız ve sözlüğe yeni dahil olan sözcüklerden bazıları: PATSO, PİKSEL, GASTRONORM, HOST, HULAHUP, MİTOMANİ, TETBEŞ, BITTIM, JÜLYEN, ANTİYE, ATARLI, ONDÜLASYON, LAPİSLAZULİ, OBLİGASYON, ESATİRİ, FİLYASYON, NANOMETRE, FEMUR, TRİP, ABİŞ, MAYT, MUS, SPAM, OKARİNA, KELİMECİ, KOMBİN.
YAZIMI GÜNCELLENEN SÖZCÜKLER
Türkçe Sözlük'ün 12. baskısını yayımlayan Türk Dil Kurumu (TDK), bazı kelimelerin yazımını güncelledi.
Yazımı değiştirilen sözcükler arasında eski haliyle "unvan", "kayyum" ve "yeşilzeytin" gibi sık kullanılan kelimeler de bulunuyor.
Güncellemeye göre, "unvan" kelimesi "ünvan" şeklinde değiştirilirken, "kayyum" yerine "kayyım", "yeşilzeytin" yerine "yeşil zeytin" kullanımları kabul edildi.
Yazımı değiştirilen diğer kelimeler ise şöyle oldu:
Çiğ börek (eski) / çi börek (güncel)
Doğubeyazıt (eski) / Doğubayazıt (güncel)
Horon vurmak (eski) / Horon tepmek (güncel)
Marmara Ereğlisi (eski) / Marmaraereğlisi (güncel)
Yakan top (eski) / yakantop (güncel)
Kümeden düşmek (eski) / küme düşmek (yeni)
Yeşilsoğan (eski) / Yeşil soğan (güncel)
Hasıraltı (eski) / hasır altı (güncel)
Akça armudu (eski) / akçaarmut (güncel)
Sultan efendi (eski) / Sultanefendi (güncel)
Akzambak (eski) / ak zambak (güncel)
Yeşilbiber (eski) / yeşil biber (güncel)
Boy bos (eski) / boy pos (güncel)
Pilili (eski) / Pileli (güncel)
Yürük (eski) / Yörük (güncel)