Giriş
RUSYA UKRAYNA SAVAŞININ NEDENİ! Rusya Ukrayna'ya neden savaş açtı? Savaş neden çıktı? (Kısaca)
Rusya Ukrayna savaşı, tüm dünya gündemine damgasını vurdu. Günlerdir devam eden gerilim ve görüşmelerin ardından bölgedeki gidişat merak edilirken, 24 Şubat sabahında Rusya Donbas’a askeri harekat başlattı. Peki, Rusya Ukrayna savaşı neden başladı? Rusya neden savaşmak istiyor? İşte savaşın nedenleri…
Rusya Ukrayna savaşında ilk can kaybı haberleri gelmeye başladı. Sabah saatlerinde Donbas’tan patlama haberleri gelirken, dünyanın gözü bölgeye çevrildi. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, ABD Başkanı Joe Biden, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Polonya Devlet Başkanı Andrzej Duda, Boris Johson ile görüştüğünü belirtti. Tüm bunlar yaşanırken, Rusya Ukrayna savaşının nedenleri de pek çok kişi tarafından araştırılmaya başlandı…
RUSYA NEDEN SAVAŞMAK İSTİYOR?
Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilim yakın tarihten ziyade Orta Çağa'a kadar uzanıyor. Putin her ne kadar krizlerle dolu olsa da ortak bir geçmişe sahip olmaları nedeniyle Rusya ve Ukrayna’yı sık sık “tek halk” olarak nitelendiriyor.
1991 yılında Sovyet Birliği’nin dağılmasının ardından Rusya, Ukrayna ve Belarus Bağımsız Devletler Topluluğu'nu kurdu. Rusya'nın bu birlik ile hem nufüzunu devam ettirmek hem de ucuz doğalgaz arzı yoluyla ülkeleri yeniden kendisine bağlayabilmeyi amaçlıyordu. Ancak Belarus, Moskova ile yakın bir ittifak içine girerken, Ukrayna yönünü zamanla daha fazla bir şekilde Batı'ya doğru çevirdi.
İki ülke arasındaki adı konulmayan gerilim, 2014 yılında kritik eşiğe dayandı. Rusya Ukrayna'da yaşanan otorite boşluğundan yararlanarak 2014 yılında Kırım'ı ilhak etti. Ukrayna'nın doğusunda ve Rusya sınırında yer alan, Donetsk'te de Rusya'nın desteklediği Rus yanlısı ayrılıkçılarla Ukrayna ordusu arasında da çatışmalar yaşandı. Konumu Rusya ile Avrupa arasında olan Ukrayna'da yaşayan vatandaşlar arasında da Batı ve Rus yanlıları olarak kutuplaşmalar yaşandı.
Batılı ülkeler, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da Batı yanlısı hükümeti devirip yerine Rusya yanlısı bir hükümet getirmeyi planladığını düşünüyor.
SAVAŞ RESMEN BAŞLADI
2014 yılında Kırım'ı ilhak ettikten sonra uluslararası kamuoyu tarafından tepki gören Rusya, sabaha karşı yerel saatle 05:50'de Donbas'a askeri harekat başlattı. Sabaha karşı ulusa sesleniş konuşması yapan Putin, Ukrayna'ya operasyon düzenlendiğini halkına ve tüm dünyaya duyurdu.
Putin, konuşmasında bunun bir işgal olmadığını ancak “özel askeri operasyon” olduğunu kaydetti. Ayrıca, bu durumunda Ukrayna'dan kaynaklı olduğunu söylerken, tehditler karşısında Rusya'nın kendisini savunacağının da altını çizdi.
Putin, konuşmasında Ukrayna topraklarını işgal etme niyetleri olmadığını ifade etti ve “Operasyonun amacı sivillerin hayatını korumak” dedi.
Ukrayna askerlerine silah bırakma çağrısı yapan Rusya lideri, “Atalarınız Nazilerle savaştı. Kiev'deki Nazi cuntasına itaat etmeyin. Silahlarınızı bırakıp eve dönün” ifadelerini kullandı.
ABD ve NATO'nun Rusya'nın güvenlik taleplerini görmezden geldiğini kaydeden Putin, “Donbas halkı yardım için Rusya'ya döndü. Operasyon 8 yıldır Kiev yönetiminin baskıları altında acı çeken insanları korumayı amaçlıyor” dedi.
RUSYA UKRAYNA SAVAŞININ SEBEPLERİ
Rusya-Ukrayna krizi ilk olarak Ukrayna’da 2014 yılında Rus yanlısı yönetim devrilmesiyle başladı. Ülkedeki yönetim boşluğundan yararlanan Rusya Kırım’ı ilhak etti. Donbas’taki Luhansk ve Donetsk’te de tek taraflı bağımsızlık ilan edildi.
Kömür madenleri ve ağır sanayisi ile Donbas, Sovyet ekonomisi bir bölgeydi. Aynı zamanda Rusya, Rus nüfusun yoğunlukta olduğu Donbas’ı tarihi olarak kendi toprağı görüyor. Hem ekonomik hem de sosyal açıdan Donbas Rusya için önem kaydediyor.
Donbas’ta yaşanan çatışmalara engel olunması amacıyla 2014-15’te Ukrayna, Rusya ve AGİT üyesi ülkelerin temsilcileri arsında Minsk anlaşması imzalandı. Ancak ateşkes ihlal edildi ve Rusya’nın ayrılıkçı yönetimleri tanımasıyla anlaşma tamamen çöktü.
İki ülke arasındaki Kriz, Rusya’nın Ukrayna sınırına asker yığmasıyla alevlendi. Rusya’nın hamlesinin ardından NATO ile ABD’de Ukrayna’ya silah yardımı ve Doğu Avrupa’daki askeri varlığını artırarak karşılık verdi.
Eski Sovyet ülkelerinin NATO’ya katılmasını güvenlik tehdidi olarak algılayan Rusya, Ukrayna’nın NATO’ya üye olmasını ‘kırmızı çizgi’ olarak görüyor.
