Şimşek ve yağışlar ozon tabakasını tamir ediyor

AKÜ Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü'nden Dr. Okan Bozyurt, son dönemde artan yağışlar nedeniyle oluşan yıldırım ve şimşeklerin atmosferin alt ve üst katları arasındaki sıcaklık dengesizliğinden kaynaklandığını söyledi. Bozyurt, "Bu sene konveksiyonel yağışlar çok şiddetli geçiyor. Yerin ısınmasına bağlı olarak atmosferin alt katları da çok şiddetli bir şekilde ısınıyor. Isınan hava da hızlı bir şekilde yükseliyor. Fakat bu sene atmosferin üst sevilerindeki havada bir soğuma var ve bir türlü ısınamadı. Atmosferin alt ve üst katları arasında sıcaklık dengesizliği var. Aşırı ısınan atmosferin alt katları ile aşırı soğuyan üst katlarında sıcaklık alışverişi var. Bu sıcaklık alışverişi şimşek olaylarını doğruyor. Ayrıca sağanaklar da meydana getiriyor. Bu sene dikkat ederseniz mayıs ayının başlarından beri yaklaşık temmuz ayına kadar aralıksız yağışlar meydana geldi. Daha sonra bir ara verdi ve şimdi tekrar başladı" dedi.

'YILDIRIM BİR YERDE TOPRAK İÇİN FAYDALIDIR'

Yerle atmosfer arasında devamlı elektrik alışverişi olduğuna dikkati çeken Okan Bozyurt, "Isınmadan dolayı burada pozitif yüklü elektrik parçacıkları var. Soğumadan dolayı yukarıda negatif elektrik parçacıkları var. Dolayısıyla yerle atmosfer arasında devamlı elektrik alışverişi var. Bu son derece olumlu biliyor musunuz? Şimşek olaylarının zararı gündeme getirilir. Ama her yıldırım düştüğünde toprakta bir azot oluşumu meydana geliyor. Toprağın verim miktarı artıyor. Çiftçiler bu yıldırımdan memnundur normalde. Tabii ki insana ve canlılara çarpmadığı sürece. Çünkü yıldırım bir yerde toprak için faydalıdır. Yer ve atmosfer arasındaki elektrik dengesini sağlamaktadır" diye konuştu.

'OZON TABAKASINI TAMİR EDİYOR'

Yıldırım ve şimşeklerin ozan tabakasını tamir ettiğini söyleyen Bozyurt, şöyle devam etti:

"Ozon tabakasındaki delik ve incelme 1979 yılında keşfedildi. 1980 ile 1990 yıllarda iyice arttı. Daha sonra bu konuda kimyacılar, coğrafyacılar ve yer bilimciler bir takım çalışmalar yaptı. Deliğin tamiri ve incelmenin giderilmesiyle ilgili araştırmalar yapıldı. Floroklorokarbon üretimi azaltıldı. Klima cihazlarından çıkan gazlar azaltılmaya çalışıldı. Ama bunun dışında yağış miktarları da küresel ısınmadan dolayı biraz arttı. Küresel ısınmadan dolayı buharlaşma artıyor. Buharlaşmadan dolayı da yağış miktarları artıyor. Bu yağış miktarlarına bağlı olarak şimşek oyları da arttı. Her şimşek olayı meydana gelişinde ozon tabakasında bir ozon oluşumu var. Çünkü şimşeklerle beraber burnumuza bir koku gelir. O koku sanki sarımsak kokusu gibidir. Bunu birçok vatandaşımız da duymuştur. Bu ozon oluşumudur. Yeryüzünde ne kadar çok şimşek olursa veya ne kadar çok yağış meydana gelirse ozon tabakası kendini o kadar çok tamir edebiliyor. Son yapılan uydu gözlemlerinde ozon tabakasındaki incelmenin giderek azalmaya başladığı tespit edildi. Bu da yağışlar ve özellikle şimşek olaylarından kaynaklanıyor."

DHA