Türkiye'nin fark yaratacağı nokta bu! 'Cep telefonundan çamaşır makinesine artık her yerde'

Ömer Faruk Ekinci | Günümüz teknolojisinin her geçen gün gelişmesi ile birlikte hayatımızın neredeyse her noktasında karşılaştığımız yapay zeka, bundan çok da uzun olmayan bir süre önce bilim kurgunun malzemesiydi. Çeşitli teknoloji şirketlerinin öncülük ettiği teknoloji hayatımıza ilk girdiği günden beri pek çok komplo teorisinin ana noktasında olsa da yapay zeka teknolojisi aynı zamanda insanoğluna büyük yardımlarda da bulunuyor.

Geçtiğimiz günlerde dünya çapında kullanılan ‘Chat Bot’larının (sohbet botu) artık akademisyenler yerine makale yazdığını, yapay zeka ile insan yazım dilinin arasında çok bir fark kalmadığı iddiaları gündeme bomba gibi düştü.

“AKADEMİSYENLERDEN HIZLI MAKALE DERLEYEBİLİR”

Akademisyenlerden artık yazdıkları makalelere ‘bunu yapay zeka yazmamıştır’ şeklinde imza atmaları istendiği iddiaları hakkında Posta.com.tr’ye konuşan Ankara Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Murat Efe, yapay zekanın ortada olmayan bir makaleyi yazamayacağına dikkat çekerek, “Akademisyenlerden daha hızlı ve kapsayıcı şekilde makale derleyebilir” ifadelerini kullandı.

Bu tarz kullanımların başlıca sebebinin akademik alandaki bilimsel yayınların niteliğinden öte niceliğinin önem kazanması olduğu söyleyen Prof. Dr. Efe, “Ülkemizde ve dünyada intihal vakalarının ve fabrikasyon verilerle sunulan araştırmaların sayısının artmasının temel sebeplerinden birisi de budur” diyerek bu konuda akademisyenlerden taahhüt istenmesinin sürpriz olmadığını ifade etti.

Yapay zeka teknolojisinin hayatın her noktasına dokunduğunu belirten Prof. Dr. Efe, günümüzde cep telefonlarından çamaşır makinelerine kadar pek çok noktada ‘veriye dayalı karar verme’ teknolojisinin kullanıldığına dikkat çekti.

"HAYATIMIZIN HER NOKTASINDA ETKİN"

“Cep telefonlarına yüklenen basit uygulamalar hızlı şekilde diller arasında çeviri yapmaktadır. Üzerinize giydiğiniz kıyafetlere işlenebilen algılayıcılar, ya da bileğinize taktığınız bir akıllı saat kalp atışı, kan oksijeni gibi değerleri ölçüp normal olmayan durumlarda sizi uyarabilmektedir. Yıkamak istediğiniz çamaşır için doğru programın ne olduğunu ya da ne kadar deterjan koymanız gerektiğini düşünmeden makineyi çalıştırmanız mümkün” diyen Prof. Dr. Efe, bu sınırlı örneklerle bile ‘yapay zeka uygulamalarının’ hayatımıza ne denli girdiğini gösterdiğini belirtti.

Günümüzde ‘yapay zeka’ teknolojisi olarak kullanılan çoğu programın aslında bir ‘veriye dayalı karar verme’ teknolojisi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Efe, gelecekte bu teknolojinin hayatımızla iç içe geçmişliğinin artarak devam etmesi ve daha fazla alanda kullanıma girmesini beklediğini ifade etti.

Teknoloji sağlayıcılarının her geçen gün insanları buna zorlandığını belirten Prof. Dr. Efe, “Artık günlük konuşmalarımıza kadar girmiş olan kendi kendine hareket etme ve karar verme (otonomi), robotlar, insansız araçlar gibi kavramlar yapay zeka ile ilgili ve yapay zekanın bütüncül olarak kullanıldığı teknolojilerdir. Bu teknolojilerin artan şekilde hayatımızda yer alması beklentimiz dahilinde olması gereken başka bir şeydir” şeklinde konuştu.

ROBOTLAR İŞLERİMİZİ ELİMİZDEN ALACAK MI?

Yapay zeka ve otonom robotların tarihi kadar eski bir endişe olan ‘Robotlar işlerimizi elimizden alacak mı’ sorusuna da yorum getiren Prof. Dr. Efe, şu ifadeleri kullandı:

Bu durum ihtimal olmanın ötesine geçmiş ve bir gerçeklik olmuştur. İlk sorunuzda yer alan “akademik makale yazma” dahi yapay zekanın bizlerden daha iyi yaptığı işler arasındadır. Özelikle fabrikalardaki robot kolların yaptığı saatler, günler, haftalar boyunca önünde gelen levhada aynı noktaya kaynak yapmak gibi tekrar gerektiren işler ya da yüzlerce kişiden alınan veriler arasındaki ilişkiyi bulun çıkarmak gibi analiz çalışmalarında yapay zeka çoktan bizden daha iyidir ve bu işleri elimizden almıştır.

Bunu karamsar bir tablo yaratmak adına söylemediğini belirten Prof. Dr. Efe, insanların eğitim sistemi başta olmak üzere bakış açısını değiştirip uygulamalarını ona göre yaptığı müddetçe işlerin inanların elinden alınmadığını ancak şekil değiştirdiğini göreceğine dikkat çekdi.

Avrupa Birliği tarafından yayımlanan Dijital Avrupa Raporu’nun da bu konuya dikkat çektiğini söyleyen Prof. Dr. Efe, bu durumun farkında olarak gelecek nesil çalışanlarının eğitimlerinin bu doğrultuda planması gerektiğini belirtti.

YAPAY ZEKADA 3 AYRI SINIF

Yapay zekanın “dar yapay zeka”, “genel yapay zeka” ve “süper yapay zeka” olarak üç sınıfa ayrıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Efe, şu ifadeleri kullandı:

• Dar yapay zeka tanımlanmış özel bir problemin çözümü ve/veya insanlar için yorucu/sıkıcı olan uzun süre yapıldığından hata yapmaya müsait işlerin yürütülmesinde insandan daha iyi olan yapay zekadır.
• Genel yapay zeka, hiçbir değişikliğe ya da müdahaleye gerek kalmadan birden fazla problemi çözmede en az insan kadar etkin olan yapay zekadır.
• Süper yapay zeka ise, hali hazırda bilim kurgu filmlerde sıklıkla önümüze konan düşünen, bilinç sahibi yapay zeka olarak tanımlanır.

Genel yapay zeka alanında insanoğlunun henüz emeklemeye dahi geçemediğine dikkat çeken Prof. Dr. Efe, “Günümüzde bulunduğumuz nokta ve kullanımda olan yapay zeka, ne mutlu ki, dar yapay zekadır” şeklide konuştu.

Bilim insanlarının süper yapay zeka için öngördükleri sürenin 30 ila 1000 yıl arasında olduğunu söyleyen Prof. Dr. Efe, “Kuantum hesaplama teknolojilerindeki gelişmelerin süper yapay zeka yani bilinç sahibi yapay zeka çalışmaları derinden etkileyeceğini düşünüyorum. Ama kişisel olarak insanları ortadan kaldırma çalışan robotların bizim ve bizden sonraki birkaç nesil için bilim kurgu filmlerde olacağını düşünenlerdenim” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE'NİN FARK YARATACAĞI NOKTA

Yapay zekanın içerisinde matematik, mühendislik, bilgisayar bilimleri, felsefe, dil bilim, sinir bilim ve psikoloji gibi pek çok bilim dalının bulunduğunu belirten Prof. Dr. Efe, ülke olarak bu teknolojide fark yaratmak için önceliğimizin yapay zekayı besleyen bilimlerde eğitim kalitemizi artırmak ve bu alanlarda fark yaratmak olması gerekdiğini söyledi.

Prof. Dr. Efe, yapay zeka teknolojisinin henüz çok genç bir alan olduğunu ve kimsenin hakimiyetinde olmadığına dikkat çekerek, “Teknolojik gelişmeler düşünüldüğünde belkide ülke olarak ilk defa geride kalmış değiliz. Gereken önlemlerin alınması ve hızla hayata geçirilmesi bu alanda öne çıkan ülkeler arasında olmamızı sağlayacaktır” şeklinde konuştu.