Yeni yargı paketi hazır! Kadınlara soyadı özgürlüğü

Cumhurbaşkanlığına gönderilen ve kısa süre içinde TBMM’nin gündemine gelmesi beklenen 65 maddeden oluşan 8. Yargı Paketi, 22 farklı kanunda 105 maddede değişiklik öngörüyor. Taslak metinde yer alan dikkat çekici düzenlemelerden bazıları şöyle:

DENETİMLİ SERBESTLİKTE DEĞİŞİKLİK

Denetimli serbestlik kriterleri de değişiyor. Her hükümlüye 1 yıl uygulamak yerine cezayla orantılı olarak uygulanacak. Buna göre, hükümlü cezasının en az yüzde 40’ında ceza infaz kurumunda kalacak. Yani, 1 ay ceza alan kişi 12 gün ceza infaz kurumunda kalacak.

Düzenlemeyle az ceza alan hükümlüler de ceza infaz kurumuna gireceğinden ‘cezasızlık’ algısının ortadan kaldırılması hedefleniyor.

Denetimli serbestlik süresi 3 yılı aşamayacak.

Hakkında ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlüler, mahkûm oldukları süreli hapis cezasının dörtte üçünü infaz kurumunda iyi halli olarak geçirmeleri halinde koşullu salıverilmeden yararlanabilecek.

İtiraz, istinaf ve temyiz kanun yollarına başvuru süreleri 7 günden 2 haftaya çıkarılacak.

ADLİ PARA CEZALARINDA YENİ LİMİT

Hapis cezası gerektiren suçlarda ön ödeme miktarının hesaplanmasında bir gün karşılığı olarak belirlenen 30 TL, 100 TL’ye yükseltilecek.

Doğrudan verilen adli para cezalarında kesinlik sınırı 3 bin TL’den 15 bin TL’ye yükseltilecek.

ARABULUCULUK

Mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip hukukçular sınavsız olarak arabulucu olabilecek.

Uzlaşma görüşmeleri sırasında tespit edilemeyen veya uzlaşmadan sonra ortaya çıkan zararlara ilişkin tazminat davası açılabilecek.

HAKARET SUÇUNA ÖN ÖDEME

Hakaret suçunun sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi hali, uzlaştırma kapsamından çıkarılarak, ön ödeme kapsamına alınacak. Ayrıca, şikâyete tabi olan hakaret suçunda şikâyet süresi 1 yılı geçmeyecek. 

Ağır ceza mahkemesinin tazminat istemlerine ilişkin verdiği kararlara karşı istinafa başvuru yapılabilecek. Bölge adliye mahkemesi tarafından bu konuda verilen kararlar kesin olacak.

Birden fazla baronun bulunduğu illerde barolara gönderilecek adli yardım ödeneği oranı yeniden belirlenecek.

NOTERLERE YEŞİL PASAPORT

Noterlik ücret tarifesinin her yıl mart ayı yerine ocak ayı başında yapılması sağlanacak.

Araç tescil işlemi karşılığında noterlerce tahsil edilen ücretin yüzde 10’u Türkiye Noterler Birliği’ne aktarılacak.

Noterliklerde yapılan işlemler için alınacak vergi, resim, harç, değerli kâğıt bedelleri ve noterlik ücretleri ile diğer işlem giderleri, kredi kartıyla ödenebilecek.

Noterlere görevleri süresince yeşil pasaport verilecek.

YENİ YILLA SOYADI HAKKI

Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda, Türk Medeni Kanunu’nda kadınlara erkeğin soyadını alma zorunluluğunu kapsayan madde yeniden düzenleniyor. Mevcut durumda iki soyadı kullanabilen kadınlara, 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla soyadı değişikliği yapmama, yani sadece evlilik öncesindeki soyadını kullanma hakkı tanınacak.

Anneye, baba ile çocuk arasındaki soybağının reddi davasını açma imkânı verilecek.

TAZMİNAT KOMİSYONU’NA YENİ GÖREVLER

Ceza hukuku kapsamındaki soruşturma ve kovuşturmalar ile özel hukuk ve idare hukukundaki yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı iddiasıyla yapılacak manevi tazminat talepleri, Anayasa Mahkemesi yerine, Tazminat Komisyonu’na yapılabilecek. Komisyon tarafından tazminatla ilgili verilen kararlara karşı Ankara Bölge İdare Mahkemesi’ne itiraz edilebilecek olup, mahkeme itirazı kabul ederse, ‘kesin karar’ olarak verecek.

Anayasa Mahkemesi’nin ‘incelemenin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmediği’ gerekçesiyle düşme kararı verdiği bireysel başvurularla ilgili de Tazminat Komisyonu’na müracaat edilebilecek.

Evlat edinlenlerin adları, evlatlığın kimliğine anne ve baba adı olarak yazılabilecek.