Yeraltı suları alarm veriyor
Tarımsal üretimde büyük paya sahip olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki aşırı yeraltı suyu kullanımı, ciddi çevresel tehdit oluşturuyor.
Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, elektrikli motopomplarla yapılan arazi sulamalarının, yıllık 7.25 milyar kWh elektrik tüketimiyle yeraltı sularının hızla tükenmesine yol açtığını söyledi. Arvas, “Bu miktar, Türkiye’deki tarımsal sulamada kullanılan elektriğin yaklaşık yüzde 47’sine denk geliyor” dedi.
EKSEN KAYMASI
Yaşar Arvas, Geophysical Research Letters dergisinde yapılan yeni bir araştırmaya da dikkat çekerek, şu bilgileri verdi: “Aşırı yeraltı suyu tüketiminin, dünyanın coğrafi kutuplarındaki kaymayı etkileyebilecek sonuçlarının olduğunu gösteriyor. Bu suyun çok önemli bir kısmı tarımsal sulama için kullanıldı ve sonrasında denizlere deşarj edildi. Bu da büyük bir su kütlesinin yer değiştirmesine neden oldu. Bu değişiklik, dünyanın dönüş ekseninde yıllık 4.36 cm hızda 64 derece doğuya bir kayma ile sonuçlandı.”
KAÇAK TRAFO REKORU
Arvas, yeraltı suyu kullanımındaki bu aşırılığın, toprak yapısının bozulmasına, erozyona, verimliliğin düşmesine ve çölleşmeye neden olduğuna da vurgu yaptı. Arvas, “Ayrıca, 4 milyon 708 bin dönümü Şanlıurfa’da, 1 milyon 428 bin dönümü ise Diyarbakır’da olmak üzere bölgede toplam 7 milyon 313 bin dönümün üzerinde alanda sulu tarım yapıldığı göz önüne alındığında, durumun ciddiyeti daha da artıyor” diye konuştu. Öte yandan bölgede 8 bin 189 kaçak trafo da tespit edildi.
DÖNÜŞÜM MÜMKÜN
Hizmet bölgelerindeki 130 bin çiftçinin yüzde 70’inin tarımsal sulama için elektrikle çalışan motopomplar kullandığına dikkat çeken Yaşar Arvas, şöyle devam etti: “GAP kapsamında yapımı tamamlanan sulama kanalları bu yıl işletmeye açılırsa, 149 bin hektar alan yeraltı suyu kullanmadan sulanabilecek ve 1.5 milyar kWh enerji tasarrufu sağlanarak ekonomiye 3.8 milyar TL katkıda bulunabilecektir” dedi.