Zehirli mantara anne cesareti!

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Klinik Toksikoloji Bilim Dalı Başkanı, Zehir Danışma Merkezi Sorumlusu Prof.Dr. Yeşim Tunçok, tüm uyarılara rağmen dağdan toplanan manzaraların yenilmesiyle, zehirlenmelerin ve ölümlerin devam ettiğini söyledi. Prof. Dr. Yeşim Tunçok, “Yemeyin diyoruz, yiyorlar. Geçen hafta biri çocuk üç mantar zehirlenmesi vakası bildirildi, çocuk öldü” dedi.

İzmir Alsancak'ta Talatpaşa Bulvarı üzerinde kilosu 6 liradan çıntar mantarı satan Bayındırlı çiftçi Sezai Bitim, kendinden ve ürününden emin satış yapıyor. Bitim, çam ağaçlarının altından topladığı için çıntarların zehirsiz olduğunu ve güvenle tüketilebileceğini belirtirken, nasıl pişirileceğinin de tariflerini veriyor. Tezgahtan çıntar alan bazı kadınlar da, “Bunlar çıntar, zehirli olmaz ama yine de evde pişirdiğimde ilk ben yiyorum, ne olur olmaz” diyerek ilginç bir cesaret örneği sergiliyor.

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Klinik Toksikoloji Bilim Dalı Başkanı, Zehir Danışma Merkezi Sorumlusu Prof. Dr. Yeşim Tunçok, zehirli mantar konusundaki tüm uyarılara karşın insanların tüketme konusundaki ısrarını anlayamadığını söyledi. “Yemeyin, zehirlidir, ölürsünüz diyoruz ama yiyorlar” diyen Prof. Dr. Tunçok, sadece mantarların değil çıntarların da zehirli türlerinin olduğunu belirterek şu uyarılarda bulundu:

“Son günlerde Zehir Danışma Merkezi'mize bildirilen mantar zehirlenmesi vakalarında artış var. Geçen hafta bildirilen üç vaka oldu, mantardan zehirlenen çocuk öldü. Zehirli mantarları yenebilir olan zehirsiz mantarlardan ayırt etmek mümkün değildir. Ancak bir mantar (mikoloji) uzmanı bu ayrımı yapabilir. O nedenle doğada kendiliğinden yetişen mantarlar kesinlikle yenmemelidir. Mantar konusunda yanlış inanışlar var. Örneğin yoğurtla yenildiğinde zehirlenmeye yol açmayacağını inanılıyor. Bu yanlış. Pişirmek ya da kurutmak da mantarın zehirleyici etkisinin kaybolmasını sağlamaz. Pişirildiğinde de kurutulduğunda da zehirli mantar zehirli kalır. Protein açısından çok zengin bir ürün de değildir, bu yemek için bir gerekçe hiç olmamalıdır. Ambalajlı kültür mantarlarının yenmesinde sakınca yoktur.”

MANTAR ZEHİRLENMESİ ÖNLENEBİLİR

Prof. Dr. Yeşim Tunçok, mantar zehirlenmesinin belirtilerinin mantarın türüne göre ilk 1 saat içinde ya da 6- 24 saat sonra da başlayabileceğini söyledi. Toplumda ‘evcik kıran’ ve ‘köy göçüren’ gibi isimlerle bilinen amatoksin içeren mantar zehirlenmesinde belirtilerin 12 saatten sonra başladığını, hastanede, hatta yoğun bakımda tedaviyi gerektirdiğini belirten Tunçok, “Bu tür mantar zehirlenmelerinde bulantı, kusma, karın ağrısı gibi basit besin zehirlenmesi belirtilerinin yanısıra öldürücü karaciğer ve böbrek yetmezliği gelişebilir. Karaciğer yetmezliği gelişen olgularda karaciğer nakli gerekebilir. Çıntar adıyla bilinen ve pazarlarda satılan mantarlar da zehirlenmeye neden olmaktadır. ‘Sahte kuzu göbeği mantarı’ da zehirlidir. Kuzu göbeği mantarından ayırt edilmesi çok zordur. Mantar zehirlenmesi önlenebilir bir zehirlenmedir, ancak zehirlenme oluştuktan sonra özellikle amatoksin içeren çok zehirli mantar zehirlenmesi öldürücü olabilir. O nedenle yenmemelidir diyoruz ama insanlar yine de yiyor, vazgeçmiyor” dedi.

Nesrin COŞKUN/İZMİR, (DHA)