Tarihi ve tabiat güzellikleri bakımından Türkiye dünyadaki sayılı ülkelerden. Dünyanın pek çok ülkesinde Türkiye’deki kadar çeşitli ve farklı bitki, canlı türüne rastlayamazsınız. Ama ne yazık ki bugün Türkiye’de yaklaşık 1700 HES (hidroelektrik santrali) projesi hayata geçirilmek için sıra bekliyor... Bu da doğal alanların, bitki örtülerinin ve canlı türlerinin günden güne yok olması anlamına geliyor. Türkiye’nin mağara ve kanyonlar açısından en zengin yerlerinden biri olarak kabul edilen Batı Karadeniz’deki Küre Dağları’ndaki Loç Vadisi de HES tehdidi altında! 305 önemli doğa alanı ve 122 önemli bitki alanı olarak mutlak korunması gereken bölgeler arasında olan Loç Vadisi, Devrekani çayı üzerine yapılmak istenen hidroelektrik santral projeleri nedeniyle adeta can çekişiyor...

Yeşilin her tonunu barındırıyor

Kastamonu’daki Küre Dağları’nda Loç Vadisi’ne doğru giderken ahşap bir balkon çıkar karşınıza. İşte bu ahşap balkondan çevreye baktığınızda kendinizi bir resim çerçevesi içinde hissetmeniz mümkün. Çünkü gözünüzün gördüğü her yer ya yeşil ya mavi. Uçurumun ucunda siz, karşıda Valla Kanyonu, meşhur Devrekani Çayı ve yeşilin her tonu... İşte burası üzerine hidroelektrik santrali yapılmak istenen Loç Vadisi... Vadinin tüm özelliği elbette muhteşem manzarasıyla sınırlı değil. Bir yüzü Akdeniz, diğer yüzü Karadeniz özelliği taşıyan Loç Vadisi’nde Akdeniz bitki örtüsüne özgü sandal ağaçlarından oluşan eşsiz ormanlara da, Karadeniz’in nemli kayın ve göknar ormanlarına da rastlamak mümkün. Devrekani Çayı beş büyük kanyon sistemi ve bu kanyonlar arasında oluşan düzlükler nedeniyle vadinin müthiş bir canlı zenginliğine sahip olmasını sağlıyor. Nehir pek çok balık ve akarsu canlısına, kayalıklar sayısız nadir bitki ve kuş türüne ev sahipliği yapıyor.

Halk nöbette

Küre Dağları’nda başlı başına 16’sı (yüzde 55’i) nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan 29 endemik bitki yaşıyor. Akyıldız (Ornithogalum kuereanum), dünyada sadece bu bölgede yaşayan yerel bir endemik tür. Ayrıca bu eşsiz dağlar kuşlar ve memeliler gibi diğer canlı türleri için de büyük bir yaşam kaynağı oluşturuyor. Örneğin nesli küresel ölçekte tükenme tehdidi altında olan alaca sinekkapan (Ficedula semitorquata) Vadi’de hayat bulan canlılardan biri. 2000 yılında Milli Park ilan edilen Loç Vadisi’ne hidroelektrik santrali (HES) yapılmak isteniyor. Proje gerçekleşirse 4 bin 800 metre boyunca akan Devrekani çayındaki suyun en az yüzde 85’i tünellere hapsolacak. Bölgenin böyle bir tehditle karşı karşıya olması hem yöre halkını hem de çevreyle ilgili çalışmalar yürüten grupları harekete geçirdi. Loç halkı projenin yıkıcı etkilerine karşı suyun başında nöbete başladı. Loç Vadisi Koruma Platformu çalışmaları yürütüyor. Loç Vadisi Koruma Platformu’ndan Erdinç Ay, “Tamamen hukuksuz bir biçimde iş makineleriyle vadimizi, yaşam alanlarımızı talan etmeye, ağaçlarımızı kesmeye başladılar. Rant alanı haline getirilen derelerimizdeki suları 4 bin 800 metre boyunca taşımak için 3.55 metre çapındaki boruları topraklarımıza döşeyecekler. Bunun için tapulu tarlalarımıza, bizleri korkutup sindirerek el koymak isteniyor” diyor. Vadiyi kurtarana kadar yılmayacaklarını söyleyen Erdinç Ay, faaliyet gösteren şirketler vadiden çıkana kadar suyun başında nöbet tutacaklarını belirterek ne kadar kararlı olduklarını gösteriyor.