Vaspurakan neresi? Alparslan Büyük Selçuklu’daki Vaspurakan nerede, hangi ülkede?

Barış Arduç’un Sultan Alparslan, Fahriye Evcen’in Akça Hatun ve Mehmet Özgür’ün Nizamülkmülk’ü canlandırdığı Alpaslan Büyük Selçuklu dizisi TRT1 ekranlarında büyük bir ilgiyle izleniyor. Dizide yer alan karakterlerle birlikte dizinin hikayesinin geçtiği yerler de merak konusu olmaya devam ediyor. Bunlardan biri de Alparslan’ın sıkıştırıldığı, Hasan’ın düşmanların eline geçtiği Vaspurakan oldu. Peki, Vaspurakan neresi? Alparslan Büyük Selçuklu’daki Vaspurakan nerede, hangi ülkede? İşte ayrıntılar…

ALPARSLAN BÜYÜK SELÇUKLU’DAKİ VASPURAKAN NEREDE, HANGİ ÜLKEDE?

Vaspurakan, günümüzde, Türkiye'nin kuzeydoğusu ile İran'ın kuzey batısında yer alıyor. Ermeni uygarlığının beşiği olarak tanımlanan Vaspurakan, “Prensler ülkesi” veya “Soylu ülke” olarak da anılıyor. Ermeni Krallığı’nın sekizinci vilayeti olan Orta Çağ'da Van Gölü çevresi merkezli bağımsız bir krallık olarak yer almıştır.

VASPURAKAN NERESİ?

Batı Ermenice'de Vasbouragan olarak da geçen Vaspurakan Krallığı Büyük Ermenistan Krallığı'nın ilk ve en büyük eyaletiydi, ancak Orta Çağ döneminde Van Gölü merkezli bağımsız bir krallık haline geldi.

Vaspurakan, bugün doğu Türkiye ve kuzeybatı İran'da yer alan tarihi bölgede bir prenslik kurmayı başaran Artsruni Hanedanı tarafından yönetildi. Vaspurakan Krallığı’nın 908 yılında ulaştığı en geniş sınırları Van Gölü ile Urmiye Gölü (Kaputan olarak da bilinir) arasındaki toprakları içine alıyordu. Bu dönemde Ani Ermeni Bagratuni Krallığı'nın hakimiyeti altındaydı.

Vaspurakan, 908'de Vaspurakanlı I. Gagik'in Abbasiler tarafından Ermenistan Kralı olarak tanınması ve ilk başta onların yanında yer alması nedeniyle krallık statüsüne yükseltildi, ancak kısa süre sonra I. Gagik pişman oldu ve II. Aşot ile birlikte Arapları yendi. Yakında Bagratuni kralı II. Aşot tarafından Vaspurakan Kralı olarak tanındı. 1021'de son Vaspurakan kralı Senekerim Artsruni, Vaspurakan'ı Bizans İmparatorluğu'na vererek Sebasteia ve çevresini aldı.

Vaspurakan krallığının belirli bir başkenti yoktu, kral ikametgâhını bir yerden bir yere – Van, Ostan/Vostan (modern Gevaş) ve başka yerlere naklettikçe başkent de değişiyordu.

Vaspurakan, Vasprakania veya Media'nın bir Bizans eyaleti oldu. Yaklaşık 1050 yılında Vasprakania, Taron'un dahil olduğu thema ile birleştirildi, daha sonra 1054-1056 yılları arasında Selçuklu Türkleri tarafından fethedildi. 13. yüzyılda Vaspurakan'ın bir kısmı Ermeni kökenli Gürcistan Krallığı hanedanı Zakaryan-Mhargrdzeli tarafından ele geçirildi. Ancak kısa süre sonra Moğollar, ardından Osmanlı Türkleri tarafından fethedildi.