Ailenizde varis varsa dikkat edin!

ALMAN HASTANESİ VARİS MERKEZİ DİREKTÖRÜ OP. DR. MUSTAFA K. ÇALIK:

Varis nedir?

Bacaklarda yüzeyel toplardamarların düzensiz bir biçimde uzayarak büklümlü genişlemesi ve kıvrımlar oluşturması varis olarak adlandırılır. Varis sözcüğü Latince Varix (kıvrım yapmış damar) kelimesinden türetilmiştir.

Varis vücuttaki hangi sorundan kaynaklanıyor?

Vücuttaki kirli kanı taşıyan toplardamarların içindeki kanın yerçekimini yenerek kalbe dönebilmesine yardımcı olan ven kapakçıklarının yetersizliği, ven duvarlarının zayıflığı ve doğuştan damar hastalıkları varisin yapısal nedenlerinin temelini oluşturur. Başka bir deyişle vücudumuzda kullanıldıktan sonra toksik maddelerle kirlenen, oksijenini yitiren kanı kalbe taşıyan damarlar olan toplar damarların, taşıyıcı görevini yapamaması sonucu damarlar genişler, deforme olur. Bazen ciltte daha belirgin hale gelerek bazen de görsel bir belirti vermeden sadece bazı yakınmalara yol açarak varis ortaya çıkar.

Kimler varis riskiyle karşı karşıya?

Aşağıda saydığımız varis oluşumunun birçok nedenleri arasında en büyük rolü genetik, yani ailesel miras oynar. Ailesinde varis olanlar bu konuda özellikle daha duyarlı olmalı, varsa çocuklarını da takip altında tutmalıdır.

* Genetik, ailesel geçiş

* Obezite

* Kadınlık hormonu taşıyor olmak veya tedavi için hormon kullanmak

* Gebelik (özellikle çok doğum yapmış olmak)

* Yaş; her yaş grubunda görülebilse de ileri yaşlarda görülme sıklığı artar

* Yaşam tarzı: Uzun süreli sabit oturuşlar veya sabit ayakta duruşlar

* Meslek: Öğretmen, iş adamı/kadını, pilot/hostes, doktor/hemşire, sekreter, memur, ev kadını gibi mesleki pozisyon hataları

* Flebit gibi damar iltihaplanmaları sonrası

* Derin Ven Trombozu nedeniyle olan damar hasarı

* Travma: Bacaklara yönelik ameliyata veya kazalara bağlı hasarlar

* Tümörler

* A-V şantlar ve doğuştan gelen bazı hastalıklar

Varis sık görülüyor mu?

Toplumda yaş gruplarına göre yüzde 4,5-yüzde 55 sıklıkta görülen varisin, Türkiye’de etkilediği düşünülen kişi sayısı yaklaşık 10 milyondur. Kadınların bu hastalığa yakalanma ihtimali erkeklere oranla 3-4 kat daha fazladır. Buna kadınların gebelik durumları da eklenince oran 2-3 kat daha artmaktadır. Bunu şu şekilde açıklamak da mümkündür; çevremizdeki her 5 kişiden biri varislidir. Maalesef, bu varisli toplum kesiminin çoğu ya farkında olmadıkları için veya çözümünün bulunmadığı kanaatinde olduklarından tedavi arayışı içinde değillerdir.

Varisin türleri var mı?

Vücudumuzda değişik bölgelerdeki toplardamarlarda oluşabilen varisler bulundukları organa ve yere göre çeşitlilik gösterirler:

A) Vulvar varis: Kadın genital organlardaki varisler olup bu varislerin oluşum nedenleri ve tedavisi bacak varisleri gibidir.

B) Ösefagus (yemek borusu) varisi: Sebepleri, oluşumu ve tedavisi tamamen farklıdır ve mutlaka değerlendirilmeye alınmalıdır. Gastro Enteroloji’nin uzmanlık alanına girer.

C) Varikosel: Testislerin toplardamarlarında genişleme şeklinde olan bir tür varistir; ürolojinin uzmanlık alanına girmektedir.

D) Hemoroid: Her ne kadar son dönemde hemoroidde asıl problemin damar genişlemesi değil, daha çok taşıyıcı bağ dokusunda zayıflık ve hasar olduğu kabul edilse de makat bölgesindeki toplardamarlardaki genişleme varis tanımlamasına uymaktadır. Genel cerrahi ve Gastro Enteroloji’nin uzmanlık alanına girer.

E) Bacak varisleri: Yerçekimi etkisi ile bacaklarda daha sık rastlanan varisler değişik şekillerde karşımıza çıkar:

1. Spider anjiomları ve telenjiektaziler: Örümcek ağını veya yıldızı andıran, ciltte yüzeyel yerleşim gösteren, 1 mm veya daha az çaptaki varislerdir. Elle hissedilmezler. Mavi veya kırmızı çizgisel renk değişiklikleri olarak görülürler. Bu çizgisel oluşumlar tüm bacağı sarabilirler.

2. Retiküler varisler: Ciltten hafif kabarık, çapları 4 mm’den küçük olan mavi, mor renkli, elle hafifçe hissedilebilen varislerdir.

3. Yüzeysel ana varisler: Elle ve gözle kolayca fark edilebilen, 4 mm’den büyük çaplı, cilt altında seyreden varislerdir.

4. Büyük toplardamar varisleri: Büyük ve küçük safen venleri denilen büyük toplardamarların seyirleri boyunca görülen, büyük, geniş kıvrımlar oluşturan ve damarın kendine ait yeşilimsi renginin yansımasının görüldüğü varislerdir.

5. Derin varisler: Toplardamar sisteminde derinden seyreden, yani buzdağının altından kaynaklanan varislerdir. 6. Kombine tipler: Birkaç değişik varis tipinin bir arada bulunmasıdır.

HAZIRLAYAN: ÖZGÜR KÖYLÜ

ozgur.koylu@posta.com.tr