Bazı ilaçlar sedef atağına neden olabilir

SEDEFE YAKALANACAK İNSANLAR BİLİNİYOR MU ?

Sedef hastalığına kimin yakalanacağını bilmek mümkün değil. Hastalığın kalıtımsal özelliği olduğu için anne ve babasında sedef olan kişilerde sedef hastalığı görülme riski daha yüksek fakat bu, çocuğun kesin sedef olacağı anlamına gelmez. Her iki ebeveyn de sedef hastasıysa, çocukta sedef görülme riski yüzde 41’dir. Ebeveynlerden biri hastaysa, çocuğun sedef olma ihtimali yüzde 14’tür. Eğer babada hastalık varsa, sedef daha yüksek oranda çocuğa geçer. Vakaların üçte birinde ailede sedef görülürken sedefin kalıtım şekli hâlâ bilinmiyor. Sedefin belirtilerinin ortaya çıkmasında sürekli kullanılan ilaçların etkisi var mı? Evet, bazı ilaçlar sedef hastalarının bir kısmında tetikleyici olabiliyor. Örneğin psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılan lityum; tansiyon ve kalp ritmi kontrolü için kullanılan beta blokörler; sıtma ilaçları; pregesteron hormonu; iyodürler; interferon ve bazı biyolojik ilaçlar sedefi tetikleyebiliyor. Bu tedavileri kullandığı sırada hastalık alevlenmesi çok önemli. Bu yüzden sedef hastalarının kullandığı ilaçlar mutlaka sorgulanmalı. Sadece tetikleyen ilacı kesmekle bile hastalığı tedavi etmiş olursunuz

HASTALIĞI KALICI ŞEKİLDE YOK EDECEK TEDAVİ YÖNTEMLERİ VAR MI?

Maalesef yok. Sedef hastalığı iyileşme ve ataklarla seyreden kronik (müzmin) bir hastalık. Genellikle ömür boyu sürer. Tedavide amaç belirtileri ve yaraları ortadan kaldırmaktır. Hasta ne kadar uzun süre yaralardan uzak bir şekilde yaşamını sürdürürse tedavisi o kadar başarılı demektir. Hastalığı baskılayacak birçok yerel ve sistemik tedaviye sahibiz. Genellikle bu tedaviler hastalığı kontrol altında tutar, ortadan kaldırmaz. Sedef hastalığı tedavisiz bir şekilde yıllarca sessiz kalabilir. Fakat günün birinde ‘Pat’ diye bir alevlenme dönemi ortaya çıkabilir. Sedef ömrü kısaltır mı? Hafif formları ömrü kısaltmaz fakat ciddi formları 5 yıl kadar kısaltabilir. Erken başlanan tedaviyle bu durumun önüne geçmek mümkün. Sedef hastalığı olanlarda özellikle kalp-damar hastalığı, inme, hipertansiyon, yüksek kolesterol, tip 2 diyabet Crohn hastalığı riskleri yüksektir. Bu hastalıklar eşlik ediyorsa hastaların yaşam süresi kısalabilir.

SAÇLI DERİ SEDEFİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Öncelikle saç sedefinin saçta dökülmeye yol açmadığını söyleyelim. Saç sedefi, çok kabukluysa keratolitik dediğimiz sedefli dokuyu soyarak incelten ve kabukları döken tedaviler uygulanabilir. Bunun dışında zeytinyağı veya badem yağı gibi kabukları yumuşatarak kaldıran tedaviler de verilebilir. Kabuklar kalktıktan sonra deriye yerel kortizon veya D vitamini türevi losyonlar uygulanabilir. Eğer saçlı deri sedefi çok yaygınsa, hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa ve yerel tedavilere yanıtsızsa tarak şeklinde ultraviyole tedavisi, ağızdan ilaçlar ve biyolojik tedaviler kullanılabilir. Saçlı deri sedefi olanlarda doktor reçetesiyle eczanelerde yapılan ilaçlar ve şampuanların kullanımı da tedaviye yardımcı olur.

HACAMAT KUPA ÇEKMEK YENİ YARALARA NEDEN OLUYOR

Sedef hastalığımikrobik bir hastalık değil. Bu nedenleyerel veya sistemik antibiyotiklerin kullanımıyararsızdır.

Aynı şekildemantar ilaçları da bu hastalığın tedavisinde yararlı değil.

TIRNAK SEDEFINIZ VARSA MANIKÜR-PEDIKÜR YAPTIRMAYIN

Tırnak tutulumu sedef hastalığında oldukça yaygın. Bazen sedef yaralarına eşlik eder, bazen de tek başına görülür. El tırnakları, ayak tırnaklarından daha çok etkilenir. Tırnak sedefi tedaviye oldukça dirençli bir durumdur. Tırnak sedefinde tırnaklar çarpma gibi mekanik travmalara karşı korunmalı. Manikür ve pedikür uygulamaları tırnağın koruyucu bariyerine zarar verdiği için uygulanmamalı. Oje uygulamalarından ve deterjanlarla temastan, kimyasal zarara neden olabileceği için mümkün olduğunca kaçınılmalı. Tırnakları doğru nemlendirmeye özen gösterilmeli. Bunların dışında tırnak yatağına krem veya solüsyon olarak uygulanabilen D vitamini yapısında ilaçlar veya kortizonlar uygulanabilir. Ayrıca ultraviyole ışıklarından da tedavide yararlanılabilir. Tedaviye dirençli bazı hastalarda geleneksel sistemik ilaçlardan veya biyolojik ajanlardan faydalanılabilir.

Ağızdanalınan ya da enjekteedilen kortizonlu ilaçlar(sedef hastalığının birkaç özel şeklihariç) sedef hastalığında kullanılmamalı. Bunlar, ilkbaşlardahızlı bir iyileşme sağlarlar fakat dahasonra şiddetli bir şekildeyaralar ortaya çıkar.

Hacamat ve kupaçekmegibi tedaviler deridemekaniktravma yaratır. Travma alanlarında yeni sedef lezyonlarına neden olacağıiçin zararlıdır.