Giriş
Diyabet tedavisinde beslenme nasıl olmalıdır? (14 Kasım Dünya Diyabet Günü)
"Bir birey diyabeti iyi yönetmek istiyorsa, hayat standardını sağlıklı beslenme kuralları üzerine kurmalıdır. Uzun süre aç kalmadan, öğündeki karbonhidrat miktarına dikkat ederek sağlanan düzenli beslenme, kan şekeri düzenlenmesine yardımcı olacaktır” diyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Fidan, diyabet-beslenme ilişkisini anlattı.
Diyabet, pankreastan salgılanan insülin hormonunun etkinliğinin azalması sonucu kandaki şeker miktarının artması ile ortaya çıkan ve ülkemizde görülme sıklığı giderek artan, ciddi organ kayıplarına yol açan kronik bir hastalıktır. Uluslararası Diyabet Federasyonu'nun verilerine göre Dünya’da her 11 yetişkinden 1’i diyabet hastası olmakla birlikte, her 7 doğumdan 1’i gebelik diyabetinden etkileniyor.
Diyabetli bireylerin yaşam kalitelerinin arttırılması; beslenme, egzersiz, tıbbi tedavi ve eğitimden oluşan dört temel faktörde mümkün olmaktadır.
DİYABET HASTALARININ BESLENME TEDAVİSİNDE ALTIN ORAN NEDİR?
Öğünlerde tüketilen karbonhidrat kaynakları; meyve, ekmek, çorba, pilav veya makarna olsun, toplam menünün 4 seçeneğinden sadece 1’i olmalı. Yani tabağınızı göz kararı 4 eşit parçaya böldüğünüzde 4’de 1 kısmı 1 dilim ekmek veya 1 kepçe çorba olurken, diğer bölmeler ise eşit miktarda et ve et ürünleri seçeneğinden birini yağsız kütle ağırlığına oranla alınmalı. Devamında yoğurt, ayran mevsim salata ve bol yeşillikler ile tamamlanmalıdır. Eğer tüketilen karbonhidrat miktarı artıyorsa buna paralel salata, et ve yoğurt miktarı da aynı oranda artmalı. Burada önemli olan, kilo yönetimi konusunda porsiyon kontrolünü de unutmadan bu dizilimi sağlamaktır.
YEMEĞİNİZİ SALATA İLE BAŞLATIP SALATA İLE SONLANDIRIN!
Mide tokluk hacmi yönetilirken salata yenecek ilk besin olarak önce tüketilmeli, devamında ana yemekte ki protein ve karbonhidrat kaynağı besinler birlikte tüketilmelidir. Yemeğin sonunda salatanın kalan kısmı tüketilerek yemeğe son verilmelidir. Böylelikle tüketilen ilk besin olan salata, mideden ilk çıkan besin olarak beyne tokluk sinyali gönderip daha az besinle daha çabuk doymanıza yardımcı olacaktır. Bu beslenme stili ile öğünde ki karbonhidrat kaynakları dengeli olduğundan hem sağlıklı beslenmiş hem de diyabetinizi iyi yönetmiş olursunuz.
HANGİ BESİNLER NE KADAR TÜKETİLMELİ
* Akşam yemeğinden sonra meyve, tatlı, un ve un mamulleri asla tüketilmemelidir. Aksi durum, sabah açlık kan şekerinizin yüksek çıkmasına sebep olur.
* Akşam yemekten sonra uyumadan 2 saat önce, 1 bardak ılık suya 2 yemek kaşığı kadar elma sirkesi konduktan sonra tüketilmesi hem göbek bölgesi yağlarınızın erimesine fayda sağlarken hem de sabah açlık kan şekerinizin düzenlenmesine olmasına yardımcı olacaktır.
* Muz, incir, üzüm, kavun, karpuz, dut, kayısı gibi şeker oranı daha yüksek meyveler yerine, daha ekşi meyveler tercih edilmelidir. Meyve ve sebzelerin uygun olanları kabuklu tüketilmelidir.
* Meyve seçenekleri ara öğünlerde tercih edilirken 15 dakika önce veya beraberinde peynir, ceviz, fındık, badem gibi protein değeri yüksek besinler ile tüketilmelidir.
* Kan şekerini hızla yükselten basit karbonhidratlar yerine, kan şekerini yavaş yükselten kompleks karbonhidratlar seçilmelidir. Beyaz ekmek yerine organik tam buğday ekmeği, ekşi mayalı ekmek, ruşeymli ekmek seçenekleri tercih edilmelidir.
* Yağda kızartmalar, kavurmalar (et-sebze-hamur işi) ve yağlı sos eklenmiş besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
* Sucuk, pastırma, salam ve sosis gibi işlenmiş besinler ile; karaciğer, beyin, böbrek gibi sakatatlardan uzak durulmalıdır.
