Giriş
Her 5 kişiden birinde görülüyor, günlük yaşamı zindan ediyor!
Tüketilen gıdalar, böcek sokmaları, kullanılan ilaçlar, aşılar, enfeksiyonlar, çeşitli iç hastalıkları, sıcak, soğuk , güneş, basınç gibi fiziksel uyaranlar ve hatta stresle tetiklenebilen ürtiker, deride kaşıntılı kızarıklık ve kabarıklık şeklinde ortaya çıkıyor. Her 5 kişinin birinde görülen ve halk arasında "kurdeşen, kurdeşen dökmek" şeklinde adlandırılan bu hastalık, özellikle koronavirüs döneminde büyük artış göstermiş durumda. Araştırmalara göre toplumda hayatı boyunca bir kez ürtiker atağı geçirenler yaklaşık %20 civarında!
Halk arasında kurdeşen adıyla bilinen ürtiker hastalığı deride kaşıntılı kızarıklık ve kabarıklık şeklinde ortaya çıkıyor. Her 5 kişiden birinde görülebilen akut ürtiker; tüketilen gıdalar, böcek sokmaları, kullanılan ilaçlar, enfeksiyon ve stresle tetiklenebiliyor. Viral enfeksiyonlar, bağırsak parazitleri, sinüzit, diş çürükleri ve tiroid hastalıkları gibi bazı hastalıklar da kronik ürtikere yol açabilir. Ürtikerin her zaman alerjik bir reaksiyon olmadığını söyleyen Deri ve Zührevi Hastalıkları Prof. Dr. Özlem Dicle hastalıkla ilgili merak edilenleri anlattı.
ÜRTİKER NEDEN MEYDANA GELİR?
Prof. Dr. Özlem Dicle, "ürtikerin pek çok nedeni vardır." diyor. Tüketilen gıdalar, böcek sokmaları, kullanılan ilaçlar, aşılar, enfeksiyonlar, çeşitli iç hastalıkları, sıcak, soğuk , güneş, basınç gibi fiziksel uyaranlar ve hatta stresle ile hastalık tetiklenebiliyor. Covid 19 pandemisinde de hem enfeksiyona hem de aşılara bağlı ürtiker vakalarının görüldüğünü belirten Prof. Dr. Dicle, akut ürtiker ve kronik ürtiker diye iki çeşidi olan ürtikerin her yaşta ve her cinste görülebildiği konusunda uyarıyor. Toplumda hayatı boyunca bir kez ürtiker atağı geçirenler yaklaşık %20 civarında.
KURDEŞEN TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Tedavide, eğer belirlenebildiyse sorumlu olan ilaçlar ve gıdalar gibi tetikleyicilerden kaçınmak gerekiyor. Prof. Dr. Dicle, ürtiker tedavisi için "antihistaminikler adını verdiğimiz ilaçların kullanılması temel tedavi yöntemidir." diyor.
AKUT ÜRTİKER VE KRONİK ÜRTİKERİN FARKI
Prof. Dicle, "akut ve kronik ürtiker arasında klinik bulgular açısından fark yoktur." diyor ve belirtilerini açıklıyor.
Ürtiker gün içerisinde dakikalar ve saatler içinde geriler ancak reaksiyonun şiddetine göre yerlerine yenileri çıkmaya devam edebilir. Yakınmalar haftalar hatta aylarca sürebilir. Eğer ürtiker atakları 6 haftadan uzun bir süredir devam ediyor ise kronik ürtiker gelişmiş demektir. Bu durumda altta yatan enfeksiyonlar, alerjik durumlar veya bazı hastalıkların olup olmadığının ayrıntılı olarak araştırılması gereklidir.
KURDEŞEN DÖKME NEDENLERİ VE NEDENE YÖNELİK TEDAVİ
- Özellikle bağırsak parazitleri, sinüzit, diş çürükleri gibi kronik hastalıklar, tiroid bezi hastalıkları kronik ürtikere yol açabilir.
- Kronik ürtiker ortalama 1 yıl veya daha uzun sürebilir.
- Bu hastaların yaklaşık %25’inde gerekli tetkikler yapıldıktan sonra altta yatan sebep bulunarak tedavisi yapılır.
- Nedeni bulunamayan olgularda otoimmün reaksiyona (kişinin antikorlarının kendi hücrelerine reaksiyon göstermesi) bağlı olarak ürtiker geliştiği düşünülmektedir.
- Bu hastalarda anti histaminiklerden yanıt alınmazsa farklı tedavi yollarına başvurulur.
