Giriş
Ihlamurunuz nasıl olsun? Sakinleştirici mi, idrar söktürücü mü?
Soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyonlara karşı tüketilen çayların başında gelen ıhlamur, bağışıklık sisteminin korunması amacıyla sıklıkla tüketiliyor. Ancak ıhlamurun yanlış tüketilmesi, şifa yerine zarar verebiliyor! Bir diğer önemli nokta ise ıhlamurun hangi amaçla içildiği. Çünkü farklı demleme süreleri farklı etkiler yaratıyor. Bu anlamda, örneğin 2-3 dakika demlemek başka etki yaratırken, 10 dakika demlenmesi farklı bir ihtiyaca yanıt veriyor. İşte ıhlamurun demlenme süresine göre etkileri ve ıhlamuru en doğru tüketme biçimi.
Kış aylarıyla birlikte soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyon vakalarında artış yaşanıyor. Mevsimsel hastalıklara yakalanan vatandaşların ise ilk olarak akıllarına kış çayları geliyor. Bu çayların başında gelen ıhlamur bağışıklık sisteminin korunması amacıyla sıklıkla tüketiliyor. Biyoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Aşkın Akpulat, kış aylarının vazgeçilmezi ıhlamurun çayının yanlış tüketildiğinde insan sağlığına yararından çok zararı dokunduğunu ancak doğru tüketilirse pek çok faydası olduğunu söylüyor ve ıhlamurun bekleme süresine göre farklı sağlık sorunlarına iyi geldiğini belirtiyor.
“DOĞAL OLAN HER ŞEY ZARARSIZDIR GİBİ GÖRÜLÜYOR”
Prof. Dr. Akpulat, halk arasında doğal olan her şeyin zararsız olarak görüldüğünü belirtip, “Kış aylarına yaklaşıldığında en çok tüketilen ürünlerin başında ıhlamur geliyor, özellikle bu aylarda çok fazla tüketiliyor. Sakinleştirici ve idrar söktürücü özelliği, soğuk algınlığına iyi gelmesi, öksürük ve balgam giderilmesinde ve bağışıklık sisteminin korunması amacıyla tüketiliyor. Çok sık tüketildiği için birtakım yanlışlıklar da yapılıyor. Eğer biz doğru kullanırsak yüksek bir performansta fayda sağlıyoruz. Ama kullanım hatası olursa yararından çok zararı da olur. Halk arasında 'doğal olan her şey zararsızdır' anlayışı hakim. Ancak bu her zaman doğru değil" ifadesini kullandı.
IHLAMUR ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Aldığınız ıhlamurun taze olup olmadığını ve döneminde toplanıp toplanmadığını kontrol etmeniz gerekiyor. Prof. Dr. Akpulat, içinde toz toprak olup olmadığına da dikkat etmelisiniz" diyor. Ayrıca ağırlıkla kapalı poşetlerde alınmasını öneriyor ve "ıhlamurun faydası için çiçek ve yaprağıyla birlikte kullanılmalı" şeklinde uyarıyor.
Ihlamurun kaynayan suyun içerisine atılarak saatlerce demlenmesi zararlı. Dr. Akpulat, doğru kullanımın 80 derece sıcaklığa ulaşan suyun ocaktan alınarak üzerine koyulan bir avuç ıhlamurun en fazla 10 dakika bekletilerek demletilmesi olduğunu söyledi.
“SOĞUK SUYA ATIP KAYNATMASINI BEKLEMEK HATA!”
Prof. Dr. Akpulat, ıhlamurun saatlerce kaynatılmaması gerektiğini söyleyerek, “Almış olduğumuz ıhlamuru demleyeceğimiz zaman yapılan hatalardan birisi soğuk suya koyup saatlerce kaynatmamız. Uzun sürede kaynattığımız zaman ıhlamurdaki tanen miktarı suya geçiyor, rengi koyulaşmaya başlıyor ve acılaşıyor. Artık bitkideki istemediğimiz ve yarardan çok zararı olabilecek maddeler bu suyun içerisine geçmeye başlıyor. Biz ıhlamurun saatlerce kaynamasını istemiyoruz. Burada yapılabilecek şey bir tutam ıhlamuru toz ve topraktan arındırmak için hafif sudan geçirmek gerekiyor.
KAYNAR ŞEKİLDE İÇMEYİN!
Diğer bir yanlış husus bitki çaylarını 100 derecenin üzerinde çok kaynar şekilde içmek. Bu şekilde içildiğinde gırtlak kanseri ve boğazda sorunlar görülebiliyor. Aynı zamanda çaydan da yeterli fayda alınamıyor.
Prof. Dr. Akpulat, yapılan bir diğer hatanın ise ıhlamurun yararlı olduğunu düşünülüp yüksek miktarda tüketilmesi olduğunu söylüyor.
Yanlışlardan biri daha ise çok yararlı diye ıhlamuru günde 10 bardak tüketmemek lazım. Bu ürünler daha sonra böreklerden süzüleceği için böbreklere de sakıncalı olabiliyor. Yapılan birçok araştırmalarda böbreklerde, ritim artışlarında ve tansiyonda ölçümlerinde farklılık ortaya çıkarabilir.
IHLAMUR NASIL DEMLENMELİ?
Prof. Dr. Akpulat, ıhlamurun nasıl demlenmesi gerektiğini anlatıyor.
- 80-90 derece kaynattığınız suya çiçek ve yapraklarıyla birlikte koyun.
- Kapağını kapatıp 2-3 dakika bekletin.
- Ardından süzerek için.
- Demliğin tekrar tekrar altının yakılıp kaynatılmaması gerekiyor.
BEKLETME (DEMLENME) SÜRESİNE GÖRE FARKLI FAYDALARI VAR
Ihlamurun bekletme, yani demlenme süresine farklı faydaları ortaya çıkıyor. Prof. Dr. Akpulat'ın ifadelerine göre belli bir süre bekletilince öksürük ve balgam söktürmeye yarıyor, kısa süre demlenirse sakinleştirici etkisi ortaya çıkıyor. Prof. Dr. Akpulat etkilerini sıralıyor.
- 2-3 dakika bekletip, süzerseniz sakinleştirici etkisi olur. İş yorgunluğu ve stresli günlerde bu şekilde tüketilebilir.
- 5 dakika beklettirilirse idrar söktürücü etkisi öne çıkar.
- 10 dakika kadar bekletilir ise biraz daha rengi koyulaşır; öksürük ve balgam söktürme için kullanılır.
BAL, ŞEKER, LİMON KATMAK DOĞRU MU?
Ihlamurun kesinlikle katkısız içilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Akpulat, "İçerisine limon, zencefil, bal, şeker gibi ürünler katılmaması gerekiyor. Ihlamurun sade tüketilmesini tavsiye ediyorum. Her katılan ürün farklı bir sıkıntıya sebep olabilir. Sade bir biçimde en fazla 2-3 fincan içilmesini tavsiye ediyoruz” diyor.
