Kız çocuklarında skolyoz riski 10 kat daha yüksek
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Alanay anlatıyor...//Hazırlayan: Özgür Gökmen Çelenk
SKOLYOZ NEDİR?
Omurganın yana eğrilmesi anlamına gelir. Aslında skolyoz bir hastalık değil, sağlıklı omurga yapısında oluşan biçimsel bir bozukluktur. Sadece yana eğilme ile değil, 3 boyutlu bir sorun olarak karşımıza çıkar. Omurganın en sık sırt kısmında görülür. Ergenlik çağına giren çocukların yüzde 1 ile 3’ünde rastlanır. Ülkemizde 2018 yılında yapılan bir araştırmada görülme sıklığı yüzde 2.3 olarak bildirildi.
KAÇ TÜRÜ VAR?
Skolyozun en sık rastlanan üç türü var.
1) NEDENİ BİLİNMEYEN SKOLYOZ: En sık rastlanan skolyoz türüdür. Omurga yana doğru S veya C şeklinde eğrilir. Omurlar kendi etraflarında dönerken yana eğilme meydana gelir. Omurların dönmesi ile sırtta veya belde asimetrik bir çıkıntı olur. Sebebi açıklanamadığı için “nedeni bilinmeyen” (idiyopatik) olarak adlandırılır. Doğuştan gelen bir durum değildir.
2) KAS-SİNİR SİSTEMİ (NÖROMUSKÜLER) HASTALIKLARINA BAĞLI SKOLYOZ: Adından da anlaşılacağı üzere kas veya sinir hastalıklarına bağlı ortaya çıkar. Sinir hastalıkları beyin ve omurilikten kaynaklanabilir; kas hastalıkları ise çocukluk ve daha ileriki dönemlerde görülebilir. Bu skolyoz türünde solunum sıkıntısı ve duyu kusurlarına daha çok rastlanır. Solunum problemleri; iletişim bozuklukları, duyu kusurları ve epileptik nöbetler gibi sorunlar oluşturabilir.
3) DOĞUMSAL SKOLYOZ: Anne karnındaki çocuğun gelişimi sırasında ortaya çıkan omurga anomalilerine bağlı bir skolyoz türüdür. İlk yıllarda hızlı bir ilerleme gösterir. Küçük yaşlarda cerrahi müdahaleyi gerektirebilir.
KIZ ÇOCUKLARINDA DAHA MI SIK GÖRÜLÜR?
Evet, skolyoz kız çocuklarında erkeklere oranla 8-10 kat daha fazla görülür. Ergenlik çağındaki her 100 kız çocuğunun 3’ünde mevcuttur. Skolyoz eğriliklerinde ilerleme, çocukluk ve ergenlik çağındaki büyüme hızına bağlı olarak değişiklik gösterir. Özellikle ergenlik büyüme atağı sırasında 2-3 aylık dönem içerisinde hafif ve orta sınırlarda olan eğrilikler orta ve ileri düzeylere kadar kötüleşebilir. Bu nedenle skolyoz şüphesi oluştuğu anda, çok vakit kaybetmeden uzman görüşü alınmalı. Neden kızlarda daha sık görüldüğü konusunda net bir bilgi yok. Ancak kız çocuklarının hızlı ve daha erken büyümesi ve östrojen hormonu ile ilgili bazı teoriler var.
ESTETIK SORUNUN ÇOK ÖTESINDE...
Skolyoz büyüme dönemi boyunca ilerler. Tedavi edilmediği takdirde, büyümenin sonunda ileri derecelere ulaşırsa ciddi sağlık sorunları yaratabilir. Basit skolyoz estetik görünüm dışında bir problem oluşturmazken, ilerleyen skolyoz günlük aktiviteleri büyük oranda kısıtlayabilir, depresyon gibi ruhsal sorunlara yol açabilir. İlerleyici skolyozda ve özellikle 80 derecenin üzerindeki eğriliklerde akciğer ve solunum problemleri, kalp rahatsızlıkları, sırt ve bel ağrısı görülebilir. Nadiren çok ileri bozukluklarda omurilik basısı ve felç gibi şikayetlerle yaşam kalitesini ciddi anlamda bozabilir. Bu nedenle ilerleyici skolyozun kesinlikle tedavi edilmesi gerekir.