Giriş
Şekerin yüksek seyrettiği dönemler nasıl belirlenir?
Diyabet hastalarının çoğu diyete normal hayatta fazla dikkat etmeyip doktor muayenesi zamanı yaklaştığında ilaçlarını daha düzenli kullanıp öğünlerine özen gösterir, ancak tetkiklerde şekerin yüksek seyrettiği dönemlerin izleri kolayca tespit edilir.
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sibel Ertek Yalçın, şeker hastalığı hakkında merak edilenleri yanıtlarken, diyabet hastalarının dikkat etmeleri gereken durumları anlattı.
Şekerin yüksek seyretmesi kandaki ve damar iç yüzeyindeki bazı protein yapıları etkiler. Kana rengini veren ve oksijen taşıyan protein olan hemoglobin de şeker yüksekliğinden payını alır ve şekerlenir. ‘’Glikohemoglobin’’ veya’’ glikozile hemoglobin’’ ya da’’ HbA1c’’ olarak bilinen değer kırmızı kan hücresi içindeki hemoglobinin şekerden etkilenmiş oranını gösteren değerdir. Kan hücresinin ömrü yaklaşık 120 gün olduğu için Hba1c değerinizin yaklaşık olarak son 3 aylık şeker ortalamanızı yansıttığını söyleyebiliriz.
HbA1c değeri şeker hastası olmayan kişilerde yüzde 5.5 değerinin altındadır. Şekeri iyi giden diyabetiklerde Hba1c yüzde 6.5-7’yi aşmaz. Şekerin gün içindeki ortalama yüksekliği birkaç ay sonunda Hba1c değerinize yansır. Dolayısıyla HbA1c ölçümü son birkaç ayda kan şekerinizin hangi düzeylerde olduğu hakkında fikir vericidir. Şeker düzeylerinin yüksek seyretmesi Hba1c değerinizi de yükseltir. Yüksek giden kan glukoz değerleri diyabet hastalığının uzun vadede yol açabileceği göz, böbrek, kalp ve beyin damarları, sinir hücreleri hasarının da nedenidir.
Diyabet hastalarının şeker düzeylerine dikkat!
Diyabet hastasının şeker düzeylerinin yüksek seyretmesi diyabetin akut komplikasyonları denen hiperglisemik koma ve hiperozmolar komaya neden olup hastayı aniden acil servise götürmeyi gerektirecek kadar hızlı kötüleşmeye yol açar. Diyabetin kronik komplikasyonları ise kalp-damar hastalıkları, göz ve görme problemleri, böbrek fonksiyon bozuklukları ve sinir ucu harabiyeti şeklinde, uzun sürede ve yavaş gelişir, organları harap eder.
HbA1c değerinin yüksek olması bu komplikasyonların gelişme riskini artırır, çünkü şekerin yüksek seyredip organ hasarını başlattığını işaret eder. Bu nedenle tip 1 ve tip 2 diyabet hastalarının kontrollerinde mümkünse en az yılda 2 kez (en fazla 3 ayda bir) HbA1c ölçümlerine de bakılması doğru bir yaklaşım olur.
