Septik şok nedir, nasıl anlaşılır? Sepsis hastalığı ve şok nasıl önlenir?
Vücudun herhangi bir organında enfeksiyon yapan mikropların kana karışmasıyla ortaya çıkan hastalığa sepsis hastalığı yani kan zehirlenmesi deniliyor. Sepsis hastalığından korunmada en önemli yöntem ise el hijyenine önem vermek ve elleri sık sık yıkamak. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Işın Müftüoğlu sepsis hastalığı hakkındaki bilinmeyenleri ve korunma yöntemlerini anlattı.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Işın Müftüoğlu, hastalıklardan korunmada el temizliğinin çok önemli olduğunu söyledi. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) her yıl el hijyeninin önemini ayrı bir sloganla vurguladığını belirten Dr. Işın Müftüoğlu hem toplum hem de hastane bakım ilişkili enfeksiyonlarla herkesin sepsis olabileceğini dile getirerek, "Tüm dünyada her yıl tahminen 1 milyonu yeni doğan olmak üzere 6 milyon kişi septik şok nedeniyle hayatını kaybediyor. Oysa toplumda iyi el hijyeni uygulamaları ile ishallerin yüzde 40, hastanelerde ise enfeksiyonların yüzde 50 oranında azaltıldığı belirtiliyor. Ellerimiz mikropların geçişi için ilk noktadır. Biz de Kent Hastanesi olarak el hijyeni konusunda farkındalık yaratmak için o güne özgün etkinlikler yapıyoruz. Hasta ve hasta yakınlarına el hijyeninin nasıl sağlanacağı konusunda broşürler ve el şeklinde kurabiyeler dağıtıyoruz. Sepsis bilinenin aksine sadece hastanelerde görülen bir enfeksiyon değildir" dedi.
"6 milyon kişi septik şok nedeniyle ölüyor"
Sepsis hastalığının erken tanı olmadığında ölümcül sonuçlara neden oluğunu ifade eden Dr. Işın Müftüoğlu şunları söyledi:
Vücuttaki bir enfeksiyon odağından (akciğerler, idrar yolları, bağırsaklar gibi) bakteri veya mantar gibi mikropların hastanın kan dolaşımına geçmesi sonucunda sepsis ortaya çıkıyor. Yani sepsis, vücudun enfeksiyonlarla mücadelesi sırasında kontrolsüz bağışıklık sistemi cevabı ile kendi organ ve dokularını hasara uğratmasıdır. Sepsis, şoka ve organ yetmezliğine sebep olan acil bir tablodur. Tüm dünyada her yıl tahminen 30 milyon kişi sepsise giriyor, 6 milyon kişi ise septik şok nedeniyle öüyor. Yılda 3 milyon yeni doğan bebekten,1.2 milyonu sepsis olup 1 milyon bebek bu nedenle hayatını kaybediyor. Hem toplum hem de hastane bakım ilişkili enfeksiyonlarla herkes sepsis hastalığına yakalanabildiği gibi yaşlı, hamile, yeni doğan, hastanede yatanlar, HIV/AİDS, karaciğer sirozu, böbrek hastaları, immün yetmezliği olanlarda, kanser ve dalağı olmayan kişilerde bu risk artar. Sepsis ateş veya normalden düşük ateş, titreme, bilinç değişikliği, zor hızlı nefes alma, çarpıntı, zayıf nabız, tansiyon düşüklüğü, idrar çıkışında azalma, deride morarma, el ve ayaklarda soğukluk, şiddetli vücut ağrısı gibi belirti ve bulgularla ortaya çıkar. Erken tanı konup tedavi edilmediğinde hayatı tehdit eder.
Sepsis hastalığından korunmanın yolları
- Sepsisten korunmak için kişisel olarak alınması gereken önlemleri Dr. Işın Müftüoğlu şöyle sıraladı:
- Mikropların geçişini el hijyeni ile önlemeliyiz. Gıdaları el hijyenine dikkat ederek hazırlamalı, temiz su kullanmalıyız.
- Özellikle riskli kişiler aşılarını düzenli olarak yaptırmalı.
- İyi beslenmek, bebekleri anne sütüyle beslemek önemli.
- Enfeksiyonun sepsise ilerlemesini engellenmek için hastalandığımızda doktor önerisi ile uygun antibiyotikleri kullanmalıyız.
- Aşılar ile tüm dünyada yılda 2-3 milyon kişi enfeksiyona bağlı ölümlerden korunabilir.
- Toplumda iyi el hijyeni uygulamaları ile ishallerin yüzde 40, hastanelerde ise enfeksiyonların yüzde 50 oranında azaltıldığı belirlenmiştir. Bu oranlar da bize el hijyeninin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.