Giriş
Sessiz katil! Milyonlarca insanı öldürüyor, saniyeler hayati önem taşıyor
Virüs ve bakterilerin artmasıyla ortaya çıkan sepsis, hayati bir risk taşıyor. Genellikle halk arasında kan zehirlenmesi olarak da bilinen sepsis, hemen müdahale edilmezse ölüme sebep oluyor. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Fatma Nurhayat Saydam, sepsis hastalığına dikkat çekerek önemli uyarılarda bulundu.
Aydan Durak/ Posta.com.tr| Dünyada her yıl yaklaşık 11 milyon kişi sepsis nedeniyle hayatını kaybediyor. Sepsis enfeksiyonun en ağır evresi olarak tanımlanıyor. Halk arasında 'kan zehirlenmesi' olarak bilinen bu rahatsızlığa hemen müdahale edilmezse ölümle bile sonuçlanabiliyor. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Fatma Nurhayat Saydam, sepsisin ne olduğu, kimlerde görüldüğü, neden olabileceği ve nasıl teşhis ve tedavi edildiğini Posta.com.tr okurları için anlattı.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Fatma Nurhayat Saydam, sepsisin, insan vücudunun bir enfeksiyon hastalığına anormal derecede aşırı yanıt verdiği, hayatı tehdit eden, tıbbi olarak acil bir durum olduğunu belirtiyor.
"Hastanede yatarken sepsis gelişen her üç hastadan birisi hayatını kaybediyor. Sepsis gelişen hastaların yüzde 87’sinde enfeksiyon ya da sepsisin kendisi hastaneye başvurmadan önce başlıyor."
SEPSİS EN FAZLA BU KİŞİLERDE GÖRÜLÜYOR
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Saydam, herkesin herhangi bir mikrop ile enfekte olabileceğini ve bu enfeksiyonun sepsise yol açabileceğini vurguladı.
"Bazı kişiler sepsis gelişmesi açısından daha fazla risk altında oluyor. Bu kişiler; 65 yaş ve üstü bireyler, bağışıklık sistemi zayıf olanlar, 1 yaşından küçük bebekler ve daha önce sepsis geçirenler olarak sıralanıyor. Diyabet, akciğer hastalığı, kanser ve böbrek hastalığı gibi kronik hastalığı olan kişiler de sepsis gelişmesi açısından ciddi risk taşıyor."
BAKTERİ VE ENFEKSİYONLAR SEPSİS OLUŞTURUYOR
Prof. Dr. Fatma Nurhayat Saydam, "Mikroplar insan vücuduna girdiğinde, öncelikle bir enfeksiyona neden olabiliyor. Eğer enfeksiyon durdurulamazsa, sepsise yol açabiliyor. Genellikle bakteriler sepsis oluşturuyor. Ancak bazen COVID-19 veya influenza (grip) gibi virüsler veya mantar mikrobu da sepsisin nedenleri arasında yer alıyor." dedi.
ENFEKSİYON BAŞKALARINA DA BULAŞABİLİR
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Saydam, sepsisin bizzat kendisinin bulaşmadığını ancak sepsise bir enfeksiyon hastalığı sebep olduğu için, hasta kişi kendindeki enfeksiyonu diğer kişilere bulaştırabildiğini ifade ediyor.
BU BELİRTİLER VARSA HEMEN DOKTORA KOŞUN
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Saydam, sepsis gelişmekte olan kişilerde şu belirti ve bulgulardan bir veya birkaçının görülebileceğini belirtti.
- Kalp atışları hızlanır.
- Ateş, üşüme ve titreme meydana gelir.
- Kişinin zihni karışabilir, nerede olduğunu, yanındakilerin kim olduğunu veya günlerden hangi gün olduğunu karıştırabilir.
- Solunum kesik kesik hale gelebilir.
- Aşırı rahatsızlık, huzursuzluk hissi veya şiddetli ağrılar başlayabilir.
- Cilt soğuk ve nemli veya terli bir hal alabilir.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Saydam, sepsisi teşhis etmek için şu önemli bilgileri paylaştı.
"Bahsettiğim şikayetler gelişen hastalar, vakit kaybetmeden bir hastaneye başvurmalıdır. Sepsis acil bir durumdur ve hızlı müdahale gerektirir. Özellikle bir enfeksiyon hastalığına yakalandıktan sonra zaman geçtikçe iyileşme gözlenmiyorsa, hatta belirtiler giderek kötüleşiyorsa, sepsis şüphesi açısından mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılmalıdır."
HIZLA TANI KONMASI VE ACİL TEDAVİYE BAŞLANMASI ŞART
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Saydam, sepsisin erken dönemde tanı ve tedavi edilmesinin, hastanın hayatta kalma şansını artırdığını vurguladı.
Sepsiste hızlı tanı konması ve acilen tedaviye başlanması hayat kurtarır. Eğer genel durumu kötü, solunumu sıkıntılı ise yaşam desteği sağlamak için gerekirse hasta yoğun bakım ünitesinde takip edilir. Hızlıca, altta yatan en olası enfeksiyon odağı düşünülerek, en uygun antibiyotik en kısa sürede başlanır. Bir yandan da neden olan mikroorganizmayı tespit etmek için gerekli kültürler alınarak laboratuvara yollanır.
