Varisi olan kişiler için uzun yolculuklarda yapılması gerekenler
Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı, Prof. Dr. Semih Barlas, seyahatlerinizde varislerinizden kaynaklanabilecek sorunları hafifletebilecek çözümleri anlatıyor...
Tatil dönemi yaklaşıyor ve seyahat rüyaları görmeye başladınız. Sevdiğiniz yakınlarınız veya arkadaşlarınızla zaman geçirmek için sabırsızlanırken, eğer bacaklarınızda varisleriniz varsa, hafiften bir kuşku da aklınıza takılmaya başladı. Zira varisleri olan kişilerde, ister uçakla, isterse araba, tren ya da otobüsle olsun, 4 saatten uzun yolculuklarda, bacaklarda huzursuzluk, ağrı hatta pıhtı oluşma riski mevcut.
VARİS NEDİR?
Bacaklarımızdaki kirli kanı kalbe ve akciğerlere taşıyan ‘venler’ (toplardamar), bu işi yaparken, içlerinde yer alan ve tek yönlü çalışan kapakçıklardan yardım alırlar. Bu sayede kan, yer çekiminin aksine, yukarı doğru ilerleyebilir. Kapakçıkların bozulması, kanın geriye, ayaklara doğru geri kaçışına yol açar. Buna ‘venöz yetersizlik/reflü’ adı verilir. Bu ven (damar) hastalığı, bacaklarda inceden kalına doğru farklı çaplarda damar belirginleşmelerine, bileklerde çorap izinin kalması şeklinde başlayan ‘ödem’ (şişlik)’e, huzursuzluktan ağrıya dek değişen konfor bozukluklarına yol açar. Tüm bu belirtilere genel olarak ‘varis’ adı verilir. Sorun tedavi edilmediğinde, spagetti görünümlü kalın damarlar içinde ‘yüzeyel venöz tromboz-tromboflebit’ veya bacağımızın yüzeyden uzak daha iç kısımlarında ‘derin venöz tromboz-DVT’ denen pıhtı oluşumunlarına yol açabilir.
VEN HASTALIĞI VE SEYAHAT SIRASINDAKİ RİSKLER NELERDİR?
Bazı durumlar ve hastalıklar, eğer varisleriniz varsa, uçuş (veya uzun yolculuklar) sırasında bacaklarınızda pıhtı oluşum riskinizi arttırır. Eğer aşağıdaki durumlar geçerli ise, ek önlem alın:
- Doğum kontrol hapı kullanıyorsanız
- Hamileyseniz
- Kanser tanısı konmuş ise
- Aşırı kilonuz varsa
- Sizde veya ailenizde pıhtı oluşum hikayesi mevcutsa
VARİSLERİNİZLE DAHA GÜVENLE VE RAHAT SEYAHAT İÇİN İPUÇLARI NELERDİR?
Küçük bir planlama ile belirtilerinizi kontrol altıında tutabilir, bacaklarınızdaki pıhtı riskini azaltabilir ve seyahatinizi daha konforla yapabilirsiniz:
1)Baldır kaslarınızı harekete geçirin. Uçuşunuz sırasında koltuğunuzdan kalkıp koridorda dolaşmanız zor olabilir. Tüm yapmanız gereken, adeta parmak ucunda yürüyor gibi yapmaktır. Oturduğunuz yerde, ayak parmak uçlarınızı yere bastırın ve bunların üzerinde, yürüyormuş gibi, topuklarınızı yükseltip indirin. Böylelikle bacaklarınızdaki kaslar çalışacak ve çevreledikleri venleri sıvazlayarak içlerindeki kanın yukarı doğru pompalanmasını artıracaktır. Bu hareketi, özellikle uçuş sırasında yerinizden kalkmanın zor olduğu dönemlerde olabildiğince fazla yapın. Aynı hareketleri karayolunda yaptığınız yolculuklarda da uygulayabilirsiniz.
2)Yolculuğunuza bel kısmını az sıkacak bol giysiler ile çıkmaya dikkat edin. Zira dar kıyafetler turnike etkisi yaparlar, karın içi basıncınızı arttırırlar ve böylelikle bacaktaki kanın kalp ve akciğerlere geri dönüşünü zorlaştırırlar.
3)Uçuş sırasında, sıvı gereksiniminizi artıracak alkol ve benzeri içecekler yerine su içmeye özen gösterin. Bol su içme sayesinde susuzluk hissiniz giderilecek ve vücudunuz için önemli olan sıvı yerine konacaktır. Benzer biçimde, ven duvarlarının daralmasının önüne geçilecekve sindirim sisteminin düzgün çalışmasına katkıda bulunulacaktır.
4)Uçuş sırasında uyku ilacı kullanmamaya çalışın. Zira bu ilaçlar sizi hareketsiz kılacak ve risklere davetiye çıkartacaktır.
5)Kademeli basınçlı çoraplar giyin. “Anneanne çorabı” diye bilenen eski varis çoraplarının yerini alan bu çoraplar gerek dokuma gerekse renk ve kalite özellikleri sayesinde artık çok rahat giyilebilir bir düzeye ulaşmışlardır. Bacağınıza uygun ölçüde, doktorunuz tarafından size yazılacak bu çoraplar, ayak bileğinden yukarı doğru gittikçe azalan basınç özellikleri yardımıyla adeta bir masaj etkisi yaratacaklardır. Bu sayede de kanın bacaklardan kalbe dönüşü kolaylaşacaktır.
Bacaklarınızda varisler herhangi bir yaşta karşınıza çıkabilir. Modern varis tedavileri sayesinde, günlük yaşantınızdan uzak kalmadan ve endişeleriniz büyük oranda giderilmiş olarak seyahatlerinize çıkabilirsiniz.