Giriş
Yaşam genetiği testleri kansere ve birçok kronik hastalığa umut oldu
Çağımızın en önemli hastalıklarından biri olan kanser, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre geçen yıl 19.2 milyon kişiyi etkiledi. Bununla birlikte erken teşhis ve yeni geliştirilen kişisel tedavi yaklaşımları iyileşme yolunda birçok hastaya umut ışığı oluyor. Özellikle son yıllarda kullanılmaya başlanan “yaşam genetiği testi” birçok kişinin hastalık sahibi olmadan önlem almasını sağladı. Posta.com.tr okurları için uzmanında önemli bilgiler aldık.
Bahar Saygılıer / Posta.com.tr | Her gün vücudumuzda (DNA'da) yaklaşık 10 binden fazla mutasyon olmasına rağmen bağışıklık sistemimiz her milisaniye vücudumuzu tarar ve kanserli hücreleri yok eder ancak genetik yatkınlıklar ve olumsuz yaşam koşulları vücudun bu muhteşem mekanizmasını sekteye uğratır. Özellikle son yıllarda hızla artan kanser vakaları dikkat çekici boyutlara ulaştı.
Kanser, hücredeki DNA'nın hasar alması sonucu hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalmasıdır.
Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Berrin Pehlivan, “Kanserlerin sadece küçük bir kısmı kalıtsaldır” diyor.
Değişen yaşam koşulları, sigara kullanımı, işlenmiş ve katkı maddeli gıdalar, paketlenmiş gıdaların tüketimindeki artış, kimyasal maddelere ve radyasyona maruz kalma gibi yaşamımızın tam ortasındaki birçok sorun kansere yakalanma nedeni olabiliyor.
Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Pehlivan, özellikle kansere karşı multidisipliner yaklaşımın son derece önemli olduğunu altını çiziyor.
“Gönül istemez ama eğer bir kanser hastası olarak başvurduysanız, multidisipliner yaklaşımla ülkemizde alanında son derece saygın ve deneyimli isimlere ulaşma şansınız var. Üstelik sadece doktor veya doktorlar değil; kaygılarınızla, beslenmenizle, alışkanlıklarınızla, ruhsal durumunuzla sizi bir bütün olarak ele alıp, değerlendirecek bir ekiple çalışmalısınız.”
KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ EYLEM PLANLARI UMUT IŞIĞI OLUYOR
Prof. Dr. Berrin Pehlivan, kansere karşı kişiselleştirilmiş eylem planlarının önemine dikkat çekiyor.
“Yapılması gereken, birtakım testler ışığında tamamen kişiye özel bir sağlık analizi oluşturarak kişiye özel bir yaşam dengesi planlamaktır çünkü herkese uyan bir diyet, bir vitamin, besin takviyesi, bir yaşam tarzı yok. Herkesin ihtiyaçları farklı, genetiği farklı, alışkanlıkları farklı. Kansere karşı bütün bu farklılıkları göz önüne alacak şekilde bir yaşam dizaynı yapılmalı.”
KANSERE YOL AÇAN ETKENLER KONTROL ALTINA ALINMALI
Kanser tedavilerinde stres seviyelerinin, beslenme ve yaşam şekillerinin son derece önemli olduğu biliniyor.
Prof. Dr. Pehlivan, “Mesela kansere yol açan, yanlış yaptığınız veya eksik bir şeyler olmalı. Çünkü biliyoruz ki, kanserlerin sadece küçük bir yüzdesi kalıtsal. Tedavinizi mümkün mertebe tüm açılardan araştırıp, organize ettikten sonra, hastalığın tekrarlama riskini minimalize etmek için bu yanlışları bulup, hayatınızı yeniden düzenlemeyi hedeflemek oldukça önemli.” şeklinde konuştu.
“Takdir edersiniz, bunu ancak sizinle ve size özel yapabiliriz.” diyen Prof. Dr. Pehlivan “İçinizde bulunacağınız aktif bir süreçte ve genelde önerilen standart yöntemlerle değil; hayatınıza ve vakaya özel tedavi yöntemleri uygulamak son derece önemli” diyor.
YAŞAM GENETİĞİ TESTLERİ BİRÇOK ALANDA ETKİLİ
Özellikle son yıllarda uygulaması artan yaşam genetiği testleri sadece kansere karşı değil, insan sağlığını geliştiren her alanda fayda sağlayabiliyor.
“Sadece kansere odaklanmamak gerekir” diyen Prof. Dr. Pehlivan, yaşam genetiği testlerinin bize kişisel bir yol haritası sunduğunun altını çiziyor. “Bu yol haritasını takip ederek bütünsel bir sağlıklı yaşama ulaşmamız çok kolay. İyi bir yaşam planıyla yaşlanmayı geciktirmemiz bile mümkün.”
Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Berrin Pehlivan, “Birçok kronik hastalığı engelleyecek önlemleri planlayabiliriz. Cinsel sağlığımızı koruyarak doğurganlık süremizi de ilerleyen yaşlara kadar uzatabiliriz.” şeklinde konuştu.
