Giriş
Sosyopat nedir, nasıl anlaşılır? Sosyopat zeki midir?
Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip bireylere sosyopat denmektedir. Sosyopatlar, başkalarının duygu ve düşüncelerini önemsemeyen; herhangi bir durumda pişmanlık ya da utanç duygusu olmayan kişiler olarak karşımıza çıkmaktadır. Çok rahat yalan söyleyebilen sosyopatlar ben merkezci kişilikleri ile ön plana çıkmaktadırlar.
Halk arasında sosyopat, psikopat, asosyal gibi kelimeler ile anılan antisosyal kişilik bozukluğu tanısı bütün kişilik bozukluklarında da olduğu gibi 18 yaşın altında olan bireylere konulmamaktadır. Fakat bu kişilik bozukluğuna sahip bireylerin 18 yaşından önce de birtakım belirtiler gösterdikleri görülmektedir. Bu yaş gruplarında görülen bulgular hırsızlık, evden kaçma, arkadaşları ile sık sık kavga etme, hayvanlara zarar verme, yangın çıkarma gibi bulgular olmaktadır. Yetişkinlik döneminde ise bu bulgular, suç işleme, yaptıklarının sorumluluğunu almama ve bu davranışları sürekli ders almadan tekrarlama şeklinde görülmektedir. Dolayısıyla sosyopati, sadece psikiyatriyi değil tüm toplumu ilgilendiren bir konudur.
SOSYOPAT NEDİR, NASIL ANLAŞILIR?
Bir sosyopatın en önemli özelliklerinden biri vicdan yoksunluğu olarak adlandırılabilmektedir. Sosyopatlar aile ilişkilerini kullanarak borç alıp vermeyebilir, arkadaş ilişkilerinde de sürekli bir dolandırma içerisindedir. Aile ilişkilerinde ve arkadaşlık ilişkilerinde insanlara zarar verecek davranışlarda bulunur ve bu davranışlarından herhangi bir pişmanlık duymaz. Her zaman yaptığı hatalardan başkalarını sorumlu tutar ve asla sorumluluk kabul etmez. Yaptığı şeylerin gayet normal olduğunu düşünür ve herhangi bir şekilde geri adım atıp özür dilemez. Sosyopatların af dilemeleri ve pişmanlık göstermeleri genellikle sahtedir ve yine etrafındaki insanları kandırmaya yönelik yapılan davranışlardır.
Sosyopatlar, çabuk öfkelenmeleri sebebi ile çok fazla kavgalara karışırlar ve insanlara zarar verebilirler ya da kendileri zarar görebilirler. Karşı tarafa verdiği zarardan herhangi bir pişmanlık duymaz ve bunun yapılması gereken bir davranış olduğunu savunur. Sosyopatlar, başkalarına zarar vermekten hoşlanabilir ya da kendi acılarını dindirmek amacıyla kendilerine de zarar verebilirler. Örneğin kendi kollarına jilet atmak ya da vücudunun herhangi bir yerinde sigara söndürmek gibi davranışlarda bulunabilirler. Sosyopat, kendine zarar verebildiği gibi aynı davranışları hakimiyet sağlayabildiği ve güç yetirebildiği kişilere de gösterebilmektedir. Bazen bir baba olarak çocuğuna eziyet edebilir ve bundan herhangi bir rahatsızlık ya da pişmanlık duymaz.
Antisosyal kişilik bozukluğu olan bireylerde alkol, madde kullanımı ve kumar bağımlılığı da sık görülen özellikler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple düzenli bir işte çalışamazlar. Başkalarının kazançlarına el koymayı tercih ederler.
Antisosyal kişilik bozukluğu her zaman bu kadar düzensiz seyir göstermeyebilir. Bazen daha düzenli ve normal bir hayat yaşıyor gibi görülebilen fakat daha sinsi şekilde bu davranışları yapan sosyopatlar da görülebilmektedir.
Antisosyal kişilik bozukluğu sadece eğitimsiz ve sosyoekonomik düzeyi düşük bireylerde değil toplumun her kesiminden bireyde görülebilmektedir. Araştırmalar antisosyal kişilik bozukluğunun tüm toplumlarda arttığını göstermektedir. Bunun temel sebebi çocuk yetiştirme tarzıdır. Sevgi ve ilgi yosunluğu içerisinde büyüyen çocuklar kadar aşırı ilgi, sevgi ile büyüyen ve her istediği yapılan çocuklarda da aynı oranda antisosyal kişilik bozukluğu görülebilmektedir. Her istediğine ulaşabilen sınırsız ve doyumsuz çocuklar yetiştirmek aslında çocuğun geleceğine kötü bir yatırım olabilmektedir.
SOSYOPAT ZEKİ MİDİR?
Sosyopatlar genelde zeki bireyler olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Çok iyi birer yalancı olan bu insanlar, her konuda her şeyi önceden düşünüp tartıp kendi çıkarlarına uygun hareket etmenin yolunu ararlar. Çıkarlarına uygun olmayan durumlarda saldırganlık gösterebilirler ve zarar verme eğilimine girebilirler.
Genelde kural tanımaz olan ve dürtüleri ile hareket eden sosyopatlar; arkadaşlarını, aile bireylerini ve hatta tanımadıkları insanları bile kontrol etmek için türlü akıl oyunları oynarlar. Bu bakımdan sosyopatlar zeki bireylerdir.
