Artık savcı şüpheliyle pazarlık edecek, ceza önerecek

Türkiye'de yargı sistemi, hükmün açıklanmasının geri bırakılması, tarafların uzlaşması gibi mahkemelerin dosya yükünü hafifletmeyi amaçlayan uygulamalarının ardından savcıların şüpheliler ile pazarlığa oturmasını sağlayacak olan yeni bir sistem için çalışmalara başladı. Seri yargılama usulü yada resmi adı ile "Seri Muhakeme Usulü" ile soruşturma savcıları, soruşturma aşamasında şüphelilere alması muhtemel cezanın yarısını önerebilecek. Bu amaçla İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 5 savcının görev yapacağı Seri Muhakeme Bürosu kuruldu ve dosya almaya başladı. HSK tarafından da 3 mahkeme bu iş için görevlendirildi.

İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı bünyesinde kurulan Seri Muhakeme Bürosu'ndan sorumlu Başsavcıvekili İhsan Kamil Akçadırcı, yeni uygulama ile ilgili olarak basın mensuplarına bilgi verdi.

1 Ocak 2020 tarihinde yürürlüğe girdi

Seri yargılama usulünün Ceza Muhakemesi Kanunu'na getirilen alternatif bir soruşturma ve kovuşturma usulü olduğunu söyleyen Akçadırcı, "31 Aralık 2019 tarihinde konu ile ilgili Resmi Gazete'de bir yönetmelik yayınlandı. Ondan önce de Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü tarafından bir genelge yayınlandığı. Bu genelgede Cumhuriyet başsavcılıkları bünyesinde yeterli kadar Cumhuriyet savcısının görev yapacağı Seri Muhakeme Usulü bürolarının kurulacağından bahsedilmişti. Biz Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı olarak bu büroyu kurduk. Ve Kanun'un yürürlüğe girdiği 1 Ocak 2020 tarihi itibariyle de çalışmalarımıza başladık" dedi.

Seri yargılama 13 suç tipini kapsıyor

Başsavcıvekili Akçadırcı, Seri Muhakeme Usulü Kanunu kapsamına Türk Ceza Kanunu'nda yer alan, "Parada sahtecilik", "Gürültüye sebebiyet verme", "Trafik güvenliğini tehlikeye sokma", "Hakkı olmayan yere tecavüz", "Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması", "Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunmak", "Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması" gibi suçların da aralarında bulunduğu 13 suç için savcıların şüphelilere alması muhtemel cezanın yarısı oranında bir ceza teklif edebileceğini söyledi.

Şüpheli aynı gün mahkemeye çıkarılacak

Akçadırcı, savcının öncelikle suçun kanun kapsamına girip girmediğine bakacağını ardından da şüpheliyi konu hakkında bilgilendireceğini belirterek, "Öncelikle yeterli şüphenin olup olmadığına bakılacak. Şüpheli seri yargılama usulünü kabul etmesinin ardından talepname düzenlenecek. Cezanın alt ve üst hadleri içinde bir ceza belirlenecek ve o cezayı yarı oranında indireceğiz. Bu talepname mahkemeye gönderilecek. Seri yargılama usulü için 3 mahkeme görevlendirildi. Mahkeme, eksikler bulması halinde talepnameyi iade edebilir. Kabul ederse aynı gün şüphelinin mahkemede hazır edilmesi gerekir. Mahkeme aynı gün bu talepname ile ilgili karar vermek zorunda" dedi.

Savcı şüphelinin alacağı muhtemel cezanın yarısını önerecek

Şüphelinin mahkemeye çıkması durumunda zaten bir ceza alacağını söyleyen İhsan Kamil Akçadırcı, "Peşin kabul ederse alacağı ceza yarı oranında indirilecek. Ama yargılama devam ederse, yargılama neticesinde alacağı cezada aynı koşullar oluşmayabilir. Kişi hakkında yeterli şüphe olan suçla ilgili neyle karşılaşacağını mutlaka bilmeli. Yani bu sürecin sonunda hangi hükmün hakkında kurulacağını mutlaka bilmeli. Ve hüküm kuruluncaya kadar bu uygulamadan vazgeçeceğini de kendisine anlatmamız, izah etmemiz lazım. Hüküm kurulduktan sonra 'ben bundan vazgeçtim' diyemez ama hüküm kuruluncaya kadar vazgeçebilir" diye konuştu.

Seri yargılama bürosu dosya almaya başladı

Yılbaşından sonra seri yargılama usulü kapsamına giren dosyaları almaya başladıklarını, henüz şüphelilere bir teklif götürmediklerini söyleyen Akçadırcı, bu yöndeki incelemelerinin sürdüğünü belirterek, "Seri bir şekilde bu kapsama giren suçlarla ilgili tasnifler yapılacak, davetlerimiz olacak, şüpheliler kabul ettiği anda hemen kabul tutanaklarımızı müdafii huzurunda vereceğiz ve mahkemeler o gün göndereceğiz. Buradaki süreç çok uzunu bir süreç olmayacak. Bu usül yasasının temel amacı da budur; çok kısa bir şekilde süreleri tutarak bir an önce mahkemelerin iş yükünü azaltmak, yargılamayı çok seri bir hale getirmek, adalet dediğimiz o çok önemli kavramı uygun bir şekilde yerine getirmek. Makul süreyi asla aşmayacak diye düşünüyorum" dedi.

5 Savcı 3 mahkeme görevlendirildi

İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Seri Muhakeme Bürosu için 5 savcı görevlendirildiğini söyleyen Akçadırcı, "İyi bir uygulama olacağını düşünüyorum. Bu da en az uzlaştırma gibi sistemimizi belli ölçüde rahatlatacaktır diye düşünüyorum. Adil yargılama dediğimiz sisteme direk etki eden bir müessese olduğunu düşünüyorum" ifadesini kullandı. HSK, Seri Muhakeme Bürosu tarafından oluşturulan dosyalara bakılması için adliye bünyesinde 3 mahkeme görevlendirdi. 4, 5 ve 6. Asliye Ceza Mahkemeleri, Seri Muhakeme Bürosu'ndan gelecek dosyalar için görev yapacak.