Aşılama yaşı 12'ye düştü! 'En az 1000 aile...'

Tüm dünyada çocuklara Kovid-19 aşısı yapılmasına ilişkin tartışmalar sürerken Hollanda’da ilginç olay yaşandı. Hollanda’da temmuz ayından itibaren 12-17 yaş arası çocuklar ebeveyn onayıyla koronavirüs aşısı olmaya başladı. Ancak Groningen’de yaşayan 12 yaşındaki bir çocuğun boşanan anna babası arasında “aşı izni” verilmesi konusunda sorun yaşadı. Annesi çocuğunun aşı olmasına onay verirken, baba oğlunun aşılanmasına ve test yaptırmasına karşı çıktı ve konu mahkemeye taşındı. Groningen Mahkemesi de babasının itirazına rağmen Hollandalı çocuğun aşı olabileceğine karar verdi.

Milliyet'ten Mert İnan'ın haberine göre, Mahkeme yargıcı, çocukların hastalığın uzun vadeli sonuçlarından etkilenebildiğini vurguladı. Ortaya çıkan ilginç durumun ardından Türkiye’deki durumu merak konusu oldu. Uzmanlar, Sağlık Bakanlığı’nın geçen günlerde önemli bir algoritma değişikliği yaptığını belirtirken, yeni algoritma ile ayrılmış çiftler arasında velayet sahibi ebeveynin kararının aşılanma için yeterli olduğu bilgini paylaştılar.

OLUMSUZ ETKİLENİYORLAR

Özellikle ayrılmış çiftler arasında aşı ihtilafı yaşanabildiğini dile getirirken Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü’nden Mustafa Hacımustafaoğlu, Türkiye’de özellikle boşanan ebeveynler arasındaki aşı ihtilafı çocukların sağlığını olumsuz etkilediğini söyledi. Türkiye’de artık 12 yaş ve üzeri çocukların ebeveyn izni ile Kovid-19 aşısı olduğuna uşarat eden Hacımustafaoğlu, “Ebeveynler izin vermediği takdirde 18 yaşına kadar aşı uygulaması yapılamıyor. Özetle her türlü uygulama ebeveyn iznine tabi durumda. Ancak asıl sorun ayrı çiftler arasında çıkıyor. Anne veya babadan biri ‘Aşılansın’ derken diğeri karşı çıkabiliyor. Aşı ihtilafının ortadan kalkmadığı durumlarda hekimlerin karar vermesi doğru yöntem olabilir. Ne var ki, Medeni Kanun böyle bir uygulamaya müsaade etmiyor. İlgili bakanlık tarafından tavsiye kararı ve hukuki düzenleme ile böyle bir uygulama da hayata geçirilebilir. Ülkemizde Hollanda’da yaşanan hadiseye benzer bir yasal süreç yaşanmış değil” dedi.

VELAYET KİMDEYSE...

Türk Tabipler Birliği Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut da Türkiye’de boşanan çiftler arasında aşı ihtilafına çok rastlandığına dikkat çekerek, Sağlık Bakanlığı’nın geçen günlerde velayet sahibi ebeveynin kararının aşılanma için yeterli olduğuna dair algoritmada değişiklik yaptığını duyurdu. Sorunun çözüldüğünü belirten Prof. Bulut şunları dedi:

“Daha önce aşı için 2 ebeveynin kararı gerekirken ayrılmış çiftlerde velayet kimdeyse aşılanma yetkisi de söz konusu kişide oluyor. Özellikle ayrılmış çiftler arasında aşı ihtilafı yaşandığına dair çok sayıda başvuru oluyor. Bu sorunu yaşayan en az 1000 aile olduğunu söyleyebiliriz. Burada en büyük sorun velayetin olduğu ebeveynin aşı karşıtı olması. Bu durumda diğer ebeveyn, aşı karşıtı velayet sahibinden davacı olabilir, çocuk da tıpkı Hollanda’daki gibi hakkını arayabilir. Medeni Kanuna göre 18 yaşından küçük çocuklar için karar merci ebeveynler. Doktorların ihtilaf durumunda karar vermesi gibi bir durum söz konusu olamaz.”

‘AŞILAMA DÜŞÜK’

Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr Bengi Başer ise yurt dışında ve Türkiye’de 12 yaşındaki çocuklara aşı yapılması için ebeveyn izni gerektiğini vurgularken; “Ayrılmış çiftlerde 2 ebeveynin de olumlu kararı olması gerekirken bu sorun çözüldü ve velayet sahibi ebeveyn aşı yapılması yönünde karar vermesi yetiyor. Hollanda’daki durumun bir benzeri henüz bizim ülkemizde görülmedi. Ancak aynı aile içinde bile aşı kararsızlığı yaşayanlar olabiliyor. Gerekirse yeni hukuki düzenlemeler yapılabilir” diye konuştu. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yoğun Bakım Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Necmettin Ünal da şu değerlendirmeyi yaptı:

“Ülke olarak aşı ihtilafı yaşamayan ancak aşı olmamış milyonlarca insanımızı ikna etmemiz gerekiyor. 12 yaş üzeri aşılanması gereken 9 milyon çocuk var ancak aşılanmış çocuk sayısı 500 bin civarında. Bizde çok yavaş ilerleyen bir süreç söz konusu. Toplum sağlığını tehdit eden olaylarda, toplumsal kararların geçerli olması gerekir. Bu kararları da idare koyar. 9 milyon da 500 bin aşılanma söz konusu ise durum vahim demektir. Siyasi idare aşılanma konusunda ağırlığını koymalı.”

‘MAHKEME ÇOCUĞU DA DİNLER’

Hukukçu Başar Yaltı, aşı konusunda ihtilafı yaşandığında anne veya babanın çocuk adına dava açabileceğini bildirerek, süreçle ilgili şu bilgileri paylaştı:

“Bu durumda mahkeme çocuğu da dinleyip karar verir. Ebeveynler çocuğun aleyhine davranıyorsa devlet koruma adına vasi de atama yetkisine sahiptir. Türkiye’de 12 yaşından büyük çocuklara aşı yapılırken ailenin veya vekalet kimdeyse o kişinin izni aranıyor. İhtilaf durumunda olan velayetin kimde olduğudur. Medeni Kanuna göre bu hak ebeveynlere eşit olarak verilmiştir. Mahkemelerde her zaman çocuğun lehine olan karar alınır. Önümüzdeki günlerde aşılanma yaşını düşmesiyle bizim ülkemizde de benzer yargıya taşınmış aşı meseleleri ortaya çıkacaktır. 12 yaş ve üzeri okul çağında okul kurallarına uyulması gerektiğinden bir süre sonra ebeveyn izni olmadan da aşılanmalar yapılacaktır.”

‘AŞILAMA YAŞI MECBUREN İNECEK’

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ergin Çiftçi, çocukların da Kovid-19’dan etkilendiğini belirterek, “Araştırmalar aşıların çocuklarda hem etkili hem de güvenli olduğunu gösteriyor. Birtakım istenmeyen etkiler olmakla birlikte bunlar aşılamayı durdurmamız için gerekecek önemde değiller.

Çocuklar, kreşlerde, okullarda virüse yakalanabiliyorlar ve bunu hem kendi yaşıtlarına hem de eve gidip annesine-babasına, evdeki kardeşlerine bulaştırabiliyorlar. Korunmak için toplu aşılama yapılabilir mi; biz salgını kontrol altına alamazsak giderek daha fazla çocuğu aşılamak durumunda kalacağız ve aşılama yaşı aşağılara doğru mecburen inecek gibi görünüyor.”