Bakan Koca aylar önce AstraZeneca aşısı için uyarıda bulunmuştu

Avrupa'da AstraZeneca aşısındaki pıhtılaşma etkisi sonucu aşı krizi yaşanıyor. 23 ülke, AstraZeneca aşısını durdurma kararı aldı. CNN Türk ekranlarında soruları yanıtlayan Prof. Dr. Mustafa Çetiner ve Prof. Dr. Celalettin Kocatürk, Avrupa'daki AstraZeneca krizi ve Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın aralık ayındaki açıklamasını değerlendirdi.

Bakan Koca, AstraZeneca aşısına ilişkin aralık ayında "AstraZeneca bize aşı vermek istiyor. Almaktan yana olmadım. Bekletiyorum. Vatandaşıma 'Yüzde yüz güvenebilirsiniz. Ben de yaptırmak istiyorum' diyebileceğim bir aşı olma noktasında daha emin değil dünya. Uzun vadeli sonuçlarını bilmiyoruz. Erken dönem başarı sonuçlarını dünya göremedi" açıklamasını yapmıştı.

İşte Prof. Dr. Mustafa Çetiner'in açıklamaları:

DSÖ gerçekten bu pandemine hayal kırıklığı yarattı kimi konularda ancak şu anda günümüzde yaşadığımız aşı kriziyle alakalı hem EMA'nın hem de DSÖ'nün AstraZeneca aşısıyla ilgili söyledikleri gibi düşünüyorum. Aşı yüzünden ölen bir insan yok, öte yandan biz 2 buçuk milyon insanı bu virüs yüzünden kaybettik. Pıhtılaşmayla ilgili olayın biraz panik havası yaratılarak sunulduğunu görüyorum, biraz serin kanlı olmak lazım. 5 milyon kişi bu aşıyla aşılandı ve 30 pıhtı gelişen kişi bildirildi. 6 milyonda 6 vaka falan yapıyor, normal popülasyonda da benzer bir rakamla karşılaşıyorsunuz. Bu kadar büyük bir aşı krizinin yaşandığı dünyada bu aşıların bir kenara itilemeyeceğini düşünüyorum. Avrupa'nın hali o kadar çaresiz ki... Hepimiz biliyoruz ki bu salgından çıkışın ana yolu aşı. Aşıya sarılmaya devam etmeliyiz.

Sayın Bakan'ın açıklaması sorumlu bir devlet görevlisinin, bakanın söylemesi gereken bir açıklama. Elbette çok haklı bir açıklama, sadece AstraZeneca aşısı için tüm aşılar için ve hatta hiçbir tedavi yöntemi için yan etkileri ve toksisitesi tam olarak net gösterilememiş, Faz-3 çalışmaları yayınlanmamış, bunlarla ilişkili bir ortak fikir oluşmamış ve dolayısıyla yeterince şeffaf tartışılmamış hiçbir aşı, ilaç, tedavi, hiçbirini gözü kapalı almamamız gerekiyor. Son derece yerinde ve haklı bir tespit bu... Bu daha salgının erken dönemlerinde, Aralık ayında falan verilerin olgunluğa erişmediği bir dönemde yapılmıştı. Birçok başka aşıyla ilişki de kaygılar vardı. Bütün bu süreçler yaşanabilir. Bu salgından artık bundan sonra aşılarla çıkmaya çalışacağız.

Prof. Dr. Celalettin Kocatürk'ün açıklamaları:

Bütün aşı çalışmaları oldukça itinalı şekilde yapılır ancak pandemi, nedeniyle aşılar acil kullanım onayı aldı. AstraZeneca'yla ilgili Faz 3 aşamasındayken bir olumsuz geri bildirim yapılmış ve ara verilmişti. Şimdi pıhtılaşmayla ilgili yapılan geri bildirim çok büyük bir ses getirdi. Neden pıhtılaşma oluştuğuna gelince, hastalık ilk etapta akciğerleri hedef alıyor ve enfeksiyona neden oluyor. Asıl problem 6 ila 8'inci günlerde başlayan pıhtılaşmayla ilgili yaşanan problemler. Buna bağlı olarak organ yetmezlikleri meydana geliyor. Bu hastalıkta da var olan bir durum, bunu önlemek için tanı konulur konulmaz pıhtı engelleyici ilaçlar veriyoruz. Asıl problem de bu zaten. Burada yapılan bir aşı bir yangıya neden olabilir ve bundan dolayı bir pıhtı gelişmemiş olabilir. Bundan emin olmak lazım. Bu nedenle aşının yapılmasında ara vermekte yarar var.

Faz-2 çalışmaları sürerken dünyada en fazla aşı siparişi alan firma AstraZeneca'ydı, çünkü en önde onlar gidiyordu ve çok başarılı sonuçlar bildirdiler. Bu bir vektör aşı ve biz vektör aşıları başka hastalıklarda kullanıyoruz. Orta ve uzun vadeli sonuçlarını tahmin edebiliriz. Uzun vadeli sonuçlarını öngöremiyoruz diyebileceğimiz tek aşı mRNA aşılarıdır. Onlar da daha çok kanser ilaçlarının geliştirilmesinde kullanılan teknolojilerdi, ilk daha aşıda denendi. Bakanımızın Aralık ayında yaptığı açıklama, AstraZeneca için yaşanan tedirginliğin arkasından yapılmıştı. Faz-3 çalışmaları da tamamlanmamıştı. Paniklememek lazım, aşı karşıtlığını önlemek için de gerekiyorsa bir durdurup ayrıntılı incelemek gerekiyor. Hala bu hastalığa inanmayan bir grup insan var ve onların eline bu fırsatları sunmamak gerekiyor.