Giriş
Prof. Üşümezsoy, Adana'daki depremin ardından bölgedeki heyelan riskine karşı uyardı!
Deprem uzmanı Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Adana'nın Kozan ilçesinde meydana gelen 5.5 büyüklüğündeki depremin ardından stres yüklenen fay hatlarını harita üzerinden açıkladı. Üşümezsoy, “Önümüzdeki günlerde artçı depremlere ve heyelanlara dikkat edilmeli” diyerek önemli uyarılarda bulundu.
Elif Bayram / Posta.com.tr - Adana’nın Kozan ilçesinde meydana gelen 5.5 büyüklüğünde depremin ardından 4.4 ve 3.5 büyüklüğünde artçı depremler meydana geldi. Deprem Osmaniye, Mersin ve Gaziantep'te de hissedildi. Adana'da arka arkaya gelen 3 depremin ardından hangi bölgelerde deprem riskinin arttığı da merak edilmeye başlandı. Adana depremi daha büyük depremi tetikler mi? sorusu ise sosyal medyada en çok konuşulan konular arasında yer aldı.
Deprem uzmanı Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, “Önümüzdeki günlerde Adana’da daha büyük depremleri konuşuyor olabiliriz. Bu faylarda 6.5 büyüklüğünde bir deprem bekliyoruz.” diyerek önemli açıklamalarda bulundu.
Bölgedeki fay hatlarının son durumunu değerlendiren Prof. Dr. Üşümezsoy, Kozan depremiyle bölgedeki fay hatlarına stres yüklendiğini belirterek “6 Şubat Elbistan depreminde kırılan fay hattının bir ucu Malatya’ya doğru uzanırken diğer ucu Elbistan’dan Çardak fayı üzerinden ulaşmıştı. Onun hemen batısında Saimbeyli ve Kozan fayı yer almaktaydı. Haritada gördüğümüz stres transferi haritasında mavi ile görülen kesimler 6 Şubat günü kırılan fay hattını gösteriyor. Bu fay hattının kırılmasıyla maviye dönüşen bölgede stres boşaldığını göstermektedir” dedi.
Saimbeyli ve Feke fay hattına dikkat çeken Prof. Dr. Üşümezsoy, “Elbistan bloğu batıya doğru hareket ederek ve batıdan güneye doğru dönerek Çardak fayı ve Göksun fayına doğru ilerlemektedir. Saimbeyli ve Feke’de sürekli depremler oluyor. Kozan fayı da hemen onun ucunda yer alıyor. Haritada kırmızı ile görülen kesimler stresin yüklendiği yerlerdir. Bu bölgedeki yerlerde 6.5 büyüklüğünde yeni bir deprem olabilir” diye konuştu.
Önümüzdeki günlerde meydana gelebilecek depremin anlaşılabilesi için 6 Şubat’ta gerçekleşen Pazarcık depremini hatırlatan Üşümezsoy, “Pazarcık fayında depremden sonra herkes Antakya fayı kırıldı diye düşünüyordu ancak olay bambaşkaydı” diyerek sözlerine şöyle devam etti:
Pazarcık depreminde herkes Antakya fayı kırıldı diye düşünüyordu ama Antakya fayı kırılmamıştı. Antakya’daki fayın 6.5’lik bir depremle kırılacağını söylemiştim. Bundan birkaç gün sonra da fay kırıldı. Burada da aynı şekilde Kozan fayı bahsettiğimiz Göksun fayının devamı Savrun fayı Saimbeyli fayına doğru gitmektedir. İşte bu deprem Saimbeyli fayındaki depremdir ve 6.5’lik yeni bir deprem potansiyeline sahiptir.
Adana Kozan depreminin de aynı şekilde Göksun fayına sıçrayarak Saimbeyli ve Feke fay hattını etkileyebileceğine dikkat çeken Üşümezsoy, bu bölgede 6.5 büyüklüğünde deprem beklendiğini söyledi.
“KIZAK GİBİ FAY BOYUNCA KIRILDI”
Depremin ardından stres yüklenen fay hatlarını açıklayan Üşümezsoy, “Elbistan bloğu batıya doğru hareket ederek kızak gibi Çardak ve Göksun fayı boyunca kırılmış ve batıdaki Adana havzasına giren Saimbeyli Feke fayında stres yüklenmiştir. Burada aynı gün içinde iki fayın kırılması ortadaki bölge olan Kahramanmaraş’ta sabit kaldığı için güneyindeki bölge doğuya doğru gitmiş, kuzeyindeki bölge ise batıya ve güneybatıya dönmüştür. Bu depremde stres yüklenen fay işte tam da bu hat üzerindedir. Kozan’daki fayın riskini belirtmek için aslında fayın izini takip etmek gerekir. Bu da güneye doğru ve Adana havzasına uzanan bir şekilde uzatılmıştır” ifadelerini kullandı.
6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremi anlattığı döneme dikkat çeken Üşümezsoy, “O dönem Pazarcık ve Islahiye-Kırıkhan fayının kırıldığı ama güneyindeki Antakya fayının kırılmadığını vurgulamıştım. Bu noktada 6.5 büyüklüğünde deprem olabileceğini söylemiştim. 1 ay sonra burada 6.5 büyüklüğünde deprem oldu. Benzer şekilde güneydeki kolun uzanımında olan depremin benzerini Elbistan-Çardak-Göksun fayı ve Saimbeyli-Feke fayında da 6.5 büyüklüğünde depremler olabileceğini vurgulamıştım. Ayrıca Adana havzasındaki faylarda risk olduğunu açıklamıştım. Amanos dağlarının yükselmesiyle paralel olarak çökme faylarının oluştuğu bölgede risk hala bulunuyor” dedi.
“SAATİN TERS YÖNÜNDE DÖNEREK İLERLİYOR”
Harita üzerinden depremi açıklayan Üşümezsoy önemli noktalara dikkat çekti:
Haritada görüldüğü gibi kuzeydeki Malatya-Elbistan blogu saatin tersi yönünde dönerek batıdan güneye doğru dönmekte ve Adana havzasına doğru ilerlemektedir. Bu Göksun ve Savrun fayı bu dönme nedeniyle Adana havzasına doğru ilerlemektedir. Bu anlamda batıya doğru kaçma değil güneye doğru dönme ile ilişkili bir hareket vardır. Bu hareket nedeniyle Adana havzasının altındaki faylarda stres söz konusudur. Kuzeyden gelerek güneye doğru ilerleyen kuzeydeki dağlık bölgeden faylar Adana havzası içinde kaybolmaktadır ama fay havza altında devam ettiği için görülmesi daha zordur, Ceyhan depremi de 1998 yılında böyle gizli sayılacak fay içinde olmuştur.
DAHA BÜYÜK BİR DEPREMİ TETİKLER Mİ?
Elbistan bloğunun batıya doğru hareket ettiğini belirten Üşümezsoy, “Saimbeyli-Feke ve belirgin olan fay hatları Kozan’da ve Adana havzasına girdiği zaman kayboluyor. Bu anlamda fayın uzanımını net olmadığı için burada 6.5 büyüklüğünde yeni bir deprem meydana gelebilir. Elbistan depreminde kırılan fay, kırılma esnasında Malatya-Elbistan bloğu güney batıya doğru dönerek Adana havzasına doğru ilerleyen bir fay hattı olarak karşımıza çıkıyor” diye konuştu.
“BÖLGEDEKİ HEYELAN RİSKİNE DİKKAT”
Adana’daki deprem sonrası bölgedeki heyelan tehlikesine dikkat çeken Üşümezsoy, “Kozan havzası düz olduğu için fay içeri girerek çökerler arasında kaybolarak ilerliyor. Burada heyelan olmaz ama kuzeyde Saimbeyli-Feke hattında bu fayın hemen sıçrayarak geldiği bölgede heyelan riski arttı. Bu depremden kaynaklı heyelanlar kuzeydeki dağlık bölgede Saimbeyli bölgesinde yeni depremler yaratabilir” ifadelerini kullandı.
“Kırmızı bölgeler stresin yüklendiği kesimdir” diyen Üşümezsoy, haritadaki kırmızı bölgelerin stres biriken noktalar olduğunu söyledi. Üşümezsoy “Bu bölgede oluşan deprem 6-7 büyüklüğünde olabilir. Mavi bölgeler ise depremden sonra stres boşalan yerleri gösteriyor. Kırmızı bölgeler ise risk taşıyor” dedi.
“ASLINDA TEK FAY DEĞİL”
Üşümezsoy, aynı bölgeye işaret eden harita üzerinden stres yüklenen bölgeleri açıkladı:
Haritada gözüken güneydeki fay hattı, birinci kırılan Pazarcık-Gölbaşı ve Nurdağı-Kırıkhan fayı kırmızı ve mavi çizgiyle gösterilmiştir. İkinci kırılan fay kuzeydeki Malatya-Elbistan-Göksun fayı ince kırmızı ve mavi çizgiyle gösterilmiştir. Stres yüklenen Saimbeyli ve Savrun fayı kırmızı kalın çizgiyle gösterilmiştir.
Bölgedeki fay hatlarıyla ilgili değerlendirmede bulunan Prof. Dr. Üşümezsoy, sözlerine şöyle devam etti:
Kırmızıyla gösterilen Saimbeyli-Feke-Kadirli fayı tek fay gibi gösterilmiştir. Aslında bu fay farklı faylardan oluştuğu için kırılma segmentler halinde kendini gösterir ve beklenen deprem 6.5 büyüklüğünü geçmez. Elbistan ve Göksun fayında kırılmayan bölgeler kırılarak diğer uçtaki Elbistan ve Göksun fayında yetersiz atımlar yapılan kesimlerde artçı depremler olabilir. O atımlar tamamlanmaya çalışılıyor. Kozan fayında ise bu depremde stres yüklenen fayda kırılma oluyor.
“ADANA’DA BOYDAN BOYA HİSSEDİLEBİLİR”
Harita üzerinden Adana depremine ilişkin önemli açıklamalar yapan Üşümezsoy, “Deprem odaklarına baktığımızda 2 ayrı fayın kırıldığını görüyoruz. Birincisi Savrun fayının yaklaşık batı ve güney batı güneyinde 4.4 depremler, diğeri ise Kozan fayı olarak güney batı gidişli fayın kırılmasıdır ve 5.5 büyüklüğündeki depremdir. Bu boyutuyla bakıldığında meydana gelecek bir deprem Adana havzasında boydan boya hissedileceğinin işaretidir. Bu nedenle deprem Kozan’dan Adana’ya kadar büyük bir şiddetle hissedilmiştir” dedi.
Adana'daki depremin ardından 6.5'lik deprem beklediği fay hattını açıklayan Üşümezsoy, “Bu deprem aynı şekilde Göksun fayına sıçrayarak Saimbeyli ve Feke fay hattını da etkileyebilir. Haritada görüldüğü gibi Kozan’daki fay hattı güney batıya doğru gidişli yöndedir. Bu durum 6 ve 7 arasındaki şiddetin bu fay hattı boyunca Adana’ya kadar etkilediğini gösterir. Diğer fay ise ikinci ana şokta kırılan Çardak, Göksun ve Savrun fayında birbirini tetikleyerek kırılmıştır ve önümüzdeki günlerde bu bölgeleri daha çok konuşuyor olabiliriz” diye konuştu.
