Giriş
Dünyada sık görülen ve cinsel yolla bulaşan virüslerden biri olan HPV, en yaygın viral enfeksiyon olarak biliniyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Kadriye Erdem, HPV ile ilgili bilinmeyenleri Posta.com.tr okurları için paylaştı.
Dünyanın en sık görülen cinsel yolla bulaşan virüsüdür. Çoğu kişide bir soruna yol açmaz. Spontan gerileme dediğimiz vücuda zarar vermeden geçip gidebilir. %97 böyle davranır.
2 yıl içinde spontan geriler. %3lük kesimde kadınlarda serviks kanseri, vulva vajen kanseri, erkeklerde penis ve testis kanseri, her 2 cinste ağız ve gırtlak kanserine yol açabilir. Ancak bu kadar yaygın görülmesine rağmen kanser, HPV’nin en az görülen sonucudur. HPV’nin selim tabiatlı formu ise genital siğille kendini belli eder. Hastalık daha çok kadınlarda görülür erkekler genellikle taşıyıcıdır.
İnsan vücudunda uzun yıllar herhangi bir belirti vermeden varlığını koruyabilen bu virüsü sadece özel testlerle tespit edebiliyoruz. HPV DNA TESTİ dediğimiz bu testler kadınlarda rahim ağzından tıpkı smear alır gibi fırça ile alınır, erkeklerde üretra kanalından alınır.
Önceleri rahim ağzı kanseri taramasında smear yapmak yeterliydi son yapılan çalışmalar bunun yetersiz olduğunu ortaya koydu. Artık co-test dediğiz smear testi ile HPV DNA testini birlikte yapıyoruz. Smear testi ile rahim ağzında hücresel değişiklik, kanser veya kanser öncüsü lezyon var mı? HPV testi ile de bulaş var mı? Varsa hangi tipi bulaşmışı anlıyoruz. Eğer HPV’nin yüksek riskli tipleri ( yani daha çok kanser yapma ihtimali olan virüs tipleri) pozitif çıkarsa servikste daha ileri araştırma Kolposkopi yapıyoruz.
Eğer düşük riskli HPV varsa takip ediyoruz. HPV’NİN 300’den fazla alt tipi olduğunu biliyoruz. Bunlardan sadece15-20 tipi yüksek riskli yani kanserojen özelliktedir. Bunların içerisinde de tip 16 ve tip 18 rahim ağzı kanserlerinin %70-80inden sorumludur.25-65 yaş aralığında HPV testi öneriliyor.5 yılda bir co-test olarak yapılabilir. Smear testi ise 21 yaşından itibaren 3 yılda bir cinsel aktiviteye başlamış kişilerde bakılmalıdır. HPV aşısı yapılmış dahi olsa tarama bu şekilde yapılmalıdır.
HPV bulaşıcılığı en yüksek olan ve %95 cinsel yolla bulaşan virüstür. Bunun için cinsel aktivite gerekir ama cinsel ilişkiye girilmesi gerekmez . Cilt teması ile de bulaşabilir.%1-3 oranında konjenital olarakta bulaştığı bildirilmiştir ( yeni doğanda hiçbir soruna yol açmıyor)Siğil tedavisi sırasında meslek hastalığı olarak doktorlarda solunum yolunda hastalık yapabileceği tartışılıyor.
HPV nin yol açtığı siğil elektro koterizasyon, kriyoterapi, cerrahi eksizyon, lazer uygulaması ve medikal tedaviler şeklinde tedavi edilebilir. Kanser ise erken evrede lokal eksizyon, LEEP, KONİZASYON gibi cerrahi tedavi yöntemleri ile tedavi edilebilir. İleri evre kanser için ise cerrahi, kemoterapi, radyoterapi diğer tedavi yöntemleridir.
HPV VİRÜSÜNDEN KORUNMANIN YOLLARI
HPVnin en son 9’lu aşısı çıkmış bulunmaktadır. HPVnin yüksek riskli olan 9 alt suşuna karşı % 100 e yakın koruma sağladığı biliniyor.9 yaşından itibaren kız erkek tüm çocuklara öneriliyor. Özellikle cinsel aktivitesi başlamadan aşı olunursa koruyuculuğu daha yüksek oluyor. Aslında virüsle bulaş olduysa bile ya da virüsün yol açtığı lezyon hastalık oluşsa dahi aşılama öneriyoruz. % 60-85 oranında nüks oluşumunu engelliyor.15 yaşın altında 2 doz (0 ve 6.ay)yeterli iken, üstünde 3 doz(0, 2, ve 6. ay)şeklinde yapılması tüm yaş guruplarında öneriliyor.
ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR yaklaşımını hiç unutmamalıyız. HPV testi ve smear kontrollerini düzenli aralıklarla yaptırmalıyız. HPV den korunmak için tek eşliliğe önem vermeliyiz. HPV aşısını yaptırmalıyız
