Uyuz hastalığının kişiden kişiye 15-20 dakikalık yakın temasla veya ortak kullanılan eşyalar ile hızlıca bulaşabildiğini ifade eden Dermatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Derya Can, özellikle kalabalık alanlara dikkat çekti ve uyuz hastalığının detaylarını anlattı.
Son yıllarda toplumda oldukça sık artan uyuz vakaları yeni bir salgının habercisi olabilir mi?. Uyuz gözle görülemeyen, deri altında kendi kazdığı 1-10 mm’lik tüneller içinde yaşayan bir tür parazitdir. Tüm yaşamını insan derisinde geçirir. Dış koşullarda ise 4-7 gün yaşayabilir.
Uyuz kişiden kişiye 15-20 dakikalık yakın temasla veya ortak kullanılan eşyalar ile bulaşır. Yani basit tokalaşma veya para alışverişi ile bulaşması zordur. Ancak aynı evi veya ortamı paylaşan kişilerde bulaş oldukça kolaydır. Özellikle toplu taşıma araçları, hastaneler, bakım evleri, yurtlar bulaşın kolaylaştığı ortamlardır.
Şikayetler bulaştan 3-6 hafta sonra başlar. En sık göbek etrafı, kasıklar, genital bölge, el, ayak bileği ve parmak araları gibi kıvrım yerlerinde küçük kırmızı kabarcıklar ve sivilceler ile gece artan kaşıntı görülür. Bazen kaşıntıya bağlı açılan yaralara diğer mikroplar da eklenebilir ve ateş oluşabilir. Eğer uyuz tamamen tedavi edilmezse belirli bir süre sonra tekrar ortaya çıkar.
Tedavide kesinlikle evde hazırlanan karışımlar kullanılmamalı. Hekimler tarafından özel olarak hazırlatılan kükürtlü veya sülfürlü karışımlar, permetrin içeren losyonlar ile ivermektin içeren haplar kullanılablir.
Tedavide bilinmesi gereken 10 altın kural:
1.Şikayet olsun veya olmasın farketmez aynı evde veya aynı koğuşta yaşayan herkes tedavi edilmelidir.
2.Tedavi tüm herkese aynı anda uygulanmalıdır.
3.Tedavi 10 gün ara ile mutlaka 2 kez tekrar edilmelidir.
4.Sürme ilaç kullanılacaksa sedece şikayet olan yere değil, boyundan aşağı tüm vücuda uygulanır. Sürme ilaç kullanırken abdest alırken veya el yıkarken ilaç su ile yıkanacağı için sonrasında yıkanan alana tekrardan ilaç sürülmelidir.
5.İlaç kullanılan gün mutlaka eşyalar da temizlenmeli. Bunun için elbiseler, nevresimler, havlular, koltuk kılıfı ya 60 derecede ısıda yıkanıp, buharlı ütü ile ütülenir ya da poşetlere konur, ağzı sıkıca kapatılır 7-10 gün boyunca havasız bekletilir. Halılar yüksek vakumlu elektrikli süpürge ile temizlenip poşetlenir yine 7-10 gün ağzı sıkı bir şekilde kapalı bekletilir. Kullanılan tüm kıyafetler kirli kabul edilmeli. Dolaptaki temiz kıyafetlerin arasına konulmamalı. Eğer konulursa dolaptaki tüm eşyaların tekrar temizlenmesi gerekir.
6.Sürme ilaç vücudu kurutup, tahriş edebilir bu da kontakt ekzemaya ve kaşıntının artmasına neden olabilir. Kaşıntı arttı diye sürekli tekrar tekrar ilaç sürmeye devam edilmemeli, tedavi sonrasında 10 gün boyunca nemlendirici losyonlar kullanılmalı.
7.Başarılı bir tedaviden sonra bile uyuzun atıklarına bağlı 2-6 hafta daha kaşıntı devam edebileceği unutulmamalı.
8.Kremler serin yerde muhafaza edilmeli. Kesinlikle evde yapılan ilaçlar denenmemeli.
9.Kortizonlu merhemler ve doktor tarafından önerilmeyen kaşıntı kremleri asla kullanılmamalıdır.
10.Bebeklere ve gebelere doktorların hazırlattığı özel karışımlar tercih edilmeli.