Giriş
Bodrum, Marmaris ve Fethiye gibi dünyaca ünlü tatil cennetleri, uluslararası marka olmuş Datça, Köyceğiz, Milas, Seydikemer gibi ilçeleri; Dalyan, Ölüdeniz, Kayaköy, Akyaka, Saklıkent, Kelebekler Vadisi, Sedir Adası gibi turizm alternatifleri; 1.500 kilometreye yakın kıyı bandı ve çoğu mavi bayraklı yüzlerce plajıyla adeta istiridyenin içindeki saklı inci Muğla...
Güneşin, mavinin ve yeşilin boyadığı bu kent, turizm cenneti olarak biliniyor ama tarımı da önemli. Sayısız zeytin ağaçları, narenciye üretimi, su ürünleri ve arıcılıkla da ülke ekonomisine katkı sağlıyor. Bu yaz, bu cennetin koylarını, ormanlarını yangınlarda kaybettik. Bugünlerde ise Bodrum, Milas ve Marmaris kaybettiği o rengi yeniden yeşertmeye çalışıyor. Geçen hafta yanan yerleri gezdiğimiz Marmaris’te, içimiz o kara ağaçların arasında dolaşırken bir kez daha yansa da yeşeren umutları da gördük.
80 İLE YEREL TOHUM
Muğla’da, Büyükşehir Belediyesi’nin tarım ve hayvancılığa verdiği destekler dikkat çekiyor. Türkiye’nin 80 iline yerel tohum dağıtan Büyükşehir Belediyesi, birçok üretim projesini de hayata geçiriyor. Özellikle kadınlara yönelik yaptığı tarım ve hayvancılık yatırımlarıyla vatandaşın geçim kaynağına destek olunurken, Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Osman Gürün, “Nüfusunun büyük oranı kırsalda yaşayan ancak turizm kenti olarak bilinen şehrimizde asıl üretim kaynağının tarım olduğu gerçeğine göre hareket ediyor, üretimin artırılması konusunda vatandaşımıza destek projeleri yürütüyoruz” diyor.
TOPRAK HARİTASI ÇIKARILDI
Başkan Gürün, sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Üretim sürecinde vatandaşların yanında olmak ve şehrimizdeki ürün çeşitliliği ile miktarını artırmak için tarım ve hayvancılığa yönelik önemli projeleri hayata geçiriyoruz. Çiftçiye 131 bin meyve fidesi, 1151 ton patates ve yem bitkisi tohumu ile 798 kıl keçisi desteğinde bulunurken, temiz petek projesiyle de 49 bin 695 peteğin şoklamasını yaparak, arıcılara önemli katkı sağladık. Pazarlama alanında da çiftçilerle birlikte hareket ediyoruz. İçinde bulunduğumuz ekonomik koşullar, üretimin ne kadar değerli olduğunu bir kez daha gösterdi. Muğla’da çıkardığımız toprak haritasıyla, çiftçilerimizin arazilerini analiz edip, dönüm başına en çok gelir hangi üründen elde edilir belirliyoruz. Bu ürünlere göre çiftçilerimize fide, fidan, tohum hibesi yapıyoruz. Dikim yapıldıktan sonra ürünün yetiştirilme sürecine kadar teknik destek sağlıyoruz. Son olarak, ürünlerin pazarlanması konusunda dünya çapında satış yapan ‘MELSA’ şirketimizle destek veriyoruz. Yani ürünün dikiminden pazarlanmasına kadar üreticimizin yanındayız. Şehrimizin güzelliklerini geleceğe taşımak, tarım, turizm, kültür başta olmak üzere, tüm öğeleriyle bir dünya markası olan Muğla’mıza hizmet etmekten gurur duyuyoruz.”
ÇAM BALI BİTMEDİ
Dünyada çam balı denince akla Türkiye, Türkiye’de ise Marmaris gelir. İlçenin doğal ve tarihi özelliklerini ön plana çıkarmak amacıyla 2012’de Marmaris Ticaret Odası’nın (MTO) farkındalık projesi ‘Marmaris Bal Evi’ hayata geçiriliyor. Burası, arıcılık tarihine ışık tutuyor, çam balı satışına destek veriyor. MTO Başkanı Mutlu Ayhan, “2019’da MTO tarafından alınan Marmaris Çam Balı Coğrafi İşareti, balımızın benzersiz tadı ve dokusunu tescilledi. Asırlardır çam balı üretiyoruz ve ilk defa bir yetkili kurum kalitesini onayladı. Orman yangınlarında arılıklarımızın ciddi bölümü yandı ve rekolte kaybı yaşadık. Ancak ‘çam balı bitti’ gibi bir durum söz konusu değil. Üretim devam ediyor ve edecek. Yangında bahçe kısmı hasar gören Marmaris Bal Evimizi de eski haline kavuşturacağız” diye konuşuyor.
MARMARİS KÜLLERİNDEN DOĞUYOR
Türkiye, 2021 yazında orman yangınlarıyla sarsıldı. 28 Temmuz’da Antalya Manavgat’ta başlayan ve pek çok şehre yayılan yangınlar, yüreğimizi yaktı. 49 ilde çıkan 299 orman yangınında sekiz kişi hayatını kaybetti, yüzbinlerce hektar orman küle döndü, çok sayıda hayvan yaşamını yitirdi. 29 Temmuz’da Türkiye’nin turizm cenneti Muğla’nın Marmaris ilçesine de sıçrayan, Armutalan Mahallesi’ndeki ormanlık alanda başlayan yangın; İçmeler, Hisörönü, Osmaniye, Turunç, Turgut ve Yeşilbelde’yi etkisi altına almıştı. 5 Ağustos akşamı kontrol altına alınan yangında, yaklaşık 13 bin 600 metrekare ormanlık alan yanmış, 255 yapı zarar görmüştü. Soğutma çalışmalarının ardından Orman Bölge Müdürlüğü, yanan alanların temizlenmesi için harekete geçti. Marmaris’te şimdi, belediyenin de desteğiyle yaralar sarılıyor. Doğa kendini yeniliyor; zarar gören kızılçam ağaçlarının dipleri ve yerleşim yerlerine yakın alanlar yeşilleniyor. Turizm sektöründe de gelişmeler yaşanıyor.
'MARMARİS SİZİ ÇAĞIRIYOR’
Salgının ardından normalleşme süreciyle turizmin toparlanması beklenirken, yangının meydana geldiğini hatırlatan Marmaris Belediye Başkanı Mehmet Oktay, “Turistlerin yüzde 90’ı ilçeyi terk etti. ‘Marmaris sizi çağırıyor’ vurgusuyla turizmi canlandırmaya çalışıyoruz. Yerli turistlerin yanı sıra Rusya, Ukrayna ve Arap ülkelerinden de turist aldık. Ana pazarımız İngiltere’nin 17 Eylül’de Türkiye’yi kırmızı listeden çıkarmasıyla, küçük de olsa hareketlilik yaşandı. Önümüzdeki sezon için beklentimiz çok yüksek. Spor turizmi, eko turizm, kültür ve doğa turizmi gibi alanlarda projeleri hayata geçirmek için fizibilite çalışmaları devam ediyor. Turizmle ilgili tüm kurumların görüşünü almak, onları sürece dahil etmek ve sorunların çözümü için ‘Turizm Üst Kurulu’nu kurduk” diye ekliyor.
‘HÂLÂ GÜZEL’
O dönem oluşan ‘Marmaris tamamen yandı’ algısından yakınan Marmaris Belediye Başkanı Mehmet Oktay, “Evet büyük yara aldık ama Marmaris hala güzel, hala keyifli ve hala dünyanın incisi...” diyor. Yangın süresince yapılan çalışmalardan söz eden Oktay, “750 personelimiz 24 saat sahada görev yaptı. Çağrı, yardım ve acil durum merkezleri kuruldu. Yardım toplanıp ihtiyaç sahiplerine ulaştırıldı. Yangında kurtarılan hayvanlar, belediyenin bakımevine getirildi. Tahliye edilen vatandaşlara konaklama imkanı sağlandı” diye konuşuyor.
50 BİN FİDAN DİKİLDİ
Başkan Oktay, yangın sonrası yapılan çalışmaları ise şöyle özetliyor:
“152 haneye gıda, hijyen ve giyecek yardımı yapıldı. Hasar gören yapıların tadilatlarına başlandı. 50 aileye beyaz eşya gibi ürünler dağıtıldı. Hayvanlarını kaybeden köylülere, 257 keçi verildi. Orman Genel Müdürlüğü’nce yanan ağaçların kesimi başlandı. Bin 500 hektar alanda 710 bin metreküp ağacın kesildiği, 220 bin metreküpünün ihale edilerek satıldığı belirtildi. Müdürlük, İçmeler’de ağaç dikim etkinliği düzenledi. Yangın şehitleri Görkem Hasdemir ve Şahin Akdemir adına oluşturulan hatıra ormanına, 50 bin fidan dikildi. Ahbap Derneği ile ‘Yangın Çalıştayı’ düzenlendi.”
UNUTULAN TARIM GÜN YÜZÜNE ÇIKIYOR
Marmaris, turizm kenti olmasının yanı sıra endemik bitkileri, yer fıstığı, sığla ağacı, coğrafi işaretli çam balı ile çok önemli bir tarım merkezi. Marmaris’i sadece turizmle değil, diğer unsurlarıyla da bütünleşmiş bir kent haline getirmek istediklerini söyleyen Başkan Oktay, unutulan tarımı canlandırmaya yönelik projelerini şu sözlerle anlatıyor: “Ana hedefimiz, ata topraklarının satılmasını önleyerek yeni neslin tarımla uğraşmasını sağlamak. Marmaris Tarım Kooperatifi’nin kurulmasına öncülük ettik. Tarımsal üretimi teşvik etmeyi ve Marmaris’e has ürünleri dünyaya tanıtmayı amaçlıyoruz.”
TOHUM DÖNGÜSÜYLE YER FISTIĞI HASADI
Başkan Oktay tarım projelerini anlatmaya şöyle devam ediyor:
“Turgut köyünde belediyenin tarlasına yer fıstığı ekip bir ton ürün aldık. Fıstıkları tohumluk olarak çiftçilere dağıttık. Patates ektik; ürünleri ihtiyaç sahiplerine ulaştırdık. Zeytin hasadı yaptık, yağ ürettik. Diğer köylerdeki tarlalarımızda da farklı ürünler üretilecek. Defne üretiminin de merkezi Marmaris. Dünya piyasalarına yüzde 80 buradan ihracat yapılıyor. Köylüden defne yaprağı alıyoruz. Hem köylü kazanıyor hem kooperatifin önemi anlaşılıyor. Kadın Emeğini Değerlendirme Kooperatifi’ni kurduk. Kadınların el emeği tüketiciyle buluşuyor. Marmaris Çam Balı Coğrafi İşaret Belgesi almaya hak kazanan 10 arıcıya sertifika verdik.”
Türkiye’de çam balı üretiminin yüzde 80’i Muğla’da yapılıyor. En çok üretim Marmaris’te. Dünyaca ünlü Marmaris çam balı, 2019 yılında ‘coğrafi işaret tescil belgesi’ni aldı.
