Giriş
Bereketli topraklarımızda yetişen, kalitesiyle ve lezzetiyle fark yaratan tarım ürünlerini barındıran Ege Bölgesi’nde; üreticinin aylar süren emeğininin karşılığını alacağı, ürünü kaldırdığı vakit yani hasat mevsimi başladı. Bitki ve ağaçların tarladaki, bağdaki, bahçedeki yolculuğunun sonu olan hasat zamanında; coşku ve sevinçle bağlara, yaylalara gerekli hazırlıkları yapmak üzere gidilir, yerleşilir. Hasat zamanında, yörenin en enfes yemekleri yapılır, gelenekselleşmiş şenlikler ve festivaller düzenlenir. Toplanacak ürünlerin sergilenmesi için tezgahlar, işliklere hazır hale getirilir.
TANE TANE ŞİFA: ZEYTİN
Tarihi 8 bin yıl öncesine kadar dayanan zeytin, tüm medeniyetlerde bereket, barış, uzun ömür ve olgunluk değerlerini temsil eder. Zeytin ağacı akıl ve zaferin, zeytin dalı barışın, zeytinyağı da saflık ve sadeliğin sembolü olmuştur. Zeytin ağacı, bu topraklara bahşedilmiş en büyük zenginliklerden biridir. Geçmişi antik çağa dayanan zeytincilik kültürünün geliştiği coğrafyada yaşamanın ayrıcalığını yaşıyoruz. Her öğünümüzü lezzetlendiren, tane tane şifa kaynağı zeytin, Akdeniz Bölgesi’nin insanlık tarihine en büyük armağanı. Dünya sofralarında da yerini alan zeytinimiz, ülkemizde en çok Ege Bölgesi’nde yetiştiriliyor. İzmir, Manisa, Aydın, Denizli ve Balıkesir’de zeytincilik önemli yer tutuyor. Ekim ve kasım ayları ise zeytin hasadının başladığı zamandır.
İHRACATTA REKOR KIRDI
Zeytin ve zeytinyağı sektörünün toplam ihracatı 2022/23 sezonunda toplam 922 milyon dolara yükselerek rekor kırdı. Ancak bu yıl sadece bizde değil tüm dünyada rekolte beklentileri son beş yılın en düşük seviyelerinde. Zeytin üretiminde bu yıl yaşanan düşüşte; küresel iklim değişikliğinin neden olduğu aşırı sıcaklığın, şiddetli doğa olaylarının ve kuraklığın önemli bir etkisi olduğunu söyleyebiliriz.
VİTAMİN DEPOSU: MANDALİNA
Kışın geldiğini haber verir mandalina. Soğuk kış aylarında turuncu rengiyle insana daha ilk görüşte enerji verir… Lezzetin et tatlısı, C vitamini deposu mandalina, tadıyla ayrı kokusuyla ayrı keyif verir… Mandalinanın, vücudun bağışıklığını güçlendirip hastalıklara kalkan olmasının yanı sıra birçok faydası var. Bol miktarda lif ve protein içeren, E ve C vitamini açısından zengin olan mandalina şifa kaynağı. Satsuma cinsi ise hem iç tüketim hem de ihracat açısından önemli. Bu yıl 2022’ye göre önemli bir verim artışı beklenmiyor. Mandalina üretimi 2021’de 114 bin ton, 2022’de 256 bin ton olarak gerçekleşti. Bu yılki beklenti ise 300 bin ton civarında.
MİLAS’TA ‘BİN YILIN TADI 100 YILIN UMUDU' VAR
Türkiye’nin ilk AB coğrafi işaretli zeytinyağı olan Milas Zeytinyağı ve Milas zeytininin üretildiği Muğla’nın Milas ilçesinde ‘Zeytin Hasat Şenliği’nin 9’uncusu düzenlendi. “Bin yılın tadı, 100 yılın umudu” sloganıyla 11-12 Kasım’da gerçekleştirilen şenlikte, şeflerin yaptıkları zeytinyağlı yemekler lezzet şöleni yaşattı. Şenlikte ünlü sanatçılar sahne alırken, şiir dinletileri ve paneller de ilgi gördü. “Zeytin Temalı Karya Defilesi” beğeni ile izlendi. Şenliğin son bölümünde ise mahallelerarası yemek yarışması düzenlendi.
STANTLARI GEZDİLER
Milas Belediye Başkanı Muhammet Tokat ile Milas Ticaret ve Sanayi Odası (MİTSO) Başkanı Reşit Özer, Milas zeytinyağının ve yağlı zeytininin AB coğrafi işareti almasının önemini vurgulayarak hasadın bereketli olmasını diledi. MİTSO’nun girişimleriyle alınan coğrafi işaret tescilinin Milas zeytinciliğinin markalaşmasına büyük katkı sağladığını söyleyen MİTSO Başkanı Reşit Özer, şenlik alanına kurulan stantları tek tek gezerek, çalışmalar hakkında bilgi aldı.
MENDERES’TE RENKLİ ŞENLİK
Menderes Belediyesi’nce 11-12 Kasım’da “Gümüldür-Özdere Mandalina Festivali” düzenlendi. İki gün boyunca mandalinaya dair her şeyin yer aldığı festival kapsamında ikramlar, yarışmalar, konserler, çocuk oyun parkurları ve çeşitli sürprizler katılımcılarla buluştu. Festivalin önemine değinen Belediye Başkanı Erkan Özkan, ‘’Tarıma yönelik çalışmalarımızla verimli topraklarımızın bereketini artırma gayreti içerisindeyiz. Bu gayreti gösterirken üreticimizin sesi olmaya özen gösteriyoruz. Bu hizmetleri sağlarken hem ürünlerimizin hem de ilçemizin tanıtımına dair adımları da atıyoruz. Geleneksel festivalimiz de bu çalışmalarımızın somut örneği. Geçmişimizin izlerini taşıyan, geleceğimize de miras olan mandalina, bizler için ayrı yere ve öneme sahip. Dünyanın en kaliteli mandalinasının yetiştiği bu topraklara ne yapsak az” diye konuşuyor.
COĞRAFİ İŞARET ALINDI
Menderes’te toplam 15 bin dönüm mandalina bahçesi bulunuyor. Yıllık rekolte ise yaklaşık 27 bin ton. 2020’de coğrafi işaret alınan Gümüldür Mandalinası üreticiliği, özellikle Özdere, Gümüldür ve Ahmetbeyli mahallelerinde büyük yer tutuyor. Bölgenin iklim koşullarına çok iyi adapte olan satsuma mandalinası çekirdeksiz olduğu için Avrupa ülkelerinde de sevilerek tüketiliyor.
JAPONYA’DAN GÜMÜLDÜR’E UZANAN YOLCULUK
Japonya’daki çok sıkı koruma önlemlerine rağmen, Moğol asıllıbir Türk tarafından birkaç satsuma mandalinası fidanı Batum’a getirilmiş ve oradan da Rize’de yetiştirilmeye başlanmış. Satsuma mandalinası, kısa bir süreliğine Rize Mandalinası olarak tanınmış. Ancak 2. Dünya Savaşı sonrasında bölgede çay ve fındık yetiştiriciliğine ağırlık verilince mandalina yetiştiriciliği yerini bu ürünlere bırakmış. Bu süreçte Rize’den getirilen satsuma fidanları Gümüldür topraklarına ekilerek çok iyi sonuçlar alınmış.
‘ÖLMEZ AĞAÇ’ GÖLGESİNDE FESTİVAL
Bu yıl 18’incisi yapılan Ayvalık Uluslararası Zeytin Hasat Festivali; renkli programlarla ilgi odağı oldu. ‘Zeytine Minnet’ yürüyüşüyle başlayan festival, Cunda’daki hasat ve zeytinyağı sıkımı ile devam etti. Özellikle panel ve sergilerin yoğun ilgi gördüğü festivalle ilgili konuşan Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, “Coğrafi işaret sahibi olması nedeniyle zeytinimiz, dünya çapında biliniyor. Hasat Festivali, kentimizin turizmine de güç katıyor. Zeytinyağından aldığımız sağlıklı tatlar ile gelecek yıl yapılacak hasat festivalini iple çekeceğiz” diyor.
BURSA’NIN MARKA TARIM ÜRÜNÜ
Bursa’nın marka tarım ürünlerinden olan zeytinde hasat bereketi, Büyükşehir Belediyesi’nce düzenlenen törenle başladı. Gemlik’te zeytin hasadına katılan Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, tarıma olan desteklerinin artarak devam edeceğini belirterek, “zeytin hali” oluşumu konusunda da çalışmaların sürdüğünü müjdelerken, “Ülkemizdeki toplam zeytin üretiminin yaklaşık yüzde 20’si Bursa’da gerçekleşiyor. Geçtiğimiz üretim sezonunda 187 bin 692 ton sofralık zeytin üretimiyle Bursa ikinci sırada yer aldı” bilgisini paylaşıyor.
SEFERİHİSAR ‘TURUNCU BAYRAM’A HAZIRLANIYOR
Seferihisar’ın köklü geleneklerinden biri olan “Mandalina Şenliği” bu yıl 23’üncü kez yapılacak. Seferihisar Belediyesi’nce 10 Aralık Pazar günü gerçekleştirilecek olan şenlik için hazırlıkların sürdüğünü belirten Belediye Başkanı İsmail Yetişkin de “Seferihisar’ın köklü tarihi ve verimli toprakları var. Bu topraklarda üretim her zaman sanatla iç içe yaşatılmıştır. 23 yıllık Mandalina Şenliği geleneğine de sahip çıkarak yaşatmaya devam ediyoruz” diyerek, herkesi şenliğe davet ediyor.
BEREKETLİ DENİZLER ÜLKESİ
Denizde yapılan tarım faaliyetleri içerisinde balık yetiştiriciliği, ülke ekonomisi ve kaliteli protein ihtiyacının karşılanması konusunda oldukça önemli yer tutuyor. Balığın, Türkiye’nin canlı hayvan ihracatında Avrupa Birliği ülkelerine ve Amerika’ya gönderilen tek ürün olması, balık yetiştiriciliğinin ulaştığı yüksek kalite standartlarının ispatı olarak tescilleniyor. Üstelik sektörün dünyada her yıl verdiği Premium kalite ve lezzet ödülü, üreticilerimiz tarafından gururla ülkemize kazandırılıyor.
Aşırı ve bilinçsiz avcılığın yanı sıra olumsuz çevresel faktörlerin etkisi ile dünyada doğal balık ve diğer su ürünleri kaynaklarının hızla azalmakta olduğunu belirten İzmir Su Ürünleri Yetiştiricileri ve Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ufuk Atakan Demir, şunları söylüyor: “Doğal stokların giderek azalması ile ortaya çıkan açığı, yetiştiricilik faaliyeti diğer bir ifadeyle kültür balıkçılığı ile kapatmak mümkün. Yetiştiricilik yapmaya uygun su kaynakları bulunan ülkemiz, bu konuda çok şanslı. Ancak sürdürülebilirlik açısından çevresel tedbirlerle su kaynaklarının korunması ve planlı kullanımı oldukça önemli.” Ege İhracatçı Birlikleri adına Sinan Kızıltan’ın değerlendirmeleri ise şöyle: “Türkiye’nin su ürünleri ihracatı 2023 Ocak- Ekim döneminde yüzde 6’lık artışla 1 milyar 321 milyon dolardan 1 milyar 404 milyon dolara çıktı. Türkiye’nin su ürünleri ihracatının 947 milyon dolarlık dilimi Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği üyelerince gerçekleştirildi. Ege Bölgesi, su ürünleri ihracatından yüzde 68 pay aldı.”
