Giriş
Altın bu yılın gözde yatırım araçlarından biri. Ancak belli dönemlerde al-sat makası bir hayli açılabiliyor. Yani tasarruf sahibi daha alırken altından yüzde 4-5 zarar edebiliyor. Bu gibi durumlara karşı alternatif stratejiler geliştirmek mümkün. Altın fonları ve Darphane Sertifikası (Altıns1) ‘al-sat’ makasının en düşük olduğu seçenekler olarak öne çıkıyor.
Altın fiyatları hem ülkelerin para birimine hem de global arenada ons (31.1) fiyatına göre belirleniyor. Dünya ekonomilerinin barometresi niteliğindeki altın, yatırımcılar açısından her dönem güvenli bir liman olarak görülüyor. Bu özelliği nedeniyle jeopolitik risklerin arttığı dönemlerde para altına hücum ediyor. Sadece bireyler değil ülkelerin merkez bankaları da riskli ortamlarda altın stokluyor. Altın Amerika Merkez Bankası’nın (Fed) faiz kararlarına ve dünyadaki likiditeye de çok duyarlı.
YÜZDE 40’I AŞAN DEĞER ARTIŞI
Son dönemde ABD’den gelen veriler ve Fed yetkililerinin yaptığı açıklamalar eylül-ekim gibi faiz indirimlerinin başlayacağına işaret ediyor. Bu nedenle dolar endeksi geri çekilirken, altın fiyatları rekordan rekora koşuyor. Rusya-Ukrayna savaşı bir türlü sona ermezken, Ortadoğu’da artan gerilim, hatta 3’üncü dünya savaşı senaryoları yatırımcıların sepete sarı metali de eklemesinde etkili oluyor. Bu nedenledir ki ons altın yılbaşından bu yana dolar bazında yaklaşık yüzde 22, gram altın ise TL bazında yüzde 41 değer kazandı.
HER MECRADA FARKLI FİYAT VAR
Altında yükselişin süreceğiyle ilgili beklenti devam ederken, son dönemde imkanı olanlar da farklı yöntemlerle altına yatırım yapıyor. ‘Kuyumcudan’, ‘bankadan’, ‘internet sitelerinden’, ‘rafineriden’, ‘borsadan’ ve ‘yatırım hesabından’ altın almak mümkün. Ancak her mecranın fiyatı ve al-sat farkı değişiyor. Gramın fiyatı hesaplanırken ons altının güncel değeri ile o anki dolar/TL çarpılıyor. Bulunan tutar 31.1’e bölününce gram altının fiyatı ortaya çıkıyor. Fakat serbest piyasada maalesef bu teorik fiyat işlemiyor. Örneğin; gram altın bu hesapla dün 2 bin 755 liraydı. Ancak serbest piyasada gram 2 bin 820 liradan satılıyordu.
FİZİKİDE İLK ADRES KUYUMCU
Altıncıların önemli bir kısmı fiziki alımı tercih ediyor. Bu kapsamda kuyumcular ve döviz büroları ilk tercihler olarak öne çıkıyor. Kuyumcunun bulunduğu lokasyona göre fiyatlar değişiyor. En düşük fiyat farkı İstanbul Kapalıçarşı’da. Burada gramın al-sat farkı 35-40 lira seviyesinde. Farklı semtlerde bu fark 50 liraları aşabiliyor. Bu noktada ne kadar altın alınacağı ne kadar süre tutulacağı iyi hesap edilmeli. Örneğin 20 gram fiziki altın 30 lira pahalıya alınırsa 600 lira fazladan para ödenmiş olur. Gram başına küçük görünen tutarlar iyi hesap edilmeli.
BANKADA 100 LİRAYA VARAN FARK
Döviz ve emtia piyasalarında hareketlilik olunca bazı bankalar al-sat makasını iyice açıyor. Özellikle seçimlerden önce yüzde 10’a varan farklar yaşanmıştı. Bu sıralar fark yine artmaya başladı. Bazı bankalarda gram başına 95-100 liralara varan farklar görülebiliyor. Bir başka ifadeyle bankadaki altın hesabına altın alan bir vatandaş daha alırken yüzde 3-4 civarı zarar ediyor. Yani bu farkın kapanması için gram altının bu fark kadar yükselmesi gerekiyor. Altın yatırımında bu makas hiç de az değil. Dolayısıyla en avantajlı alternatifler değerlendirilmeli.
İNTERNET SEÇENEĞİ PAHALI GELEBİLİR
Fiziki altında kuyumcular olduğu kadar internet siteleri de tercih ediliyor. E-ticaret sitelerinin neredeyse tamamında farklı ayar ve gramajda altın satışı yapılıyor. Bu platformlardaki altınlar kredi kartıyla tek çekimde alınabildiğinden fiyat farkı bir miktar yüksek. Örneğin gram altın 2 bin 820 lirayken, e-ticaret sitelerinde 3 bin 300 liraya varan fiyatlara rastlamak mümkün. Kuyumcuya göre yaklaşık 500 liralık böyle bir fiyat farkı varken ‘Uzun vadeciyim, bu farka takılmam’ demeyin. Çünkü bu fiyatla 5 gram altında 1 gram zarar edersiniz. Yine yetkili rafineriler kendi internet siteleri üzerinden altın satışı yapıyor. Kartla veya havale ile altın alımı yapılabilen rafineri sitelerinde de fiyatlar Kapalıçarşı’da olandan 300-350 lira fazla. Dolayısıyla sırf almak için altın almayın, 1 liranın hesabını yapın.
EN DÜŞÜĞÜ BURADA AMA...
Kuyumcuya gidemem’, ‘Kart da pahalı oluyor’ diyenler için öne çıkan ve al-sat farkı düşük iki alternatif bulunuyor. Bunlardan ilki ‘Darphane Altın Sertifikası’ (ALTIN.S1), diğeri ise altın fonları. ‘ALTIN.S1’de alım satım makası 1 lira. Her bir sertifika (1 lot) 0.995 saflığında 0.01 gram altını temsil ediyor. 100 lot sertifika 24 ayar 1 gram altına denk geliyor. Hesabında 50 gram (5000 lot) ve üzeri altın olan Darphane’den fiziki talepte bulunabiliyor. ALTIN.S1’in dünkü kapanış fiyatı 28.49 liraydı. Yani gram altın karşılığı 2 bin 849 liraya denk geliyor. Sertifikanın da kuyumcudaki altın fiyatından 30-40 lira yüksek olduğunu belirtelim. Bu farkın oluşması borsada hisse senedi gibi işlem görmesinden kaynaklanıyor. Yani talep arttığında serbest piyasa fiyatının da üzerine çıkabiliyor. Burada fiyat dengesi arz ve talebe bağlı. Ancak piyasadan olağanüstü farklı fiyatlar oluşmuyor.
FON NEREDEN ALINIR?
Altına kuruş kuruş uzun vadeli yatırım yapmak isteyenler için fonlar dikkat çekiyor. Kuruma göre değişmekle birlikte altın fonlarının adet fiyatları 50 kuruş ile 1 lira arasında bulunuyor. Yani hesabınızda ne kadar para varsa o tutarda fon alabilirsiniz. Fonlar fiziki altın gibi saklama derdinden kurtarıyor. Altın fonunda günlük tek fiyat açıklanıyor, alım-satım farkı bulunmuyor. Sadece günlük fiyat farkı oluşuyor. Tüm bankaların mobil uygulaması üzerinden açılacak yatırım hesabı yoluyla altın fonu alımı mümkün. Fona yatırımda stopajı unutmamakta fayda var. Altın fonundaki kazançtan yüzde 7.5 stopaj kesiliyor. Bir de yıllık yüzde 1-2 arasında fon yönetim ücreti kesiliyor.
