Giriş
Hayatın her alanında örnek olan annelerimizin tasarruf konusunda bize sağladığı fayda çok büyük. Zor şartlarda ev geçindirmeyi başaran, bunu yaparken adeta tasarrufun kitabını yazan annelerin bu davranışları gelecek nesle de örnek oluyor. İşte pratik hayatta basitçe uygulanabilecek, israfı önleyen anne taktikleri...
Tasarruf adına annelerden öğrenilecek o kadar çok şey var ki... Onlar evdeki hiçbir şeyi ziyan etmez, artan yemekleri çöpe dökmez mutlaka değerlendirir, eskiyen kıyafetleri onarıp tekrar kullanılır hale getirir, çayın demini bile bitkilerin dibine döker, fazla suyu lavaboya dökmez çiçeklerini sular, pazar alışverişinde üç kuruşu artırmaya çalışır...
Bu alışkanlıkları hepimizin kazanması şart. Biz de ‘8 Mayıs Anneler Günü’nü kutlamaya hazırlanırken onlardan çocuklarına geçen ve tüm bireylerin fikir sahibi olması gereken tasarruf davranışlarını araştırdık. Sadece bunları bile dikkate alsanız bütçenizde önemli bir fark oluşturabilirsiniz.
MARKET ALIŞVERİŞİ
Anneler zor şartlarda ev geçindirmeyi başarıyor. Bunun da nedeni çok ince düşünüp, ince hesap yapmaları. Örneğin market alışverişine gittiklerinde mutlaka fiyat karşılaştırması yaparlar. Muadil ürün fiyatlarına bakarlar.
Geçim derdi olsa da olmasa da bunu yaparlar, çünkü bu alışkanlık onlara annelerinden geçmiştir. Her kuruşun kıymetini bilirler ve 3-5 liralık tasarrufu küçümsemezler. Tasarruf onlar için bizim de örnek almamız gereken bir yaşam biçimidir.
YAMA VE TAMİR
Anneler, kendi zamanlarının gereksinimi olarak eskiyen, deforme olan, yırtılan ve küçülen tüm kıyafetleri tekrar giyilir hale getirmek için çaba harcar, yaratıcı hünerlerini kullanırlar. Bu nedenle ellerinde iğne, iplik eksik olmaz.
Son dönemde kıyafetlerin cep yakması, annelerin bu tasarruf yöntemini sürdürmenin ne kadar önemli olduğunu ortaya koydu. O yüzden örneğin; sağlam bir çorabı ‘dikiş yerinde delik oluştu’ diye atmadan önce bir kez daha düşünün.
Öte yandan kullanım ömrü biten ve tamiri mümkün olmayan kıyafetleri, tekstil ürünlerini ise toz bezi yaparlar, atmazlar. Yine evde bozulan bir aleti atıp yenisini almak yerine tamirat yöntemlerini araştıran anneler, her adımda aile bütçesini düşünür, tutumlulukta örnek olur.
PAZAR ALIŞKANLIĞI
Anneler pazar alışverişinde de ustalaşmıştır. Neyi, nereden alacağını bilir ama tüm tezgahlarda ürün kalitesine göre fiyat araştırmasını yapar. Pazarcıların koyduğu etikete rağmen fiyatını sormayı ihmal etmez.
Fiyat karşılaştırması kadar tazeliğe de dikkat eder, pazarda ön tarafa koyulan ürünün görüntüsüne aldanmaz. İmkan varsa seçerek alma yöntemlerini değerlendirir. Haftalık kullanım alışkanlığına göre ne kadar ürün alacağını da iyi hesap eder.
Yani ‘ucuz’ deyip gerekenden fazla almaz, fazla alınan sebze-meyvenin bir süre sonra çöp olacağını bilir. Özetle ürünün hem tazesini hem uygun fiyatlısını ihtiyacı kadar alır. Gerektiğinde pazarlık yapmayı ihmal etmez. Bu yöntemleri siz de bir yere not alın.
EŞYANIZIN DEĞERİNİ BİLİN
Annelerimizin evinde 20-30 yıllık sehpaya, buzdolabına, halıya rastlamak mümkün. Çeyizlerinden kalan örtü ve perdeler dahi kullanılıyor. Bir eşyanın ekonomik ömrü bitmeden asla atmazlar. Aramızda moda tutkusu nedeniyle 2-3 yılda bir mobilya yenileyen oldukça fazla. İşin özü fazlaca tüketim toplumu haline gelmiş durumdayız. Bin bir zahmetle aldığımız eşyaların kıymetini bilip onların ömrünü uzatmaya çalışmalıyız. Anneler bu konunda da bizlere örnek.
BALKONDA SEBZE YETİŞTİRİR
Anneler, bahçeleri olmasa da balkonlarda ve cam önlerinde zahmetsizce sebze yetiştirmeye çalışır. Pazardan alacağı ürünü çok daha ekonomik bir şekilde elde ederek böylece aile ekonomisine katkı sağlar. Özellikle havaların ısındığı bu dönemde maydanoz, dereotu, yeşil soğan, domates, biber gibi bir çok bitki, balkonda saksıda yetiştirilebiliyor.
MUTFAKTA MUCİTTİRLER
Anneler alışverişte olduğu kadar mutfakta malzemeleri kullanırken de çok dikkatlidir. ‘Ziyan olmasın’ diye patatesin kabuklarını ince ince soyarlar, semizotu saplarıyla salata yaparlar, haşlanmış makarna suyunu çorba yapımında kullanır, akşamdan kalan pirinçleri çorbaya çevirirler.
Yine arta kalan, pörsümeye başlayan tüm yeşilliklerle otlu omlet yaparlar, artan sebze yemeklerini börek içi olarak kullanırlar. Annelerimiz böylece önemli bir tasarruf sağlamış olurlar. Bu alışkanlıkları hepimiz kazanmalıyız.
En fazla tasarruf sağlanabilecek israf kalemi gıda. Gıdada kayıp ve israfın neredeyse yarısı ev içerisinde gerçekleşiyor. Hanelerimizde kişi başı yıllık 90-95 kilogram gıda israfı söz konusu. Dolayısıyla annelerin gıda tasarrufunu kendimize rehber edinmeliyiz.
DAR ZAMAN İÇİN BİRİKİM
- Anneler gerek kendi kazandıklarını gerekse eşlerinin mutfak harcaması için verdikleri paraları iktisatlı kullanırken, birikim yapmayı da başarabiliyor. Bu paralar ailenin en çok ihtiyaç duyduğu bir anda yastıkaltından çıkar. İşte her alışverişte piyasa araştırması yapmayla, gerektiğinde pazarlık etmeyle, kısacası her yerde israftan kaçınarak artan 3-5 liralar damlayarak birikiyor. Hayatı boyunca hiç çalışmamış olmasına rağmen annelerin bu yetenekleri hep şaşırtmıştır.
- Az, çok demeden birikim yapmak, bu birikimlerle altın almak gibi alışkanlıkları hepimiz kazanmalıyız. ‘Kazandığımız ihtiyaçlarımıza anca yetiyor’ demek yerine harcama yapmadan önce biriktireceğiniz parayı kenara koyup, kalanıyla alışverişe çıkmayı deneyebilirsiniz. Böyle bir durumda harcama yaparken daha çok sorguladığınızı ve ince hesap yapmaya başladığınızı fark edeceksiniz.
ANNELERİN TUTUMLULUK ADINA EN ÇOK KULLANDIĞI SÖZLER
- ‘Bir numara büyük al, seneye de giyersin.’
- ‘Tabağındaki yemeği bitir, güzelce sıyır.’
- ‘Dişini fırçalarken, köpüklenirken suyu boşa akıtma.’
- ‘Önünde ekmek kırıntısı kalmasın.’
- ‘Buzdolabının kapısını gereğinden fazla açık tutma.’
- ‘Işıkları boş yere yakma.’
- ‘İşten artmaz, dişten artar.’
- ‘Dolap kıyafet dolu, gerekli değilse yenisini alma.‘
