Giriş
SÜREKLİ ATAKLAR VARDI
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, İstanbul Dolmabahçe’de ekonomi basını yöneticileri, ekonomistler ve akademisyenlerle ‘2019 Değerlendirme Toplantısı’nda bir araya geldi. 2.5 saat süren toplantıda Türkiye ekonomisinin Temmuz 2018’den sonraki süreçte yaşadığı kur ataklarına ve dengelenme sürecine değinen Albayrak, 2020 yılına ilişkin 82 milyonu ilgilendiren çok önemli mesajlar verdi.
HEPSİ BERTARAF EDİLDİ
Toplantıda özellikle 2019’un tüm olumsuzluklara ve belirsizliklere rağmen pozitif bir büyümeyle geride bırakıldığına dikkat çeken Albayrak, “İç ve dış kriz, şok, saldırı, atak... Ne dersek diyelim. Türkiye, 2001 ve 2009’a kıyasla tüm bunları çok başarılı bir şekilde bertaraf etti. 2018 ve 2019 Türkiye ekonomisi açısından travmatik yıllardı” diye konuştu.
TL’YE GÜVENEN KAZANDI
Son 1.5 yılda ekonomide devrim niteliğinde yapısal reformaların yapıldığını aktaran Bakan Albayrak, gerek Ağustos 2018’den bu yana, gerek 2019’un tamamında, TL ve Türk varlıklarına güvenenlerin kazandığını söyledi.
2020’de atılan adımların meyvesinin alınacağını ve yüzde 5’lik büyüme patikasına girildiğini belirten Albayrak, “Çılgın büyüme çılgın küçülme değil, dengeli disiplinli reel büyüme dediğimiz bir stratejiye evriliyoruz” dedi.
VATANDAŞIN BOĞAZINA DOKUNANA FIRSAT YOK
Gerek altyapı gerek ticaret, ürünün tedariki, yönlendirilmesi alanında A’dan Z’ye dönüşüme ihtiyaç olduğunu belirten Albayrak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Antalya’da geçen yıl fırtına oldu. Fiyatlar 6 liralık biber 20-25 liraya, 4-5 liralık patlıcan 15 liraya, 2-3 liralık domates 8-10 liraya çıktığı bir dönem yaşadık.
Sonra bir baktık fırtınadan etkilenen sera alanı toplam Türkiye kapasitesinin binde 8’i, hakikaten zor bir süreç. Ürün tedarik zincirinde ciddi anlamda speküle edilebilecek araçlar, kurumlar ve şahıslar var. Sudan sebeplerle milletin cebi ile oynanmasına izin vermeyeceğiz.
Yakında tarım ve hayvancılık özelinde değişim yaratacak yeni kararlar alınacak. Enflasyonun gıda tarafındaki riskleri kalıcı şekilde ıslah edeceğiz."
VERGİ VE PRİM YAPILANDIRMASI
2020’de destek ve teşviklerin artarak devam edeceğini belirten Albayrak, ekonomideki olumlu gelişmelerin vatandaşın cebine de yansıyacağını söyledi. Esnafın sicil affı beklentisi, öğrencilerin öğrenim kredisi borcu ve vatandaşların vergi, sigorta prim borçlarıyla ilgili yapılandırma olup olmayacağı konusunda da bilgi veren Bakan Albayrak, şunları aktardı:
“Bu konuda bir çalışma yapılıyor. Yapılandırma kararı verilirken bir mağduriyet var mı yok mu ona bakıyoruz. Borcunu düzenli ödeyenle ödememeyi huy edinenleri ayırt edecek bir yaklaşım sergileyeceğiz. Bu konularda sahadan bize de bilgiler ve talepler geliyor. Başka bakanlıklarla birlikte toplumun geniş kesimini etkileyecek, adalet duygusuyla bir çalışma yürütülüyor.”
YENİ İSTİHDAM PAKETİ GELİYOR
2020’nin ince ayar yılı olacağını ifade eden Bakan Albayrak, istihdamı teşvik eden ve destekleyen yeni mekanizmaların devreye alınacağını anlattı. Albayrak, “Dengelenme sürecinin kazanımlarını en net göreceğimiz alan istihdam noktası.
Bu manada 2020 yılı bu iyileşmenin çok daha güçlü bir şekilde görüleceği bir yıl olacak. Bu konuyla ilgili detaya girmeyeyim ama istihdam özelinde de bazı ekstra çalışmalarımız var. İstihdamla ilgili belirlediğimiz 2 tane stratejik çalışma var. Bunu gelecek aylarda ortaya koyacağız” dedi.
EMEKLİLİKTE REFORM
Kıdem tazminatı reformuyla ilgili bir soru üzerine Albayrak şunları söyledi: “Ben meseleye bütünleşik bir emeklilik sistemi olarak bakıyorum. Türkiye, özellikle 2020 yılından sonra artık emeklilik sistemi özelinde ciddi bir reform yapmak durumunda.
Tüm paydaşların menfaatine, herkesin de kazan kazan resmi içerisinde olması gerektiği bir noktada. Dünyadaki en başarılı benzer ve Türkiye’ye uygun örneklerle uyumlu maddeleri çalışarak, Türkiye’ye özgün bir çalışmayı yürütüyoruz. Bu bir ihtiyaç ve zaruret.”
BAŞKA SEKTÖRLERDE DE VERGİ İNDİRİMİ
Mobilyada hemen bu yılın başında KDV yüzde 18’den 8’e inmişti. İndirim hem sektörü hem de vatandaşı rahatlatmıştı. Bakan Albayrak, benzer indirimlerin devam edebileceğinin sinyalini verdi.
Albayrak, vergi indirimlerinde ekonomiye, üretime, istihdama ihracata ve toplam katkı temelinde sektörleri değerlendirdiklerini ve bunları doğru şekilde inceleyerek ele aldıklarını kaydetti.
ÖZEL BANKALARA SAHAYA İNME ÇAĞRISI
PLAZA BANKACILIĞI YERİNE PİYASA BANKACILIĞI
2019, kamu bankalarının gövdesini taşın altına koyduğu bir yıldı. Buna karşılık özel bankalarla ilgili iş dünyasından birçok şikayet geliyordu. Bu konuya değinen Albayrak, 2019’un özel bankalar açısından hem kredi verme iştahı hem de faiz indirme konusunda başarılı bir yıl olmadığını söyledi. Albayrak, kamu bankalarının faiz indirimli kredi vermelerine rağmen 2019’da zarar değil kâr ettiğinin görüleceğini söyledi.
ÇOK ŞİKAYET ALIYORUZ
Anadolu il sohbetlerinde iş dünyasından en çok özel bankalarla ilgili şikayetin geldiğini belirten Albayrak, “Bazı uygulamalar ticari ahlaka uymuyor. 2020 itibarıyla özel bankalar bu sistemin bir parçası olmalı, onlar da değişmeli.
Plaza bankacılığı mı, piyasa bankacılığı mı? Yani sahaya mı ineceğiz, yoksa yüksek katlı binalardan gökyüzünü mü süzeceğiz? Artık sahaya inerek dönüşümün parçası olmalılar” diye konuştu.
ÖZELLEŞTİRİLSEYDİ...
Kamu bankalarının çok önemli görev üstlendiğini belirten Albayrak, “Her gelişmeyi, pozitif manadaki süreçleri önümüzdeki dönemde de yansıtacaklar” dedi.
10 yıl önce kamu bankalarının satılmasını isteyenlerin olduğunu hatırlatan Berat Albayrak, “Allah’tan Cumhurbaşkanımız dirayetli bir duruş gösterdi de buna izin vermedi. Özelleşmiş olsaydı yaşanan türbülansların ekonomiye, esnafa daha büyük etkileri olabilirdi” açıklamasında bulundu.
MÜŞTERİ ARAMAYA BAŞLADILAR
Özel bankaların son biriki aydır faiz oranlarında ciddi gevşemeye gittiğine de değinen Albayrak, tek haneli faizlerle kredi kullandırma konusunda müşterileri aramaya başladıklarını ifade etti.
Albayrak, “Yavaş yavaş bu hareketlenmeyi görüyoruz. İyi gidiyor, daha da iyi olacak. Bu değişim olmak zorunda. Kamu bankaları en ufak iyileşmeyi yansıtacak. Her gelişmeyi, pozitif manadaki süreçleri önümüzdeki dönemde de yansıtacaklar” diye konuştu.
