Giriş
Büyük şehirlerde her geçen gün artan trafiğe karşı alternatif çözüm sunan ve paylaşım ekonomisini canlandıran uygulamalar öne çıkmaya başladı. İstanbul gibi megakentte hem sürücü hem de yolcu bütçesi için fayda sunan bu uygulamayı ilk başlatan Martı oldu. Şirket, ‘Tek Araçla Gidelim (TAG)’ uygulamasıyla şahsi araç ve motosikletlerini paylaşmak isteyenlerle yolcuları buluşturuyor.
MODERN İMECE YÖNTEMİ
Sıfır otomobile ulaşmak her geçen gün zorlaşıyor. Tedarik sorunları, hammadde ve enerji maliyetleri, model yılı değişimleri... Bunların hepsi fiyatlara artış olarak yansımaya devam ediyor. Sıfırda yaşanan fiyat artışları ikinci el piyasasını da yukarı çekiyor. Maliyetlere katlananlar ise yeterli araç olmadığından 2-3 ay sıra beklemek zorunda kalıyor. Ayrıca İstanbul gibi megakentlerde trafiğe kayıtlı araç sayısının ve nüfusun artmasına paralel ulaşım da zorlu hale gelmeye başladı. Toplu ulaşım araçları, taksiler ihtiyaçları karşılamaktan uzak. Bu noktada alternatif çözümlere ilgi her geçen gün artıyor. Bunlar arasında özellikle teknolojiyi kullanarak trafik sorununu çözmeye aday paylaşım ekonomisi için örnek uygulamalar dikkat çekiyor.
ÜCRET VE KOMİSYON YOK
Bunun da son örneği, milyonlarca İstanbullunun ulaşım sorunu için çözümler üreten Martı’nın ‘TAG’ uygulaması oldu. Geçen yılın son aylarında faaliyete geçen uygulama şahsi araç ve motosikletlerini paylaşmak isteyenlerle yolcuları buluşturuyor. Bu yolla araç sahibi maliyetlerini yolcularla anlaştığı makul bir tutarda paylaşıyor. Yani bu platformu kullanan kişiler iki yol arkadaşından farksız oluyor. Martı’nın yolculuktan ücret ve komisyon almadığı uygulama için araç sahiplerinin belli kriteri karşılaması gerekiyor. Hem bunları hem de merak edilen tüm detayları Martı yetkililerine sorduk. İşte çevreye de büyük katkısı olan uygulamayla ilgili detaylar...
MİLYONLARCA DATA İLE YOL ARKADAŞI OLUYOR
TAG uygulaması nasıl çalışıyor, yani sürücü ve yolcu birbirini nasıl buluyor?
TAG’da yapılan yolculuklar hatır taşımacılığı kapsamında gerçekleşiyor ve insanların şahsi araçlarını paylaşmasına imkan tanıyor. Yolculuklara, yolculuk paylaşım bedeline ve zamanlamalara hiçbir şekilde müdahale etmiyoruz. Yolculuktan da hiçbir komisyon almıyoruz. TAG’ın kullanımı son derece kolay. Uygulama üzerinden yolcu gitmek istediği adresi giriyor. Sistem de ona yakın olan sürücülerle yolcuyu eşleştiriyor. Bu eşleştirmenin verimli olabilmesi için Martı, elindeki milyonlarca yolculuktan elde ettiği ulaşım datasını kullanıyor. Bunun için Martı uygulamasından TAG sekmesini seçmek yeterli oluyor.
SÜRÜCÜ İÇİN ADLİ SİCİL KAYDI
Uygulamaya her isteyen dahil olabiliyor mu? TAG sürücüsü nasıl olunur? Araç sahiplerinde aranan özellikler neler oluyor?
Yolcu olarak TAG’ı kullanabilmek için Martı uygulamasına üye olmak yeterli. Sürücü olmak için ise öncelikle ‘TAG Sürücü’ uygulamasını indirmek ve kaydolmak gerekiyor. Hesap bilgileri ve araç bilgileri girildikten sonra, sürücüden istenen belgeler (adli sicil kaydı, ruhsat, ehliyet ve araç fotoğrafları) yüklenerek kullanıcı hesabı oluşturuluyor ve sürücü başvurusu yapılıyor. Kısa sürede sürücü başvurusu incelenip onaylanıyor.
DÜNYADA DA KULLANIMI HIZLA YAYGINLAŞIYOR
Dünyada bu tür uygulama örnekleri var mı, sonuçları nasıl?
Dünyada da yaygınlaşan paylaşımlı yolculuk uygulamalarının örneklerini New York, Londra, Sydney gibi büyük şehirlerde de görmek mümkün. Kullanıcılar bu sayede hem trafiği rahatlatıyor hem de bütçelerine katkı sağlıyor.
TRAFİĞE ÇEVRECİ ALTERNATİF SUNUYOR
Martı, uygulamadan herhangi bir bedel veya komisyon talep etmiyorsa neyi amaçlıyor?
- Martı’nın genel vizyonu trafiği azaltacak, çevreci çözümler sunmak. TAG hizmetiyle de Martı, İstanbul başta olmak üzere şehir içi ulaşım sorununa çözüm sunmayı hedefliyor. Trafik emisyonlarına ilişkin sorunlar, özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde insanların özel araç kullanımıyla daha da büyümekte. Çoğu kişinin araçlarını günlük işe gidip gelme sırasında, kısa mesafeli yolculuklar için kullandığı düşünülürse, son derece verimsiz ve gereksiz bir tabloyla karşılaştığımızı söyleyebiliriz.
- Sera gazı ve zararlı madde emisyonlarını azaltmak için şehirde dolaşan otomobil sayısını azaltacak ve aynı zamanda en sürdürülebilir ulaşım modlarını destekleyecek çözümler bulunmalı. TAG’ın amacı da tam da bu noktada, İstanbul’daki 5 milyon aracın daha efektif kullanılmasını sağlamak ve ulaşım sorununa çözüm geliştirme. Ayrıca kişisel ulaşım maliyetindeki azalma hem sürücü hem de yolcunun bütçesine fayda sağlıyor. Ortak bir araç kullanmanın maliyeti, bireysel bir araca sahip olma maliyetinden daha düşük.
KULLANANLAR MEMNUN
Kullanıcıların uygulamayla ilgili memnuniyetini ölçümleyebildiniz mi?
Hem sürücü hem de yolcu tarafında 1 kere kullananın tekrar kullandığını söyleyebiliriz. TAG ile İstanbullunun bekleme ya da ulaşım aracı bulamama sorununa çözüm yaratıldığı, hızlı oluşum için çözüm olunduğu bu örnek veri ile ortaya çıkıyor.
Mobilite ve paylaşım uygulamalarının yanında başka ne gibi entegre uygulamaları devreye almayı planlıyorsunuz?
Martı olarak trafiğe çözüm olacak her türlü girişim için çalışmalarımız devam ediyor.
İSTANBUL’UN ARAÇ PROFİLİ
İstanbul’da trafiğe kayıtlı araç sayısı Türkiye’de 23 ilin toplam nüfusuna denk geliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, İstanbul’da 2022 yılı aralık ayı itibarıyla trafiğe kayıtlı toplam araç sayısı 4.9 milyonu geçmiş durumda. Bu araçların 3.3 milyonunu otomobil, 101 binini minibüs, 37.2 binini otobüs, 780 binini kamyonet, 145 binini kamyon, 507 binini motosiklet ve 41 binini diğerleri oluşturuyor.
