Giriş
İnternetten kredi kartıyla alışveriş hızla artmaya devam ediyor. Ancak gelir-gider dengesini tutturamayanlar, kartta kontrolü kaybedenler sancılı bir süreç yaşıyor. Peki online alışveriş yaparken kredi kartı kontrolü nasıl sağlanır? Nelere dikkat etmeli? Hangi püf noktalar avantaj sağlar? Sizler için araştırdık..
HER 4 ÖDEMEDEN 1’İNİ KAPSIYOR
Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) son verilerine göre; nisan itibarıyla kredi kartı sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 artarak 122.1 milyon adede yükseldi. Bu dönemde kredi kartıyla yapılan ödemelerin tutarı 930.4 milyar liraya ulaştı. Yani geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 120’lik artış söz konusu. Kartlı ödemelerde özellikle internetten yapılan alışveriş tutarı dikkat çekiyor. Artık her 4 kartlı ödemeden 1’i internet üzerinden yapılıyor.
FİYAT AVCISI OLMAK DA YETMEZ
Özetle internetten alışveriş çılgınlığı katlanarak artmaya devam ediyor. Temel ihtiyaçların online yollardan sağlanması elbette avantajlı bir yöntem. Ancak bazen kontrolsüz harcama alışkanlıkları bütçeyi zorladığı gibi içinden çıkılmaz bir hal alabiliyor. Hızla büyüyen bu ekosistemde tüketicinin hesaplı alışveriş için tam bir fiyat avcısı olması gerekiyor. Bu da maalesef tek başına yeterli değil. İyi planlamayla bütçeye uygun alışveriş de olmazsa olmazlar listesinde ilk sıralarda.
CEBİNİZDE KALAN PARA KÂR DA SAĞLAR
Kullanılmayan kart limiti sizde sürekli harcama isteği oluşturabilir. Ancak temel ve acil bir ihtiyaç değilse bu dönemde isteklerinizi ötelemeniz faydalı olacaktır. Harcama yaparken kendinize sürekli bir kart limitini doldurma hedefi koymayın. Alışverişten önce mutlaka kendinize ‘Bu ürün ve hizmet gerçekten ihtiyaç mı?’ diye sorun. Bugün 10 bin liralık bir harcamadan vazgeçmek size 32 gün vadede 400 lira faiz getirisi sağlayabilir. Bu rakam 30 bin lirada 1.200 liraya ulaşır. Yani cebinizde kalacak parayla kâr sağlayabilirsiniz.
KUPONLARINIZI İYİ YÖNETİN
İnternetten alışverişte genelde yapılan bir harcama karşılığında kupon ya da puan veriliyor. Bu kuponlar ihtiyaçlarınıza hitap ediyorsa çok faydalı oluyor. Ama sizi yeni bir harcamaya itiyorsa bu durumda hedeflenen harcama eşiği aşılabiliyor. Yani bütçenize destek olan kampanyaları iyi seçmelisiniz.
‘BEKLEYEN İŞLEMLER’ DETAYI!
Kredi kartınızla alışveriş yaparken mutlaka gelecek dönemde ödenecek borç ve taksit tutarları takip edilmeli. Bazen kartla yaptığınız harcama mobil bankacılıktan kontrol edilirken ‘dönem içi işlemlerde’ görünmeyip birkaç gün ‘bekleyen işlemler’ menüsünde kalabiliyor. Dönem borcunu hesaplarken ‘bekleyen işlemleri’ de dahil etmelisiniz. Yoksa hesabınız şaşabilir.
HESAP KESİM TARİHİNİ UNUTMAYIN
Hesap kesim tarihinden sonra yapılan alışverişte, ekstrenin son ödeme gününe kadar yaklaşık 40 gün zaman kazanmış olursunuz. O yüzden hesap kesim tarihinize 2-3 gün kala yapacağınız alışverişi erteleyebilirsiniz. Bu gibi ayrıntılar sizin o ay daha rahat borç çevirmenize yardımcı olur. Tersi durumda bütçenizi aşan borçlar nedeniyle aylık yüzde 5 faiz maliyetine katlanmak zorunda kalırsınız.
SABIRLI OLMAYI ÖĞRENİN
‘Son fırsat’, ‘yüzde 50-60 indirim’, ‘günün fırsatı’, ‘avantaj ürün’, ‘bu indirim kaçmaz’... İnternet sitelerini dolaşırken bunun gibi onlarca uyarı karşımıza çıkıyor. Belki gerçek indirimdir ama karşılaştırma yapmadan piyasayı araştırmadan bunu bilmek mümkün değil. Bu gibi kaçırılmayacak fırsat uyarılarına hemen kapılıp alışveriş yapmayın. Önce sabırlı olun. İhtiyacınız olan ürün fiyatlarını Google’dan veya karşılaştırma sitelerinden kontrol edin.
‘ÖDEMEYECEK GİBİ’ DAVRANMAYIN
Kredi kartları, alışveriş için inanılmaz bir kolaylık sağlıyor. Ancak harcamalar kontrolden çıktığında bu durum büyük bir soruna da dönüşebiliyor. Eğer planlı bir alışveriş ve kart kullanımınız olmazsa beklenmedik sürprizler sizi üzebilir. Kartla alışveriş yaparken ekstre döneminde o borcun ödeneceğini aklınızdan çıkarmayın. Alışverişi, ‘borç hiç ödenmeyecek’ gibi hislerle yapmayın. Ayrıca alışverişe başlamadan önce ihtiyaçlar listeniz olsun. Kampanya büyüsüyle hedeflerinizin dışına çıkmayın.
GELİRİNİZLE ORANTILI OLSUN
Kredi kartı limiti beyan edilen gelirin 4 katı kadar olabiliyor. Bankalar bazen daha yüksek limit de tanımlayabiliyor. Bu limit avantajını iyi değerlendirin. Gelir-gider denge kontrolü sağlanamazsa sunulan avantaj, sizi zora sokabilir. O nedenle her ekstre döneminde neye ne kadar harcama yaptığınızı mutlaka kontrol edin. Alışveriş yaparken de dönem sonunda karşınıza çıkacak borcu iyi hesaplayın. Eğer mevcut borç, yeni harcamalarla sizi sıkıntıya sokacaksa alışverişinizi erteleyin. Aksi takdirde yaşam kaliteniz de düşer.
ALIRKEN KAYBOLMAYIN
E-ticaret sitelerine girdiğinizde kategorilerde kaybolmamak için sadece ihtiyacınız olan ürünleri inceleyin. İhtiyacınız olmayan ürünlere daldığınızda odaklanmanız gereken ürünü unutabilir veya ekstra harcama yapabilirsiniz. Bu nedenle filtreleme yöntemini kullanın ya da arama butonundan direkt ürüne ulaşın.
ÖTELEME FIRSATINI DEĞERLENDİRİN
Mevduat faizlerinin yüksek olduğu bu dönemde nakit ne kadar cepte tutulabilirse o kadar iyidir. Çünkü cepte kalan parayı günlük fonlarda, 32 gün veya 92 gün vadelerde yüzde 50 civarı faizlerle değerlendirmek mümkün. Dolayısıyla internetten alışverişte, ileri tarihli ödemeler (3 ay sonra öde gibi) tercih edilebilir.
ÖDEYEMEYENLERİN SAYISI ARTIYOR AMAN DİKKAT!
Kartla kontrolsüzce yapılan harcamalar maalesef borçların gecikmesine hatta ödenememesine neden oluyor. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi’nin, bu yılın mart ayına ilişkin ‘negatif nitelikli bireysel kredi ve kredi kartı’ verileri de buna işaret ediyor. Verilere göre; bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe düşen kişi sayısı ilk 3 ayda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 67 artarak 193 bin 147’den 323 bin 450’ye çıktı. Aylık bazda bakıldığında ise geçen yıl mart ayında 96 bin 409 olan kart borcunu ödememiş kişi sayısı Mart 2024’te 124 bin 186 olarak gerçekleşti.
