Giriş
Merkez Bankası, geçtiğimiz hafta kredi kartlarıyla ilgili önemli bir faiz kararı aldı. Buna göre; kredi kartı nakit kullanımı ile kredili mevduat hesaplarına uygulanan aylık faiz oranı yüzde 2.89’a çıktı. Nakit çekimde gecikme faizi de yüzde 3.19’a yükseldi. Peki bu yeni oranlarla maliyetler ne kadar arttı? Kredi mi, nakit avans mı avantajlı? İşte hesabınızı yapmanızı sağlayacak ipuçları...
ARTI PARADA NE ZAMAN BAŞLIYOR?
Kredili mevduat hesabı (KMH), artı para, ek hesap, avans hesabı... Hepsi de aynı anlama çıkıyor. Bu, vadesiz hesabınıza tanımlanmış ek bir kredi limiti demek. Bankalar kredi risk skorunuza ve hesabınıza giren paraya göre belirli bir limit belirliyor. Böylece hesabınızda yeterli para olmasa dahi kredi ve fatura gibi ödemelerinizi geciktirmeden yapabiliyorsunuz. Bu hesabı kullandığınız an itibarıyla aylık faizin günlük tutarı hesaplanmaya başlıyor. Bankaların gönderdiği mesajlara göre; 24 Ağustos 2023 itibarıyla bu hesaplar için uygulanabilecek en yüksek faiz yüzde 2.89, gecikme faizi de yüzde 3.19 olarak güncellenecek. Yeni durumda 10 bin liralık bir artı para 30 gün kullanılırsa vergi dahil 347 lira faiz ödenecek. Toplam geri ödeme ise 10 bin 346 lira olacak. Buradaki faiz mevcutta yüzde 1.91’di ve 10 bin liranın 30 gün kullanımı sonucunda oluşan maliyet 248 liraydı.
AMAN BORÇLAR GECİKMESİN!
Kredi kartından ve avans hesaptan çekilecek paranın zamanında geri ödenmesi gerekiyor. Belirlenen tarihlerde yapılmayan ödemeler için yüzde 3.19’luk faiz devreye giriyor. Bir başka deyişle, borcu borçla kapatmak zorunda olanlar, asgari ödeme kısırdöngüsüne girenler için kritik bir dönem başlıyor. Daha önce yüzde 2.21’lik maliyet belki çok gelmiyordu ama yüzde 3.19’luk gecikme faizi bütçeyi zorlayacak gibi görünüyor. Bu durumu bir örnekle açıklayalım: Kart borcu 15 bin lira olsun ve asgari ödeme oranı da yüzde 40 (6 bin lira) olsun. Sadece asgari ödeme yapanlar 30 günün sonunda 312 lira gecikme faizi ödeyecek. Kalan borç 9 bin 312 lira olacak. Eğer asgari tutar da ödenmezse gecikme faizi 541 liraya (günlük 15.05 lira) çıkacak. Önceki oranlar geçerli olsaydı buradaki gecikme faiz tutarı 365 lira olacaktı. Kart borcu arttıkça ve sürekli borç çevrildikçe buradaki rakamların artması da kaçınılmaz. Ayrıca bir takvim yılı (1’inci aydan 12’nci aya kadar olan dönem) içinde 3 defa dönem borcunun asgari tutarının altında ödeme yapılması halinde kredi kartı, dönem borcunun tamamı ödenene kadar nakit çekime kapatılıyor.
PARANIN MALİYETİ ARTIYOR
Merkez Bankası, bu yılın şubat ayında yüzde 8.5’e kadar inen 1 hafta vadeli repo faizini (politika faizi) haziran itibarıyla artırmaya başladı. Haziranda yüzde 15’e çıkan faiz, 21 Temmuz itibarıyla da yüzde 17.50 oldu. Faizlerdeki bu artış kredi ve kredi kartı faizlerini de yakından ilgilendiriyor. Bir başka deyişle bankadan alacağınız ödünç paranın maliyetini Merkez’in aldığı kararlar tayin ediyor. Merkez Bankası, politika faizi dışında geçen hafta kredi kartlarıyla ve artı para (nakit avans) ile ilgili önemli bir karar daha aldı.
SON DÜZENLEMEDEKİ DETAYLAR
Alınan karara göre; kredi kartından nakit çekimde uygulanacak aylık faiz yüzde 2.21’den yüzde 2.89’a çıkarıldı. Aynı faiz oranı kredili mevduat hesapları (KMH), avans hesap için ve artı para kullanımlarında da geçerli olacak. Bu, önemli bir artış. Çünkü 1 Aralık 2022’den 1 Temmuz’a kadar buradaki faiz yüzde 1.36’ydı. Hazirandaki faiz artırımıyla, ilk etapta temmuz itibarıyla 0.55 puanlık artışla yüzde 1.91’e yükselen oranda, bu kez 0.98 puanlık artışa gidilmiş oldu. Nakit çekimde gecikme faizi de yüzde 2.21’den yüzde 3.19’a çıktı.
7 AYDA 2022’Yİ İKİYE KATLADI
Kredi kartı ve KMH için alınan bu kararda, faizler düşük olduğu için vatandaşın kredi yerine hazır karta ve hesaba tanımlanmış nakde yüklenmesi etkili oldu. Yüzde 1.36 faizle oldukça ucuz olan karttan nakit avans öyle talep gördü ki bu, rakamlara da hızla yansıdı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre; kredi kartlı işlemler 30 Aralık 2022’de 445.4 milyar lirayken, 21 Temmuz 2023’te 805 milyar lirayı aştı. İki kata varan bir artış dikkat çekiyor. Geçen yılın tamamında bu artış 220 milyar liraydı. 7 ayda geçen yılın 2 katı artış olmuş.
İHTİYAÇ KREDİSİNE YAKLAŞTI
Yeni faiz kararlarıyla ve bankaların kısıtlamalarıyla kredi kartından taksitli veya taksitsiz nakit çekim tutarı, artı para kullanım tutarı azalacak gibi görünüyor. Ayrıca yüzde 2.89’luk oran birçok ihtiyaç kredisi faiz oranlarına yaklaştı, hatta bazı bankaların uyguladığı faizi solladı. Özetle yeni faiz oranı, karttan veya artı paradan nakit çekimin maliyet avantajını azaltmış görünüyor. Bu noktada ince detayları bilmek, tasarrufun mantığı olan harcama ve ödeme kontrolü açısından önemli.
NOT: Faizler bankaların internet sitelerinde ilan ettiği faizlerdir. Sigortalı, sigortasız kredilerde oranlar değişebilir. BDDK’nın son aldığı kararlardan sonra kredi maliyetinin daha da artması bekleniyor. Bir de 70 bin liraya kadar kredilerde faiz nispeten uygunken, bu tutarın üzerinde yüzde 5’leri aşan faizler oluşuyor
FON VE VERGİ KESİNTİLERİNE DİKKAT!
Kartla nakit çekiminde aylık faiz (akdi faiz) yüzde 2.89’a ek olarak, faizin TL karşılığının yüzde 15’i kadar ‘Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF)’ ve yüzde 5’i kadar da ‘Banka Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV)’ alınıyor. Bu iki kalem maliyeti sınırlı artırıyor. İhtiyaç kredisinde faizden alınan KKDF ve BSMV’nin (yüzde 15’e çıktı) yanında kredi tutarının binde 5’i kadar da tahsis ücreti talep ediliyor.
