Giriş
Domates, hemen hemen her yemekte kullanılıyor. Menemenin de baştacı. Şu anda lezzeti zirvede, fiyatı ise diplerde. Havaların sıcak seyretmesiyle tarladan ürün gelmeye devam ediyor. Kışlık hesaplı hazırlık için bu lezzetleri kavanoza hapsetmenin tam zamanı. Hem paranız cebinizde hem de yaz tatları damağınızda kalsın.
Şimdi tam kıvamında
Bu yaz döneminde adeta domates bolluğu yaşandı. Havaların halen mevsim normalleri üzerinde seyretmesi üretimin sürmesini destekliyor. Mahsul bol olunca fiyatlar da geçen yılki seviyelerde seyrediyor. Kilo marketlerde 5 lirayı aşsa da pazarda ve seyyar satıcılarda 1.5-2 liraya kadar düşüyor. Rengi kırmızı, içi olgun ve sulu. Yani tam konservelik kıvamında. Bu durumun ekim ortasına veya yağışlı havanın etkisini arttırana kadar sürmesi bekleniyor. Yani son günler!
Bozulmadan 1 yıl durur!
Ağustos ayı başında kışa hazırlıkla ilgili rehber bilgileri paylaşmış, sebze ve meyvelerin kış için nasıl saklanması gerektiğini ‘derin dondurucu’ özelinde açıklamaya çalışmıştık. Domateslerin de yemeklik doğranıp çiğ halde porsiyonlar halinde buzluk veya derin dondurucularda 1 yıl muhafaza edilebildiğini aktarmıştık. Bunun alternatifi ise konserve. Kullanım pratikliği ve lezzeti koruma açısından konserve son dönemde büyük şehirlerde en çok tercih edilen yöntemlerden biri haline geldi.
Yemeklik için hazırlık
Domatesleri konserve yaparken hangi amaçla kullanacağınızı belirleyip içindeki malzemeleri ona göre ayarlayabilirsiniz. Yemeklik hazırlıyorsanız sade bir şekilde kavanozlamak yeterli. Bunun için kabukları soyulan domatesleri doğradıktan veya robottan geçirdikten sonra tencereye koyup kaynamaya bırakın. İçine yağ koymayın. Kaynamaya başladıktan sonra 3-4 dakika içinde rengi değişmeye başladığından ocağı kapatın. Artık istediğiniz ölçüde kavanozlara koymak için hazır.
Vakumlanmışsa tamamdır
Konservede en çok dikkat edilmesi gereken kavanoz ve kapakların steril olması. Bu durum sağlık açısından da kritik. O yüzden bir tencerede su kaynatın, kavanozları ve kapakları kaynar suya koyup 10-15 dakika bekletin. Elinizi yakmadan çıkarın ve içindeki suyu iyice akıtın.
Kaynatılan domatesleri 1-2 parmak boşluk kalacak şekilde doldurduktan sonra, 1 çay kaşığı tuz ekleyin ve kapağı da sıcak sudan aldığınız gibi kapatın. Kavanozu ters çevirip tepsiye koyun. 2 saat sonra kapak içeri doğru çukurlaşmış ve akma yoksa konserveniz tamamdır. Serin yerde saklayın.
Sıkışmış kapak nasıl açılır?
Konserve kapakları içe doğru vakum yapıp sıkıştığından açmak zor oluyor. Bunun için önce lastik bulaşık eldiveni takarak veya streç film ile tutarak kapağı açmayı deneyin. Bu yöntemle kapak elden kaymadan açılabilir. Daha inatçı durumlarda tahta bir kaşıkla kapağın kenarlarına vurun. Kavanozu ters çevirip kapağını sertçe mutfak tezgahına vurmak da bir yöntem.
Bir miktar sıcak su olan kap içine kavanozu ters çevirip kapağı 15-20 saniye suda bekletin. Metal camdan daha hızlı genleşeceği için kapak kolayca açılır. Bu yöntemlerden sonuç alamazsanız kaşığın ucunu kapağın altına sokarak veya bıçakla kapağı delerek hava aldırıp açmanız mümkün.
Kabuk soymada sıcak su taktiği
Bursa domatesi (yumurta şeklinde) veya Çanakkale domatesi de olsa hepsi konserve için kullanılabiliyor. Peki nasıl hazırlık yapılır? Öncelikle konservelik domatesleri yıkayın. Yıkadıktan sonra kabuğunu soymak gerekiyor. Bıçakla bu iş biraz zor ve meşakkatli oluyor hatta kabuk ince soyulamıyorsa domatesten fazladan alınıyor ve israf oluşuyor. Bunun yerine domatesleri bıçakla delerek yarım tencere kaynar suya atın ve 3-4 dakika bekleyin. Kabukların elle çok kolay soyulduğunu göreceksiniz.
Menemenlik için tarif
Konserveler genelde kışın pratik yemek hazırlamada elinizi rahatlatır. Özellikle pandemiyle ilgili belirsizliklerin devam ettiği şu günlerde bu gibi gıda hazırlıkları kış döneminde hem bütçenize hem de sağlığınıza destek olacaktır. Güçlü bir antioksidan özelliğe sahip domatesleri menemenlik olarak saklamak isterseniz içine doğranmış biber ekleyebilirsiniz. Domatesi hazırlama yöntemi yemeklikte olduğu gibi.
Fakat ince doğranmış biberleri biraz yağda kavurup domatese karıştırmak menemenin lezzetini artırır. Sıcak halde domates + biber karışımını kavanoza koymadan önce biraz da tuz atın. Kapağı sıkıca kapatıp ters çevirin. Unutmayın kavanozlar ters çevrili halde en az bir gün kalmalı. Kışın isteyen kuru soğan ekleyerek menemenini pişirebilir.
Taze fasülye de pratik
Bu bir iki haftalık dönemi iyi değerlendirin. Kış aylarında fiyatları uçan patlıcan ve taze fasulye de konservesi yapılabilen sebzeler. Her 1 litrelik kavanoz için hangisini yapmak istiyorsanız yarım kilo alın. Iki adet de domatesi kabuğunu soyup küp küp doğrayın.
İki yemek kaşığı zeytin yağını tencereye koyup hepsini 10-15 dakika fasulye ya da patlıcanın rengi değişene kadar karıştırın. Soğumasına izin vermeden kavanoza yerleştirip 1 çay kaşığı tuz ekleyin, kapatın ve kavanozu ters çevirin. Bir gece beklettikten sonra kavanoz kapağında şişme ve sızıntı yoksa işlem tamamdır.
Sağlığınız için bunlara dikkat
- Konservenin altın kuralı domatesin hafif soteleme işleminden geçerek sıcak şekilde kavanozlanmasıdır.
- Alacağınız kavanoz sıcağa ve basınca dayanıklı olmalı.
- Bazen karaborsaya düşen kapaklar, her konserve yapımında yenilenmeli. Eski kapakları kesinlikle kullanmayın!
- Kapağın paslı olup olmadığına dikkat edin.
- Kapağı bozuk, paslanmış ya da şişmiş konserveleri tüketmeyin.
- Konserve kapağı bombe yapmışsa hava almıştır. Kesinlikle tüketmeyin.
