Giriş
Çimento, demir, enerji fiyatlarındaki yükseliş ve arsa yetersizliği gibi sorunlarla boğuşan konut sektöründe şimdi de personel kıtlığı yaşanıyor. Nitelikli personelin çoğunun Türk müteahhitlerin yurtdışındaki işlerinde çalışmaya gittiğini belirten sektör yetkilileri, eleman kıtlığının personel maliyetini artırdığını bunun da konut fiyatlarına yansıdığını söylüyor.
“Türkiye çok genç bir nüfusa sahip. Her yıl 900 bin- 1 milyona yakın yeni konut yapmanız gerekiyor. 2018’den beri her yıl 400 bin civarı konut açığı oluşuyor. Talep devam ediyor. Nüfus genç. Türkiye deprem bölgesi. İnsanlar ekonomik olarak iyi olunca evlerini değiştirmek, site içerisinde sosyal imkanları olan yerlere geçmek istiyor. Fiyatlar yükselmesine rağmen yeni projelere talep artarak devam ediyor. Bu talep içinde yabancının payı yüzde 4-5’lerde.”
YENİ PROJE İŞTAHI AZALDI
Konut sektöründe yaşanan son gelişmeleri konuşmak için bir araya geldiğimiz Akyapı Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Dinçel, sektörün resmini bu sözlerle çizdi. Bir taraftan arz açığı devam ederken bir yandan da maliyetler fiyatların hızla yukarı çıkmasına neden oluyor. Dinçel, “Çimento, demir gibi hammadde fiyatları hız kesse de yükselmeye devam ediyor. Maliyet artışı nedeniyle sektöre yeni müteahhit giremiyor. Faaliyette olanların da yeni proje yapma isteği yok. Dolayısıyla emtia fiyatlarının yanında arz-talep dengesizliği de fiyatların artmasında etkili” dedi.
EKİP KURMAK İYİCE ZORLAŞTI
Sektörü maliyet artışı dışında sıkıntıya sokan bir diğer konunun da personel olduğuna dikkat çeken Hüseyin Dinçel, şu bilgileri paylaştı: “Şu anda müteahhitler ekip kurmakta zorlanıyor. Çünkü kalifiye elemanların çoğu Türk müteahhitlerin yurtdışındaki işlerinde çalışmaya gidiyor. Döviz kazancı nedeniyle yurtdışı cazip. Burada 20 bin lira alan bir mühendis yurtdışında 5 bin dolar (yaklaşık 90 bin lira) kazanıyor. Betoncu, kalıpçı, demirci ve boyacı da bulmakta zorlanıyoruz. Şu anda müteahhitlik sektöründe elaman krizi yaşanıyor. Alttan yeni ekip de gelmiyor.”
YEVMİYELER MESAİ İLE 800 TL
Eleman kıtlığı nedeniyle yevmiyelerin de arttığını belirten Dinçel, “İnşaat sektöründe asgari ücretli çalışan yok. Ortalama ücret 12-13 bin lira. Demirci, betoncu, kalıpçının yevmiyesi 450-500 liraya çıktı. Ama personel 1-2 saat mesai yapıp 1.5 yevmiye (750-800 lira) istiyor. Geçen yıl yevmiye 200-250 liraydı. Personel ödemeleri artınca bu da konut maliyetine yansıyor. İşgücü maliyeti, konut maliyetinin yüzde 25-30’unu oluşturuyor” diye konuştu.
ARSA BEDELİ EVİN YÜZDE 50’Sİ
Konut arzının kısıtlı kalmasında arsa yetersizliğinin de etkili olduğunu vurgulayan Dinçel, “Merkezi konumlarda arsa kalmadı” dedi. Arsa maliyetinin konut maliyetinin yüzde 50’sini oluşturduğunu ifade eden Dinçel, “Bu yüzde 30’u geçmemeli. Site tarzı projelerde arsa hariç metrekare maliyeti 16 bin liralara geldi. Arsa bedeliyle birlikte 30-35 bin lira bandına çıkıyor. Mahalle aralarında ise arsa artı inşaat maliyeti metrekare başına 20 bin lira seviyelerinde. Yani 100 metrekare evin yapılma maliyeti 2 milyonu bulunuyor. İstanbul’da ortalama metrekare fiyatları 25 bin lira civarında” bilgilerini paylaştı.
RİSKSİZ YATIRIM
Gayrimenkulün her daim kazandırdığını ve risksiz bir yatırım olduğunu vurgulayan Hüseyin Dinçel, “Bana sürekli ‘Ne zaman almak avantajlı?’ diye soruyorlar. Ben de ‘Sizin ekonomik olarak imkanınız ne zaman olursa o zaman alın’ diyorum. Konut fiyatları daha da artar. Ancak artış son 1 yıldaki ivmede olmaz” diye konuştu.
KREDİ FAİZLERİ YÜZDE 1’İN ALTINA İNERSE SATIŞLAR ARTAR
Kredili satışların ekimde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 52 düştüğüne işaret eden Dinçel, “Burada faizler etkili. Ayrıca konut almak isteyen istediği limitte kredi çekemiyor. Faizde psikolojik sınır yüzde 1’in altı. Artan fiyatlar nedeniyle taksit ödemelerinin düşmesi için kredi vadesi de 240 aya çıkarılabilir” dedi.
DOLAR BAZINDA 2012’DEKİ SEVİYELERDE
Konut metrekare fiyatının dolar bazında 2012 yılındaki seviyelerde seyrettiğine değinen Hüseyin Dinçel, “O zaman metrekare fiyatı 800 dolardı. Şimdi de bu seviyelerde. Fakat maliyetler dolar bazında çok daha fazla arttı. Aslında Türkiye metrekare fiyatlarına bakınca gayrimenkul açısından halen çok ucuz. Almanya’da en kötü yerde metrekare fiyatı 5 bin Euro’dan başlıyor” dedi.
MALİYETİ KARŞILAMIYOR
Ümraniye’de yaptıkları Limonlu Bahçe Konakları projesine değinen Hüseyin Dinçel, “İstanbul’un en güzel yerinde proje geliştirdik. Son 1 yılda sattığımız ortalama fiyatlarla şu anda maliyeti karşılayamıyoruz. 15 bin liradan satışa başladık, şimdi 50 bin lira. Kâr ediyoruz gibi görünüyor ama maliyetle başabaş noktadayız” bilgisini verdi.
TİCARETHANE KONSEPTİ
Hüseyin Dinçel, MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı ile ortak. Okul yıllarında staj yaparken tanışmışlar. Akyapı’yı 1998’de kurmuşlar. İlk başlarda sadece taahhüt işleri yapmışlar. Şimdi ise hem konut hem de ticarethane formatında üniteler üretiyorlar. Dinçel, faaliyet alanlarıyla ilgili şunları söyledi: “Sadece konut yapmıyoruz. Türkiye’nin en çok ihtiyacı olan depolama ve imalat yerleri yapıyoruz. TEM34 diye bir konseptimiz var.
Her kata TIR’ların girdiği, her dükkanın önüne TIR’ların yanaşabildiği bir proje. Esenyurt’ta böyle bir proje yaptık. Ülkenin kalkınması için imalata ve imalat yerine ihtiyaç var. Sanayi binalarını konuttan daha fazla önemsiyoruz. Sanayi siteleri çok eski. Yeni yerlere geçenlerin işleri de artıyor. ‘Ticarethane’ diye yeni bir konsept oluşturduk. Başakşehir ve Hadımköy’de yeni projeye başlıyoruz. Hadımköy’deki 185 bin metrekare, 5 katlı. Başakşehir’deki 60 bin metrekare.”
