Giriş
Her yıl milyonlarca vatandaş bankalardan milyarlarca lira kredi çekiyor. Çoğu kişi ‘acil ihtiyaç’ deyip kredi detaylarını ve maliyet hesabını pek önemsemiyor. Fakat, kredi kullanmadan önce, kullanım anında ve sonrasında bilinmesi gereken önemli detaylar var. Bunlara dikkat eden hem hesabını iyi yapar hem de hayatını kolaylaştırır.
YETERLİ DONANIMA SAHİP OLUN
Ev ve otomobil almak isteyenlerin, tatile çıkmayı planlayanların, yeni bir cep telefonu alacakların özetle acil nakit ihtiyacı olanların yolu bankayla bir şekilde kesişiyor. Eğer tüketici bankayla süreci iyi yönetirse kendisine sunulan finansman olanaklarını fırsata çevirebilir. Bunun da yolu ‘kredi okuryazarlığı’ndan geçiyor. Kredi okuryazarlığı, bankaların değerlendirme yaparken aradığı şartlar hakkında bilgi sahibi olmak, kredi maliyetini karşılaştırabilmek, kredi ödemesinde izlenecek stratejiyi bilmek, kredi notunun önemini kavramak anlamına geliyor. O halde bir kredi çekerken nelere dikkat edilmeli? Sizin için araştırdık. İşte rehber olacak bilgiler...
1- BÜTÇE DENGENİZİ GÖZETİN
İlk kural gelir-gider hesabı. Yani kredi çektiğinizde aylık ödeyebileceğiniz taksitleri dikkatlice belirlemeli ve kredi vadesini buna göre ayarlamalısınız. Aksi halde kredi geri ödemesinde yapılacak aksaklıklar, kredi notunuzu da etkileyeceğinden daha sonra kredi almanızı zorlaştırır. ‘Taksit/aylık gelir oranı’nın yüzde 40- 50’yi aşmamasına dikkat edin. 10 bin lira geliriniz varsa taksit 4-5 bin lirayı aşmamalı. Bu hesabı yaparken hesapta olmayan acil durumları da göz ardı etmeyin. Bu durumlara karşı ‘acil durum fonu’nuz olmalı.
2-EN UYGUN OLANI TERCİH EDİN
FAİZ ARAŞTIRMASI
Kredi başvurusu yapmadan önce tüm bankaların kredi şartlarını araştırmak ve en uygun bankadan yana tercih kullanmak en başta para kazanmanızı sağlar. Örneğin 30 bin lira ve 24 ay vadeli bir ihtiyaç kredisinde karşılaştırma yaparak kredi çekenin 5-6 bin lira civarı tasarruf imkanı bulunuyor. Çünkü şu sıralar aylık yüzde 2.05 veya yüzde 3 faizle kredi veren bankalar var. Yani makas farkı çok. Bunun için tek bir bankaya bağlı kalmadan iyi araştırma şart.
YENİ MÜŞTERİYE ÖZEL
Kredi kullanırken genelde çalıştığımız, maaşımızın yattığı bankayı tercih ederiz. Ancak rekabetçi piyasada özellikle de daha küçük hacimli bankalar cazip imkanlar sunabiliyor. Tanışma veya hoş geldin faizli kredi ürünleri de düşük maliyetli olabiliyor. Bu nedenle farklı bankaları da denemelisiniz.
3-MALİYETİ ‘SIFIR’ OLAN YOK!
Tüketiciye maliyeti olmayan kredi olmaz. ‘Sıfır faizli’ veya ‘masrafsız’ gibi ilan edilen kredilerin de maliyeti vardır ve mutlaka diğer kredi seçenekleri ile karşılaştırmak gerekir. Karşılaştırma yaparken de tahsis ücreti, hayat sigortası gibi masraflarla vade sonunda toplam ne kadar ödeneceğini görmelisiniz.
4-HER İHTİMALİ DÜŞÜNÜN SİGORTAYI PAS GEÇMEYİN
Kredi kullananın kredi borcunu geri ödeyememe riski ve ihtimali sigorta ettirilir. En yaygın kullanılan sigorta türü ise hayat sigortasıdır. Bu sigorta borcu ve geride kalanlara çıkabilecek olası faturaları teminat altına alıyor. Bu sigorta zorunlu değil. Ancak 400-500 lira gibi maliyetlerden kaçmak yerine her türlü ihtimali düşünerek bu sigortadan kaçınmayın. Ayrıca, sigorta yaptırana düşük faiz imkanı sağlandığı da oluyor.
5-ÜRÜNLE EŞDEĞER OLMAK ZORUNDA DEĞİL
Sürekli ürünle eşdeğer krediye (taşıtsa taşıt kredisi gibi) başvurma alışkanlığımız bulunuyor. Ancak eğitim masrafları için eğitim kredisine ya da araç almak için taşıt kredisine başvurmak gibi bir zorunluluk yok. Toplam maliyette ihtiyaç kredisi daha avantajlıysa ve vadesi de uygunsa ihtiyaç kredisi bütçenize katkı yapar.
22 Temmuz itibarıyla bankalardan çekilen tutarlar (milyon lira)
- Tüketici kredileri toplamı 921.107
- Konut 348.512
- Taşıt 24.923
- İhtiyaç 547.670
- Bireysel kredi kartları 285.353
- Kaynak: BDDK.
6-DOĞRU VADE SEÇİMİ ÇOK ÖNEMLİ
Aylık ödenecek kredi miktarı arttıkça temel ve sosyal ihtiyaçlara ayıracağınız para da azalır. Yani fedakarlık dönemi başlar. Bu yüzden vade ve taksit tutarı seçimi iyi ayarlanmalı. Taksit zorlayacaksa vade uzatılmalı. Ayrıca uzayan vadenin de kredi maliyetini artırdığı unutulmamalı. 30 bin lira ve yüzde 2.23 faizli kredide vadenin 24 değil de 36 olarak belirlenmesi 6 bin lira daha faiz ödemek demektir.
7-TUTARA GÖRE VADE SINIRI OLDUĞUNU UNUTMAYIN!
Tüketici kredi vadelerinin 36 aya kadar olduğu bilinse de son yapılan düzenleme ile çekilecek kredi tutarına bağlı olarak vade sayılarına sınır getirilmişti. Buna göre;
- 50 bin lira altındaki kredide vade 36 ay
- 50 bin ile 100 bin lira arasında değişen tutarlar için vade 24 ay
- 100 bin liranın üzerindeki tutarlar için vade 12 ay olarak belirlendi.
8-MASRAFLARI DA DAHİL EDİN
Kredi sadece faiz maliyetinden oluşmaz. Tahsis ücreti, ipotek ücreti, ekspertiz parası, hayat sigortası, konut sigortası, DASK, BSMV (Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi) ve KKDF (Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu) gibi masraflar da eklenir.
9-SAKIN YASAL TAKİBE DÜŞMEYİN
Kredi ya da kredi kartı ödemeleriniz yüzünden takibe düştüyseniz borcunuzu kapatsanız bile bir süre kredi kullanamazsanız. Ödeme sıkıntısı yaşayacaksanız bunu önceden bankayla görüşüp, yapılandırma ve vade uzatma gibi seçenekleri talep edebilirsiniz.
10-ART ARDA BAŞVURU YAPMAYIN
Bir bankaya kredi başvurusunda bulunduğunuzda ya da online başvuru yaptığınızda sonucu bekleyin. Üst üste yapılan başvurular kredi notunu etkiler.
11-ERKEN ÖDEMEDE İNDİRİM
İhtiyaç ve taşıt kredisinin erken ödenmesi halinde, konut kredilerinde olduğu gibi ceza yansıtılmaz hatta faiz indirimi uygulanır ve kalan anapara ödenir. Ara ödeme yaparak kâr elde etmeniz, taksitleri düşürmeniz mümkün. Ancak bu kârın ne kadar olacağını ve yeni ödeme planını bankanıza danışarak öğrenmenizde fayda var.
12-KREDİ NOTUNUZU YÜKSEK TUTUN
Bankalarla olan ilişkinizde ödemelerinizi zamanında yapmanız aranızdaki güvenin kurulmasını sağlar. Bu durum kredi notunuzu da olumlu yönde etkiler ve ileride kredi çekmenizi başvurunuzun olumlu sonuçlanmasını kolaylaştırır. O nedenle yakın zamanda kredi başvurusunda bulunmak gibi bir niyetiniz varsa kredi notunuzu öğrenin. Notunuz yüksekse endişelenmenize gerek yok. Düşükse şunları yapın: Ek hesap kullanın, ödemeleri düzenli yapın, alışverişte kredi kartı kullanın, gecikmiş borçlarınız varsa kapatın, düşük limitli de olsa mutlaka kredili ürün kullanın.
