Giriş
Yaklaşık 35 milyon banka müşterisinin cebinde 118 milyon kredi kartı bulunuyor. Kişi başına yaklaşık 3 kredi kartı düşüyor. Vatandaşla banka arasında en çok sorun kredi kartlarından her yıl tahsil edilen aidatlar nedeniyle yaşanıyor. Diğer tüm bankacılık işlemlerinden daha çok rahatsız eden ve 1000 liralara dayanan aidatlardan kurtulmak mümkün. Peki nasıl? Sizler için araştırdık. İşte yanıtları...
HACİM VE SAYISI REKOR KIRIYOR
Kredi kartları hayatımızın vazgeçilmezi haline geldi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık sektör verilerine göre, bireysel kredi kartlarıyla yapılan harcama tutarı 1.2 trilyon liraya yaklaştı. Bu rakam tüm zamanların en yüksek seviyesine işaret ediyor. Kart sayısında da rekor kırılıyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre toplam kart sayısı 117 milyon 713 bin adet. Kart sayısının ve işlem hacminin önümüzdeki dönemde de artarak devam etmesi bekleniyor.
EN ÇOK ŞİKAYET ALAN KONU
Kredi kartları sağladığı onca kolaylığa rağmen banka ile müşterisinin yılda en az bir kez karşı karşıya gelmesine neden oluyor. Bunun da sebebi ‘yıllık üyelik ücreti’ yani ‘aidat’lar. Banka müşterisini belki de hiçbir şey kredi kartı aidatı kadar rahatsız etmiyor. Çünkü yıllık alınan ücretler hiç de azımsanacak gibi değil. Kartın özelliğine ve bankaya göre değişmekle birlikte 1.000 liralara ulaşan hatta bu tutarı da aşan rakamlar söz konusu. Sorunların dile getirildiği ve çözüm arandığı ‘Şikayetvar’ platformunda bunun yüzlerce örneği var.
İŞTE ŞİKAYETLERİN BAZILARI
’Kredi kartımdan 23 Ocak 2024 hesap kesiminde 752 lira yıllık kart ücreti kesildiğini fark ettim...’
‘X banka kullanmadığım kredi kartıma herhangi bir bilgilendirme yapmadan 666 lira aidatı yansıttı. Fahiş kart aidatının iade edilmesini talep ediyorum yoksa Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuracağım.’
‘X bankaya ait .... ile biten kredi kartımdan 22 Ocak 2024 tarihli hesap kesiminde 586.50 lira yıllık kart ücreti kesildiğini fark ettim.’
‘20 Ocak 2024 tarihinde ....xx33 ile biten kredi kartıma yıllık üyelik ücreti adı altında 469 lira borç olarak yansıtılmış. Aidat ücretinin hiçbir şarta bağlanmaksızın iptalini ve tarafıma iade edilmesini talep ediyorum.’
‘X banka tarafından aldığım kredi kartımdan 413 lira kart aidatı kesilmiştir. İadesini talep ediyorum.”
BUNLAR SİZİN YASAL HAKLARINIZ!
Bankaların hizmet karşılığında yılda bir kez de olsa aldığı ve her yıl zamlanan kart aidatından kurtulmak mümkün mü? Bu sorunun cevabını bulmak için Resmi Gazete’de 7 Mart 2020’de yayımlanan ‘Finansal tüketicilerden alınacak ücretlere ilişkin tebliğe’ bakmak yeterli (Bu düzenlemenin ilki Ekim 2014’te yayımlanmıştı). Tebliğin 11’inci maddesi banka ve kredi kartı ücretlerine ilişkin detayları içeriyor. Bankaların kredi kartı aidatı talep etmesinin önünde engel yok. Ancak tebliğin ilgili maddesi banka müşterisini koruyan, kredi kartı aidatını sıfırlayan düzenleme de içeriyor. Yasaya göre; bankalar yıllık üyelik ücreti ve benzeri ad altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı (aidatsız kredi kartı) sunmak zorunda. İşte bu detayı çoğu kart sahibi bilmiyor.
‘LİMİTİM DÜŞER’ ENDİŞESİ TAŞIMAYIN
Tüketiciler, kredi kartı konusunda yasal haklarını çok fazla bilmediğinden her yıl aidat ödüyor ya da anlık kızgınlıkla kredi kartını iptal ettirmenin hesabını yapıyor. Oysa kart sahibi bankasına hemen başvuru yapıp, ‘Aidatlı kredi kartımı, aidatsız kredi kartıyla değiştirmek istiyorum’ dese aidattan kurtulabilecek. Çünkü tüketicilerin yıllık üyelik ücreti bulunan kredi kartını limiti aynı kalmak kaydıyla yıllık üyelik ücreti bulunmayan kredi kartı ile değiştirme talepleri, bankalar tarafından yerine getirilmek zorunda. ‘Aidatsız kredi kartında limitim düşer’ endişesine de kapılmayın.
BORÇ OLSA DAHİ İPTAL EDİLEBİLİYOR
Diyelim ki tüm bu haklarınıza ve bankanın ikna çabalarına rağmen kredi kartını iptal ettirmek istediniz. Bu durumda da yasalar sizden yana. Borcunuzun veya devam eden taksitiniz olması da fark etmez. Tüketicilerin kredi kartı iptal talepleri, ilgili kredi kartının ‘herhangi bir borç bakiyesi bulunduğu’ gerekçe gösterilerek reddedilemez. Bu şekilde iptal edilen kredi kartlarının borç geri ödeme dönemlerinde yıllık üyelik ücreti de tahsil edilemez!
BAŞKA HANGİ DETAYLAR VAR?
Yasaya göre; banka kartları ile sanal kredi kartlarından yıllık üyelik ücreti alınamaz.
Ücretsiz kredi kartı başvurularını reddeden banka, bu başvuruya istinaden aidatlı kredi kartı veremez.
Eğer aidatlı kart kullanılıyorsa, bu karta bağlı sunulan her bir ek kredi kartının yıllık üyelik ücreti, asıl kartın yıllık üyelik ücretinin yüzde 50’sini geçemez.
Kredi kartı yıllık üyelik ücreti, tüketicinin ilk kullanımından sonra yıllık olarak tahakkuk ettirilebilir.
Kesintisiz olarak, 180 gün (6 ay) hareket görmeyen kredi kartı hareketsiz kart kabul edilir ve bu kartlara hareketsiz kaldığı müddetçe yıllık üyelik ücreti yansıtılamaz. Yani kullanılmayan karttan ücret alınamaz.
12 AY TAHSİL EDİLEMEZSE İPTAL OLUR
Hareketsiz kartlarda tahsil edilemeyen kredi kartı yıllık üyelik ücretleri, tahakkuk tarihinden itibaren en fazla son 12 aylık dönem için sonradan tahsil edilmek üzere bekletilebilir. Bu dönem zarfında yıllık üyelik ücretlerinin tahsili için icra takibi yapılamaz. Bu ücretler için faiz işletilemez. 12 ay sonunda aidatın tahsil edilememesi halinde bu ücretler iptal edilir.
SANAL KART ÜCRETSİZ
Hesap özeti gönderimi, sanal kart oluşturma ve kullanımı ile bir takvim yılı (12 ay) içerisinde kayıp, çalıntı ve benzeri nedenler dolayısıyla gerçekleştirilen 2 adede kadar kart yenileme karşılığında ücret alınamaz. İkiden sonraki kart yenilemelerinde ise maliyet kadar ücret alınabilir.
AİDATSIZIN DA AVANTAJLARI VAR
Aidatlı kartların farkı kampanya, taksit ve puanlarda öne çıksa da son dönemde bankaların sunduğu aidatsız kredi kartlarında da hemen hemen aynı özellikler söz konusu. Çünkü bankalar sadece sizden aldıkları aidattan değil harcama yaptıkça üye işyerlerinden de para kazanıyor. Dolayısıyla sizin harcamanızı veya kartı kullanmanızı kısıtlayacak özellikleri çok fazla ön plana çıkarmıyor. Biraz araştırma ile gönül rahatlığıyla aidatsız kredi kartı seçeneği değerlendirilebilir.
