Giriş
Ev, otomobil, beyaz eşya, mobilya, tatil, eğitim, sağlık... Bunun gibi birçok ihtiyaç için hazır nakdiniz yoksa bankaların sunduğu krediler imdadınıza yetişir. Pazartesi itibarıyla kamu bankalarının devreye aldığı ve cansuyu olacak krediler bunun en güzel örneği. Özel bankalar da müşterilerine pandemi sürecinin en az zararla atlatılması için şu günlerde uygun maliyetlerle kaynak sağlıyor. Bu dönemde belki birçok kişi ilk kez kredi kullanacak. Peki kredi çekerken nelere dikkat etmeli ve maliyet nasıl düşer? İşte cepte para bırakan tüyolar...
1- İHTİYACINIZ KADAR KULLANIN
İhtiyacınız olmadığı halde sadece faizi düşük diyerek kredi kullanmayın. Bunun belli bir maliyeti var. 10 bin liraya ihtiyacınız varken 15 bin lira çekmenin maliyetini de üstlenmeyin. Ayrıca fazla kredinin taksit ödeme yükünü artıracağı da ortada. Bu hatayı yapmayın! İhtiyaçtan az kredi de tekrar nakit gereksinimine neden olabilir. O yüzden hesap ve ihtiyaç tutarı net olmalı.
2- AMACINA UYGUN HARCAYIN
İhtiyacınız olarak çektiğiniz krediyi daha fazla kâr elde etme beklentisiyle döviz, altın ve borsa gibi yatırımlarda değerlendirmek riski beraberinde getirir. Bu yatırımların hiçbiri size yıllık kredi toplam maliyetinin üzerinde bir getiriyi garanti etmez. Çıktığı gibi düşebilir de. O yüzden borç olarak alınan bir krediyi riske atmayın.
3- MASRAFLARI UNUTMAYIN
Kredi sadece faiz maliyetinden oluşmaz. Tahsis ücreti, ipotek ücreti, ekspertiz parası, hayat sigortası, konut sigortası, DASK, BSMV (Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi) ve KKDF (Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu) gibi masraflar da eklenir. Örneğin; 0.98 faizli bir ihtiyaç kredisinin yıllık maliyet oranının 11.76 olması gerekir. Ancak alınan teklifte masraf etkisiyle bu maliyetin yıllık yüzde 15.48’e, aylık yüzde 1.29’a çıktığı görülür.
4- TAKSİT YANILTIR
Kredi faizleri şu sıralar yüzde 1’in altında ve birbirine çok yakın. Ama her banka aynı kampanyayı düzenlemiyor. Bu noktada tek bir bankaya bağlı kalmayın, teklif kıyaslaması yapın. Bunu yaparken de tüm maliyetlerin yer aldığı toplam geri ödeme tutarını baz alın. Taksit tutarları sizi yanıltır.
5- AYNI ANDA ÇOK BAŞVURUDAN SAKININ
Aynı anda birden fazla bankaya başvuru yapmayın. Kredi başvuru sayısı artınca kredi alma ihtimali artmıyor. Bu durum ödeme güçlüğü çektiğinizi ve sonraki süreçte kredi geri ödeme sıkıntısı yaşayabileceğiniz bir durum olarak değerlendirilebilir. Bu olumsuz imaj nedeniyle kredi notunuz düşebilir.
6- İMKAN VARSA KISA VADE
Tüm kredi türlerinde vade ne kadar uzuyorsa maliyet de o kadar artar. Düşen taksit sizi yanıltmasın. Vade seçerken birinci kural aylık ödeme gücü olmalı. Gücünüz krediyi 24 ayda ödemeye yetiyorsa 48 veya 60 ay vadeyi seçmeyin. Burada da toplam maliyet hesabı yapın.
Örneğin; 0.98 faizle, 20 bin lira kredi 24 ay vadeli çekilirse toplam maliyet 23 bin 71 lira, 48 ay vadelide 26 bin 287 lira, 60 ay vadelide ise 27 bin 991 lira olur. 24 ay vadelide taksit 961 lira. Eğer aylık ödeme gücü buna yetiyorsa ekstra 4.920 lira maliyeti sırtlamayın. Uzun vadede borcun stresini de unutmayın.
7- KONUTTA PEŞİNATI YÜKSEK TUTUN
Konut alımında yüzde 10 peşinat yetiyor. Ancak peşinat ne kadar düşük olursa, kredi maliyeti artar. Örneğin; 500 bin liralık eksper değeri olan konutta peşinat 50 bin lira. 450 bin lira kredi kullanmak gerekiyor. Bu durumda yüzde 0.64’lük faizle 15 yıl kredi çeken vade sonunda toplamda 759 bin 180 lira öder.
Peşinat 90 bin liraya çıkarsa toplam geri ödeme 691 bin liraya iner. Yani 40 bin liralık peşinat artışı kredide 68 bin lira kâr sağlar. Üstelik taksit de 4.217 liradan 3.842 liraya düşer. Peşinat 150 bine çıkarsa da maliyet 170 bin lira (araba parası) azalır.
8- GELİR DÜZEYİ BELİRLEYİCİ
Gelir, kredi onayı ve miktarı açısından en belirleyici kısımdır ve belgelenmesi istenir. Bankalar, taksidi belirlerken aylık gelirin en fazla yüzde 50’sini baz alır. Ama siz kendi bütçenizi gözetin. Gelirinizin üç ya da dörtte biri ideal rakamlardır.
Banka maaş gibi gelirlerinizi çekeceğiniz kredi miktarına göre yetersiz bulursa, varsa kira veya eşinizin gelirini beyan edebilirsiniz. Gelir kadar 0-1900 arasında değişen kredi notu da önemli. Not ne kadar yüksekse kredi çıkma ihtimali artar.
9- MAAŞ GÜNÜNE GÖRE ÖDEME
Taksit ödeme gününü maaş aldığınız tarihe göre belirleyin. Gelir tarihlerinize yakın ödeme tarihi seçerseniz ödemeleriniz daha düzenli olur.
10- EK HARCAMALAR ÇIKABİLİR
Kredi ödeme döneminde çıkabilecek ek masraflara, sürpriz olumsuzluklara karşı hazırlıklı olun ve kenarda 2-3 ay sizi idare edecek para bulundurun. Bu yolla, taksidi ödeyemediğiniz için yasal takibe düşme, kara listeye girme gibi ihtimalleri de azaltmış olursunuz.
