Giriş
Türk Telekom, teknolojinin kalbinin attığı Amerika’daki Silikon Vadisi’nde kurduğu Netsia şirketi üzerinden trilyonlarca dolarlık dünya 5G ve fiber internet pazarına teknoloji satacak konuma geldi.
Türk Telekom CEO’su Ümit Önal, “Türk mühendislerin gücünü dünyaya göstermek adına yerimizi aldık. Silikon Vadisi’nde geliştirdiğimiz teknolojileri dünyaya ihraç ediyoruz” dedi. Apple, Google, Facebook, Microsoft, Amazon, Intel, Oracle, eBay, Netflix, Tesla... Dünyada adını duyduğumuz ve teknoloji pazarını elinde tutan milyarlarca dolarlık dev şirketlerin küresel merkezi, Silikon Vadisi. Amerika’nın San Francisco kentine 40 kilometre uzakta bulunan merkez, geleceğin de şekillendirilmesinde önemli paya sahip. Türkiye’den Türk Telekom da teknoloji şirketi Netsia ile bu ekosistemin içinde yer alan firmalardan biri.
İLK FİKİRLER ÇIKIYOR
Bir grup gazeteciyle Netsia’nın teknoloji merkezini ziyaret eden Türk Telekom Üst Yöneticisi (CEO) Ümit Önal, Silikon Vadisi’ni dünyaya açılan kapı olarak gördüklerini söyledi. Önal, “Dünyada teknolojiyle ilgili ilk fikirler burada üretiliyor ve bu fikirler daha çok kabul görüyor” dedi.
YATIRIMLAR TAM GAZ
Türkiye’yi teknolojide uluslararası arenada öne çıkarmak istediklerini vurgulayan Önal, yatırım ve hedeflere değinerek şöyle konuştu:
“Türkiye’nin en yüksek yatırım yapan şirketiyiz. Ülkemizin dijital dönüşümü için 2005’teki özelleştirmeden bu yana 17.9 milyar dolar yatırım gerçekleştirdik. 5G’nin yapıtaşı fiber yatırımlarını son 10 yılda 2 katından fazla artırdık. 5G yolculuğunda Türkiye’yi öncü yapmaya kararlıyız.''
İŞİN MUTFAĞI BURASI
Türkiye’yi dijitalleştirmenin yanında tüm dünya için teknoloji üretip ihraç etmeye başladıklarını söyleyen Ümit Önal, Silikon Vadisi’nde olma nedenlerini şu sözlerle özetledi:
“Dünya devlerinin tamamı burada, teknoloji denince işin mutfağı burası. Biz de işin mutfağında olmak, burada pişirdiklerimizi tüm dünyaya servis etmek istiyoruz. Türk Telekom’un teknolojiye bu kadar yatırım yapmasının arkasında iki temel amaç var: Birincisi, yerli milli teknolojilerin üretilmesini ve kullanılmasını sağlamak. İkincisi ise ülkemizi teknolojisiyle uluslararası arenada ön plana çıkarmak ve dünyaya teknoloji ihraç etmesine katkı sunmak. Türk Telekom, bu iki amaca ulaşmak için büyük ölçüde grup şirketi Argela vasıtasıyla sahip olduğu ABD Silikon Vadisi’ndeki şirketi Netsia’dan yararlanıyor.”
YENİ ŞEBEKE ÇÖZÜMLERİ
Türk Telekom bünyesinde faaliyet gösteren Argela’nın yüzde 100 hissesine sahip olduğu Netsia, yeni şebeke çözümlerinde uzmanlaşan bir araştırma geliştirme (Ar-Ge) şirketi olarak 2008’de ABD Sunnyvale’de kuruldu. Netsia’yı; yeni teknolojilere yatırım yapan, bu doğrultuda çeşitli uygulamalı araştırma ve mühendislik faaliyetlerinde bulunan, patentler üreten, telekom yazılımları geliştiren, dünyanın önde gelen açık kaynaklı telekom platformlarına katkıda bulunan ve bu platformlardaki yazılımları ürünleştiren bir ‘ileri teknoloji şirketi’ olarak özetlemek mümkün. Netsia, çoğu Türk olan 40’ı aşkın mühendisiyle global bir şirket gibi faaliyet gösteriyor.
MOBİL İMTİYAZ SÜRELERİ BİTİYOR!
Türkiye’de uzun süredir üzerinde tartışmaların yaşandığı ‘ortak altyapı’ alanındaki son gelişmelere değinen Ümit Önal, olaya farklı bir açıdan bakarak şu bilgileri paylaştı: “Altyapı sürekli gündeme geliyor ancak daha önemli bir konu var ve pek gündeme taşınmıyor. Biliyorsunuz Türk Telekom’un sabit ve mobil imtiyaz süresi 2026’da sona eriyor. Diğer iki operatörün (Turkcell ve Vodafone) mobil imtiyaz süresi bizden önce, 2023’te dolacak. İmtiyaz süresinin sonunda uzatma yapılmazsa baz istasyonu kuleleri de dahil mobil altyapı devlete devredilecek. İmtiyaz süresi sonunda devlete devredilmesi gereken kuleleri de içerecek şekilde, kule şirketinin halka açılacağına yönelik açıklamalar yapıldığını duyuyoruz. Mobil imtiyaz süresinin dolmasına az bir süre kalmışken bu durumun netleştirilmesi önemli. Bu uygulamalar durdurulmazsa, biz de bir kule şirketi kurup, aynı imtiyaz hükümlerine göre faaliyet gösterdiğimiz rakibimiz karşısında herhangi bir zarara uğramayacağımız adımları atmak durumundayız.”
ÇIĞIR AÇACAK YAZILIM
Netsia’nın mobil baz istasyonlarını verimli kullanmak ve 5G’ye geçişle birlikte çığır açacak bir yazılım geliştirdiğini belirten Ümit Önal, bu yazılımın dünya devleri tarafından dikkatle takip edildiğine işaret etti. Ürünü dünya pazarına sunmak için stratejik işbirlikleri de yaptıklarını belirten Önal, “Bunun en büyük örneğini, geçtiğimiz ocak ayında Türk Telekom ile yapay zeka tabanlı güvenli ağlar konusunda dünyanın sayılı şirketlerinden Juniper Networks arasında yapılan işbirliği oluşturuyor. Bu işbirliği uzun dönemli gelir yaratacak yeni bir aşamaya ulaştı” diye konuştu.
5G VE FİBER HIZDA DEĞİŞME OLMADAN KESİNTİSİZ İNTERNET
BAZ İSTASYONUNUN BEYNİ
Netsia’nın geliştirdiği yazılımlar mobil şebekelerin yönetilmesinde önemli kolaylıklar sağlıyor. Örneğin; RIC yani akıllı radyo kontrolü sayesinde baz istasyonunun trafiği dilimlere ayrılabiliyor yani sanal olarak yönetilebiliyor. Baz istasyonunun beyni gibi çalışan bu teknoloji sayesinde istenen müşteriye kesintisiz ve hızda değişme olmadan hizmet verilebiliyor. Özellikle 5G’nin geleceğini şekillendirecek ve verimlilik sağlayacak bu teknoloji, Juniper’ın ürün portföyüne entegre edilmiş durumda. Kısa süre sonra ticari olarak tüm dünyanın kullanımına sunulacak.
AVANTAJLI KONUMDA
Netsia’nın bir diğer projesi SEBA (SDN Enabled Broadband Access) ise fiber ağların yapay zeka ile yönetilmesini sağlıyor ve donanım konusunda tedarikçi bağımlılığını ortadan kaldırıyor, maliyetleri düşürüyor. SEBA çözümü daha şimdiden dünya çapında büyük ilgi görüyor ve İngiltere, Almanya, Brezilya, Tayvan’ın ileri gelen operatörlerince deneniyor. SEBA, 1 trilyon dolarlık telekom pazarında önemli bir avantaj sunuyor. Türk Telekom, Netsia ile bu iki alanda önemli bir oyuncu haline gelmiş durumda.
DEV OPERATÖRLERLE İŞBİRLİĞİ
Şirket ayrıca Silokon Vadisi’ndeki dev oluşumlar içinde yer alarak AT&T, Deutsche Telekom, NTT gibi dünyanın lider operatörleri ve alanlarında uzman topluluklar ile yakın çalışma içinde geleceğin telekom teknolojilerini birlikte şekillendiriyor.
AMERİKA'DA TESCİLLİ 56 PATENT
Argela ve Netsia’nın, 5G ve fiber alanları dahil toplamda 56 patenti Amerikan Patent Ofisi’nden tescillemiş durumda. Bu patentlerin 24’ü Argela’ya, 32’si ise Netsia’ya ait. Ayrıca Netsia’nın halihazırda başvuru aşamasında bekleyen 7 adet daha patenti bulunuyor. Ümit Önal, “Bu patentlerden 25’inin münhasır kullanım hakları, hem Türk Telekom hem de ülkemiz için çok değerli bir kazanım olarak lisans bedelleri karşılığında Juniper’e devredildi” dedi.
50.7 MİLYON: Türk Telekom’un abone sayısı.
17.9 MİLYAR DOLAR: Özelleştirmeden sonra Türk Telekom’un yaptığı yatırım tutarı.
345 BİN KİLOMETRE 2021’in ilk yarısı itibarıyla fiber ağ uzunluğu.
27.9 MİLYON Fiber ağların kapsadığı hane sayısı.
